Theo Điều 192 và Điều 194 Bộ luật Dân sự (BLDS) 91/2015/QH13, quyền định đoạt bao gồm các hành vi chuyển giao quyền sở hữu, chuyển giao trạng thái chiếm hữu của tài sản, từ bỏ quyền sở hữu, tiêu dùng hoặc tiêu hủy tài sản và các hình thức khác.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu sâu hơn về quyền định đoạt dưới góc nhìn của luật sư, từ đó làm rõ hơn tầm quan trọng và phạm vi của quyền này.
Quyền định đoạt là khả năng của chủ sở hữu trong việc thực hiện các hành vi pháp lý nhằm chuyển giao quyền sở hữu, chuyển giao trạng thái chiếm hữu của tài sản, hoặc tiêu hủy tài sản hoặc các hành vi định đoạt khác. Điều này có nghĩa là chủ sở hữu có toàn quyền quyết định số phận của tài sản mình sở hữu.
Điều 192 BLDS 2015 đã quy định rõ ràng về các hình thức của quyền định đoạt như bán, trao đổi, tặng cho, cho vay, để thừa kế, từ bỏ quyền sở hữu, tiêu dùng và tiêu hủy tài sản và các hành vi định đoạt khác cho thuê, cho mượn, làm tài sản đảm bảo.
Những hành vi này đều nhằm mục đích thay đổi quyền sở hữu hoặc kết thúc sự tồn tại của tài sản hoặc chuyển giao trạng thái chiếm hữu của tài sản.
Điều 194 BLDS 2015 cụ thể hóa quyền định đoạt của chủ sở hữu, khẳng định rằng chủ sở hữu có thể thực hiện bất kỳ hành vi nào phù hợp với quy định pháp luật để chuyển giao trạng thái chiếm hữu của tài sản hoặc chấm dứt quyền sở hữu tài sản của mình.
Điều này tạo ra một cơ chế linh hoạt, cho phép chủ sở hữu sử dụng tài sản của mình một cách hiệu quả và tự do, miễn là không vi phạm pháp luật.
Quyền định đoạt không chỉ giới hạn ở việc chuyển giao quyền sở hữu, chuyển giao trạng thái chiếm hữu của tài sản mà còn bao gồm việc từ bỏ hoặc tiêu hủy tài sản. Điều này đặc biệt quan trọng trong các trường hợp tài sản không còn giá trị sử dụng hoặc không/chưa cần thiết đối với chủ sở hữu.
Chẳng hạn, một công ty có thể tiêu hủy các tài liệu không cần thiết hoặc từ bỏ quyền sở hữu đối với các tài sản không còn giá trị kinh tế.
Đối với người không phải là chủ sở hữu, quyền định đoạt tài sản chỉ có thể được thực hiện theo ủy quyền của chủ sở hữu hoặc theo quy định của pháp luật, theo Điều 105 BLDS 2015. Điều này đảm bảo rằng quyền lợi của chủ sở hữu tài sản luôn được bảo vệ, ngăn ngừa các hành vi lạm dụng hoặc xâm phạm quyền sở hữu.
Người được ủy quyền có thể thực hiện các hành vi ví dụ như bán, trao đổi, tặng cho hoặc tiêu hủy tài sản theo sự chỉ định của chủ sở hữu. Việc này không chỉ đảm bảo tính minh bạch và hợp pháp mà còn duy trì trật tự pháp lý trong các giao dịch dân sự.
Như vậy, quyền định đoạt là một trong những quyền quan trọng nhất của quyền sở hữu tài sản, giúp chủ sở hữu thực hiện quyền quản lý và sử dụng tài sản của mình một cách hiệu quả và tự do. Nó không chỉ bao gồm việc chuyển giao quyền sở hữu, chuyển giao trạng thái chiếm hữu tài sản mà còn bao gồm cả việc từ bỏ hoặc tiêu hủy tài sản.
Có thể được hiểu rộng nhất rằng, ngoài quyền chiếm hữu, quyền sử dụng tài sản thì còn lại là quyền định đoạt tài sản của chủ sở hữu tài sản đó.
Đối với những người không phải là chủ sở hữu, quyền định đoạt chỉ có thể thực hiện theo ủy quyền của chủ sở hữu hoặc theo quy định của pháp luật, nhằm bảo vệ quyền lợi của chủ sở hữu và đảm bảo tính hợp pháp trong các giao dịch tài sản.
Trên đây là giải đáp chi tiết vấn đề: Quyền định đoạt theo Bộ luật Dân sự 2015 được hiểu như thế nào?