Bất lợi pháp lý của một người say rượu

Theo thống kê, Việt Nam hiện đang đứng top đầu những nước có tỷ lệ tiêu thụ rượu bia trên thế giới. Nghiện rượu không chỉ hại sức khỏe mà người uống rượu, bia còn gặp rất nhiều bất lợi pháp lý.

Uống rượu gây mất trật tự công cộng bị phạt đến 1 triệu đồng

Thông thường, khi uống rượu bia, con người sẽ không làm chủ được bản thân, dẫn đến nhiều hành vi quá khích: Gây mất trật tự công cộng, điều khiển phương tiện gây tai nạn…

Đối với việc uống rượu, bia rồi gây mất trật tự công cộng, điểm c khoản 2 Điều 5 Nghị định 167 nêu rõ mức phạt đối với trường hợp này là phạt tiền từ 500.000 đồng - 01 triệu đồng.

Tổng hợp các quy định của pháp luật về người nghiện rượu (Ảnh minh họa)

Người say rượu vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự?

Lâu nay, mọi người vẫn cho rằng người say rượu thì dù có phạm tội vẫn không phải chịu trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên, người phạm tội chỉ không phải chịu trách nhiệm hình sự trong 07 trường hợp nêu tại Bộ luật Hình sự hiện hành:

- Sự kiện bất ngờ: Không thể thấy trước hoặc buộc phải thấy trước hậu quả của hành vi nguy hiểm cho xã hội;

- Không có năng lực trách nhiệm hình sự: Đang mắc bệnh tâm thần, một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi;

- Phòng vệ chính đáng: Vì bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của mình, của người khác... mà chống trả một cách cần thiết;

- Tình thế cấp thiết: Vì muốn tránh gây thiệt hại cho quyền, lợi ích hợp pháp của mình, người khác... mà không còn cách nào khác phải gây ra một thiệt hại nhỏ hơn;

- Trong khi bắt giữ người phạm tội;

- Rủi ro trong nghiên cứu, thử nghiệm, áp dụng tiến bộ khoa học, kỹ thuật và công nghệ: Dù đã thực hiện đúng quy trình, áp dụng đầy đủ các biện pháp phòng ngừa nhưng vẫn có thiệt hại;

- Thực hiện mệnh lệnh của người chỉ huy hoặc của cấp trên.

Ngoài ra, Điều 13 Bộ luật Hình sự còn quy định, một người phạm tội trong tình trạng mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi do dùng rượu thì vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự. Bởi việc đưa bản thân vào tình huống này là do người đó chủ động thực hiện.

Ngoài ra, pháp luật cũng không coi việc say rượu là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Điều này hoàn toàn hợp lý bởi sẽ phòng tránh được trường hợp lợi dụng tình trạng say rượu, bia để thực hiện tội phạm.

Do đó, người uống rượu bia dẫn đến mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi không là điều kiện để không phải chịu trách nhiệm hình sự.

Uống rượu khi lái xe, vừa nguy hiểm vừa bị phạt nặng! (Ảnh minh họa)

Lỗi về nồng độ cồn là một trong những lỗi nặng nhất!

Tại Nghị định số 46 năm 2016, mức xử phạt hành chính với người vi phạm các quy định về nồng độ cồn rất nặng. Cụ thể:

- Người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy nếu trong máu hoặc trong hơi thở có nồng độ cồn vượt quá mức quy định thì có thể bị phạt tối đa đến 04 triệu đồng và bị tước giấy phép lái xe đến 05 tháng (Điều 6);

- Người điều khiển xe ô tô nếu vi phạm về nồng độ cồn thì bị phạt đến 18 triệu đồng và tước giấy phép lái xe đến 06 tháng (Điều 5)…

Thậm chí, trong nhiều tội danh được quy định tại Bộ luật Hình sự, say rượu còn có thể là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự như:

- Tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ (Điều 250);

- Tội vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường sắt (Điều 267)…

Xem thêm: Tổng hợp toàn bộ mức phạt liên quan đến nồng độ cồn

Uống rượu gây thiệt hại phải bồi thường

Ngoài việc bị xử phạt hành chính hoặc chịu trách nhiệm hình sự, nếu người nào say rượu dẫn đến gây thiệt hại về tài sản, tính mạng, sức khỏe… của người khác sẽ phải chịu trách nhiệm bồi thường.

Theo đó, Điều 596 Bộ luật Dân sự mới nhất nêu rõ, người do uống rượu hoặc dùng chất kích thích khác mà lâm vào tình trạng mất khả năng nhận thức và làm chủ hành vi, gây thiệt hại cho người khác thì phải bồi thường.

Bởi trước khi uống rượu, chắc chắn người đó phải ý thức được hậu quả của việc say rượu. Dù lỗi gây ra là vô ý hay cố ý thì việc sử dụng rượu, bia khiến bản thân mất khả năng nhận thức và thực hiện hành vi gây thiệt hại cho người khác thì phải bồi thường.

Lúc này, người gây thiệt hại có thể phải bồi thường về tài sản, sức khỏe, tính mạng...

Đáng chú ý: Khoản 2 Điều 596 nêu trên cũng khẳng định, khi một người cố ý dùng rượu làm cho người khác lâm vào tình trạng mất khả năng nhận thức và làm chủ hành vi mà gây thiệt hại thì người này phải bồi thường.

Như vậy, có thể thấy, việc uống rượu bia khiến chúng ta “thiệt đơn thiệt kép”, không chỉ bị xử phạt hành chính, chịu trách nhiệm hình sự mà nếu gây ra thiệt hại thì còn phải bồi thường.

>> 6 điểm mới của Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia 2019