Hệ thống Tòa án thay đổi như thế nào sau khi sắp xếp bộ máy?

Hệ thống Tòa án thay đổi như thế nào sau khi sắp xếp bộ máy?

Hiện nay, Tòa án nhân dân đang dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân.

Trong đó, đề xuất hệ thống Tòa án nhân dân sẽ chỉ còn Tòa án nhân dân tối cao và Tòa án nhân dân cấp tỉnh (gồm tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương) và Tòa án nhân dân khu vực, Tòa án quân sự gồm Tòa án quân sự Trung ương, Tòa án quân sự quân khu và tương đương, Tòa án quân sự khu vực.

Theo khoản 1 Điều 4 Luật Tổ chức Tòa án nhân dân 2024, Tòa án nhân dân gồm các cơ quan sau đây:

• TAND tối cao;
• TAND cấp cao;
• TAND cấp tỉnh (gồm tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương);
• TAND cấp huyện (gồm huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tinh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương);
• TAND sơ thẩm chuyên biệt gồm Hành chính, Sở hữu trí tuệ, Phá sản;
• Tòa án quân sự gồm Tòa án quân sự Trung ương, Tòa án quân sự quân khu và tương đương, Tòa án quân sự khu vực.

Như vậy, theo đề xuất này, sắp tới, hệ thống Tòa án sẽ không còn Tòa án nhân dân cấp huyện và thay vào đó sẽ là Tòa án nhân dân khu vực. Đồng thời, Tòa án cấp cao cũng không còn được đề cập đến tại dự thảo Luật sửa đổi Luật Tổ chức Tòa án nhân dân.

Đồng thời, nhiệm vụ hiện tại của Tòa án nhân dân cấp huyện trong giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm với bản án, quyết định của Tòa án cấp huyện đã có hiệu lực pháp luạt mà Tòa án cấp cao chưa thụ lý hoặc đã thụ lý nhưng chưa trả lời đơn hoặc quyết định kháng nghị của người có thẩm quyền thì sẽ do Tòa án cấp tỉnh tiếp nhận.

Nhiệm vụ giám đốc thẩm, tái thẩm đối với bản án, quyết định của Tòa án nhân dân cấp tỉnh, Tòa án nhân dân cấp huyện đã có hiệu lực pháp luật thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án nhân dân cấp cao sẽ do Tòa án nhân dân tối ca tiếp nhận trừ trường hợp ở trên.

Tòa án nhân dân khu vực là gì?

Dự thảo Luật sửa đổi bổ sung Mục 4 Chương III về Tòa án nhân dân khu vực. Trong đó, quy định cơ cấu cảu Tòa án nhân dân khu vực bao gồm:

• Tòa chuyên trách: Tòa Hình sự, Tòa Dân sự, Tòa Kinh tế, Tòa Hành chính, Tòa Gia đình và người chưa thành niên. Đồng thời, tại một số TAND khu vực có thể thành lập Tòa Phá sản, Tòa Sở hữu trí tuệ. Trường hợp cần thiết có thể thành lập Tòa chuyên trách khác theo đề nghị của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao.
• Bộ máy giúp việc.

Về cơ cấu của Tòa án nhân dân khu vực, thì sẽ gồm: Chánh án, Phó Chánh án, Chánh tòa, Phó Chánh tòa, Thẩm phán Tòa án nhân dân, Thẩm tra viên Tòa án làm công tác thi hành án, Thư ký Tòa án, công chức khác và người lao động.

Đồng thời, từ ngày dự thảo Luật được thông qua thì theo ĐIều 3 dự thảo Luật sửa đổi Luật Tổ chức Tòa án nhân dân có nêu:

• Tòa án nhân dân khu vực sẽ tiếp nhận nhiệm vụ, quyền hạn của TAND cấp huyện và thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn khác.
• TAND khu vực có thẩm quyền theo lãnh thổ tiếp nhận nhiệm vụ tổ chức hòa giải, đối thoại vụ việc mà TAND cấp tỉnh đang thực hiện.

Nhiệm vụ của TAND khu vực tại các Luật khác còn được sửa đổi, bổ sung như sau:

- Có thẩm quyền đối với hoạt động trọng tài.

- TAND khu vực nơi tàu bay hạ cánh quyết định bắt giữ tàu bay theo yêu cầu bằng văn bản của chủ sở hữu hoặc của chủ nợ trong trường hợp tàu bay là tài sản bảo đảm cho khoản nợ của chủ nợ hoặc theo yêu cầu bằng văn bản của người thứ ba ở mặt đất bị thiệt hại do tàu bay đang bay gây ra hoặc những người có quyền và lợi ích đối với tàu bay.

- TAND khu vực nơi cư trú, làm việc của người yêu cầu bồi thường hoặc nơi đặt trụ sở của bị đơn theo lựa chọn của người yêu cầu bồi thường là Tòa án có thẩm quyền xét xử sơ thẩm yêu cầu bồi thường.

- Tòa án nhân dân khu vực nơi có cảng mà tàu biển bị yêu cầu bắt giữ đang hoạt động hàng hải có thẩm quyền quyết định bắt giữ tàu biển.

- Tòa án nhân dân khu vực nơi Hội đồng Trọng tài thụ lý vụ tranh chấp có thẩm quyền quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời bắt giữ tàu biển.

- Tòa án nhân dân khu vực quyết định việc chăm sóc thay thế đối với trường hợp trẻ em không thể sống cùng cha, mẹ vì sự an toàn của trẻ em; cha, mẹ không có khả năng bảo vệ, nuôi dưỡng trẻ em hoặc chính là người xâm hại trẻ em theo đề nghị của cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm bảo vệ trẻ em được pháp luật quy định.

- Quyết định dưa người nghiện ma túy từ đủ 12 - dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện bắt buộc và không phải là 15 biện pháp xử lý hành chính…

Trên đây là: Hệ thống Tòa án thay đổi như thế nào sau khi sắp xếp bộ máy?