Tiêu chuẩn TCVN 8753:2011 Yêu cầu thiết kế, khai thác sân bay dân dụng

TIÊU CHUẨN QUỐC GIA

TCVN 8753:2011

SÂN BAY DÂN DỤNG – YÊU CẦU CHUNG VỀ THIẾT KẾ VÀ KHAI THÁC

Aerodrome – General Requirements for Design and Operations

Lời nói đầu

TCVN 8753:2011 do Cục Hàng không Việt Nam biên soạn, Bộ Giao thông Vận tải đề nghị, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng thẩm định, Bộ Khoa học và Công nghệ công bố.

TCVN 8753:2011 được xây dựng dựa trên “International Standards and Recommended Practices: Annex-14 to the Convention on International Civil Aviation – Aerodromes – Volume 1: Aerodrome Design and Operations” – 2009 (Tiêu chuẩn và khuyến nghị thực hành quốc tế: Phụ ước 14 của Tổ chức hàng không dân dụng quốc tế - Sân bay – Tập I: Thiết kế và khai thác sân bay) phiên bản 2009.

Lời giới thiệu

Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (International Civil Aviation Organization – ICAO) ban hành 18 phụ ước cho các nước tham gia hiệp ước Hàng không dân dụng quốc tế tham khảo áp dụng. Tiêu chuẩn này được chuyển dịch từ một phần trong hệ thống tiêu chuẩn và khuyến nghị thực hiện của ICAO, đó là “Aerodromes – Annex – 14 to the Convention on International Civil Aviation – Volume 1: Aerodrome Design and Operations”.

Kết cấu và nội dung cơ bản của Tiêu chuẩn này đã được Cục Hàng không Việt Nam và Bộ Giao thông vận tải chấp thuận phù hợp với yêu cầu của annex-14, tạo điều kiện cho việc cung cấp trao đổi thông tin trong nước và quốc tế thuận lợi. Do đó trình tự các điều khoản về cơ bản không thay đổi so với annex-14 phiên bản năm 2009.

Tiêu chuẩn này bao gồm các yêu cầu về thiết kế và khai thác đối với sân bay dân dụng gồm đường cất hạ cánh, đường lăn, sân đỗ và phần không gian sân bay nhằm đảm bảo an toàn cho máy bay cất, hạ cánh, lăn, đỗ và chờ phục vụ kỹ thuật. Các yêu cầu thiết kế và khai thác gồm những đặc trưng hình học, điều kiện tự nhiên và bề mặt giới hạn chướng ngại vật (OLS) mà sân bay phải đáp ứng, những phương tiện và dịch vụ kỹ thuật thông thường như hệ thống trang bị cất hạ cánh, lăn đỗ cho máy bay như hệ thống đèn, biển báo sơn kẻ tín hiệu, hệ thống nguy cứu nạn, phòng và chữa cháy đảm bảo an toàn cho hoạt động của máy bay tại  khu vực sân bay.

Những yêu cầu kỹ thuật đặt ra cho từng thiết bị, công trình được trình bày trong tiêu chuẩn này được liên kết với nhau bằng hệ thống mã hiệu sân bay, còn gọi là cấp sân bay. Chúng có liên quan đến đường hạ cánh (CHC) và trang thiết bị kèm theo.

Tiêu chuẩn này quy định những yêu cầu kỹ thuật tối thiểu đối với sân bay dùng cho các loại máy bay hiện hành khai thác hoặc các loại máy bay sẽ đưa vào khai thác có tính năng tương tự.

Tiêu chuẩn có một số hình ảnh vẫn còn để tiếng Anh do đặc thù chuyên ngành, tại các sân bay phải có chỉ dẫn bằng Tiếng Anh.

SÂN BAY DÂN DỤNG – YÊU CẦU CHUNG VỀ THIẾT KẾ VÀ KHAI THÁC

Aerodrome – General Requirements for Design and Operations

1. Phạm vi áp dụng

1.1. Những yêu cầu kỹ thuật đối với đường CHC tiếp cận chính xác CAT II và III chỉ áp dụng với đường CHC có mã số 3 và 4.

1.2. Các yêu cầu kỹ thuật của tiêu chuẩn này được áp dụng cho sân bay dân dụng.

1.3. Trong trường hợp đặc biệt, khi điều khiển không cho phép thiết kế sân bay theo đúng tiêu chuẩn của cấp sân bay đã chọn thì có thể thiết kế thỏa mãn yêu cầu của máy bay khai thác thực tế được cấp có thẩm quyền phê duyệt

1.4. Khi thiết kế và khai thác sân bay dân dụng dùng chung cho quân sự thì xem xét áp dụng thêm tiêu chuẩn sân bay quân sự với nguyên tắc áp dụng Tiêu chuẩn cao hơn.

1.5. Sân bay trực thăng, sân bay trên mặt nước và sân bay cho máy bay sử dụng đường CHC ngắn (MBCHCN) có tiêu chuẩn riêng.

1.6. Tiêu chuẩn này không có yêu cầu quy hoạch vị trí sân bay như khoảng cách giữa các sân bay gần nhau hoặc năng lực thông qua của từng sân bay riêng biệt hoặc những yếu tố kinh tế và các yếu tố phi kỹ thuật khác phải xét đến trong quá trình quy hoạch phát triển sân bay. Tuy nhiên, an toàn hàng không là bộ phận không thể thiếu của công tác quy hoạch và khai thác sân bay nên Tiêu chuẩn này có một số qui định nhằm nâng cao độ an toàn của sân bay.

1.7. Các quy định khác với Tiêu chuẩn này phải được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận bằng văn bản.

2. Tài liệu viện dẫn

Các tài liệu viện dẫn sau đây là cần thiết để áp dụng tiêu chuẩn này. Đối với các tài liệu viện dẫn ghi công bố thì áp dụng bản được nêu. Đối với các tài liệu viện dẫn không ghi năm công bố thì áp dụng phiên bản mới nhất, bao gồm cả các sửa đổi, bổ sung (nếu có).

- Không.

3. Thuật ngữ và định nghĩa

Trong tiêu chuẩn này được áp dụng các thuật ngữ và định nghĩa sau:

3.1. Độ chính xác (Accuracy):

Sự phù hợp giữa giá trị tính toán hoặc đo đạc so với giá trị thực.

3.2. Cảng hàng không (airport):

Khu vực xác định, bao gồm sân bay, nhà ga và trang thiết bị, công trình cần thiết khác được sử dụng cho máy bay bay đến, bay đi và thực hiện vận chuyển hàng không.

3.3. Sân bay (Aerodrome):

Một khu vực xác định trên mặt đất hoặc mặt nước bao gồm nhà cửa, công trình và trang thiết bị được dùng một phần hay toàn bộ cho máy bay bay đến, bay đi và di chuyển.

3.4. Đèn tín hiệu sân bay (Aerodrome beacon):

Đèn tín hiệu giao thông hàng không được dùng để xác định vị trí sân bay từ trên không.

3.5. Giấy chứng nhận khai thác sân bay (Aerodrome certificate):

Giấy do cơ quan có thẩm quyền theo luật hàng không cấp, chứng nhận sân bay đủ điều kiện hoạt động theo quy định đối với loại sân bay đó.

CHÚ THÍCH: Xem Thông tư số: 16/2010/TT-BGTVT “Quy định chi tiết về quản lý, khai thác cảng hàng không, sân bay”.

3.6. Độ cao sân bay (Aerodrome elevation):

Độ cao của điểm cao nhất trên khu hạ cánh.

3.7. Dấu hiệu nhận biết sân bay (Aerodrome identification sign):

Dấu hiệu trên sây bay được dùng để nhận biết sân bay từ trên không.

3.8. Điểm quy chiếu sân bay (Aerodrome reference point):

Điểm đánh dấu vị trí địa lý của sân bay, còn gọi la điểm chuẩn sân bay.

3.9. Mật độ giao thông sân bay (Aerodrome traffic density):

a) Thấp: Khi số lần hoạt động trung bình trong giờ cao điểm của máy bay không vượt quá 15 lần trên một đường CHC, hoặc tổng số lần hoạt động trên toàn sân bay dưới 20 lần trong trường hợp đặc biệt;

b) Trung bình: Khi số lần hoạt động trung bình trong giờ cao điểm của máy bay từ 16 đến 25 lần trên một đường CHC, hoặc tổng số lần hoạt động trên toàn sân bay nằm trong khoảng từ 20 đến 35 lần trong trường hợp đặc biệt;

c) Cao: Khi số lần hoạt động trung bình trong giờ cao điểm của máy bay từ 26 lần hoặc lớn hơn trên một đường CHC, hoặc tổng số lần hoạt động trên toàn sân bay lớn hơn 35 lần trong trường hợp đặc biệt.

CHÚ THÍCH:

1 Số lần hoạt động của máy bay trung bình trong giờ cao điểm là giá trị trung bình số học số lần máy bay hoạt động tại giờ cao điểm hàng ngày trong một năm.

2 Một lần cất cánh hoặc hạ cánh được coi là một lần hoạt động.

3.10. Đèn tín hiệu giao thông hàng không (Aeronautical beacon):

Đèn tín hiệu hàng không trên mặt đất sáng liên tục hoặc không liên tục được nhìn thấy từ mọi hướng dùng để đánh dấu một điểm cụ thể trên mặt đất.

3.11. Đèn tín hiệu giao thông hàng không mặt đất (Aeronautical ground light):

Đèn tín hiệu chuyên dùng cho mục đích phụ trợ dẫn đường hàng không mà không phải là đèn gắn trên máy bay.

3.12. Chiều dài đường cất hạ cánh tham chiếu của máy bay (Aeroplane reference field length):

Chiều dài đường CHC tối thiểu cần thiết cho máy bay cất cánh với tải trọng cất cánh tối đa ở độ cao mực nước biển, điều kiện khí quyển tiêu chuẩn, lặng gió và độ dốc đường CHC bằng không,  như ghi trong sổ tay bay của máy bay được cơ quan có thẩm quyền chứng nhận, hoặc các số liệu tương tự do nhà sản xuất máy bay cung cấp. Chiều dài CHC tham chiếu là chiều dài CHC cân bằng thích hợp cho máy bay tính toán được chấp nhận hoặc là cự ly cất cánh có thể trong những trường hợp khác.

CHÚ THÍCH: Xem Phụ lục H điều H.2 trình bày khái niệm chiều dài cân bằng của dải CHC

3.13. Số phân cấp máy bay (Aircraft  classification number – ACN):

Số biểu thị tác động tương đối của máy bay lên mặt đường đặt trên nền đường có cấp chịu lực cụ thể.

3.14. Vị trí đỗ máy bay (Aircraft stand):

Khu vực trên sân đỗ máy bay giành cho một máy bay đỗ.

3.15. Sân đỗ máy bay (Apron):

Khu vực xác định trên sân bay mặt đất giành cho máy bay đỗ phục vụ hành khách lên xuống, xếp dỡ bưu kiện hay hàng hóa, nạp nhiên liệu, đỗ chờ thông thường hay đỗ để bảo dưỡng máy bay.

3.16. Dịch vụ điều hành sân đỗ máy bay (Apron management service):

Dịch vụ nhằm điều hành máy bay và phương tiện cơ giới hoạt động, di chuyển trên sân đỗ máy bay.

3.17. Tiếp cận hụt (Balked landing):

Quá trình hạ cánh khi mà máy bay không được phép hạ cánh nữa ở tại điểm bất kỳ nằm dưới chiều cao vượt chướng ngại vật (OCA/H)

3.18. Đèn barret (barrette):

Còn có thể gọi là thanh sáng, đó là dãy ba hay nhiều đèn hàng không mặt đất đặt gần nhau theo hàng ngang sao cho từ xa chúng được nhìn thấy như một dải sáng ngắn.

3.19. Lịch (Calendar):

Hệ thống lịch chuẩn đo các khoảng thời gian tương đối theo trục thời gian dùng làm căn cứ xác định thời điểm kết thúc một ngày (ISO 19108).

CHÚ THÍCH: ISO 19108, Geographic information – Temporal schema: Tiêu chuẩn ISO 19108 Thông tin địa lý – Lịch thời gian

3.20. Đèn nháy (Capacitor discharge light):

Loại đèn chiếu sáng trong thời gian ngắn có cường độ cao được tạo ra nhờ sự phóng điện cao áp qua chất khí chứa trong ống.

3.21. Sân bay có Chứng chỉ (Certified aerodrome):

Sân bay mà Nhà khai thác nó đã được cấp Giấy chứng nhận khai thác sân bay.

3.22. Dải quang (Clearway):

Một khu vực mặt đất hoặc mặt nước hình chữ nhật không có chướng ngại vật được Nhà khai thác sân bay quản lý, lựa chọn hay chuẩn bị tạo thành một khu vực thuận tiện cho máy bay thực hiện một đoạn cất cánh ban đầu đến độ cao quy định ở phía trên nó.

3.23. Kiểm tra độ dư định kỳ (Cyclic redundancy check CRC):

Một thuật toán được dùng để biểu thị bằng số các dữ liệu bổ sung nhằm cung cấp độ chính xác bảo đảm chống mất mát hoặc thay đổi của dữ liệu.

3.24. Chất lượng dữ liệu (Data quality):

Mức độ hoặc độ tin cậy dữ liệu được cung cấp thỏa mãn yêu cầu sử dụng dữ liệu về độ chính xác, độ phân giải và tính nguyên vẹn.

3.25. Bộ dữ liệu (Datum):
Một số liệu hoặc một tập hợp các số liệu dùng để tham chiếu hoặc là cơ sở để tính ra các số liệu khác (ISO Standard 19104).

CHÚ THÍCH: ISO Standard 19104, Geographic information – Terminology: Tiêu chuẩn ISO 19104, Thông tin địa lý – Thuật ngữ.

3.26. Các cự ly công bố (Declared Distances):

a) Cự ly chạy đà có thể (Take – off run available: TORA): Phần chiều dài thực của đoạn đường CHC được công bố và thích hợp cho máy bay tính toán chạy đà trên mặt đất để cất cánh.

b) Cự ly cất cánh có thể (Take – off distance available: TODA): Phần chiều dài thực của đoạn đường chạy đà có thể (TORA) cộng với chiều dài của dải quang nếu có.

c) Cự ly dừng khẩn cấp có thể (Accelerate-stop distance: ASDA): Phần chiều dài thực của đoạn đường chạy đà có thể (TORA) cộng với chiều dài của dải hãm phanh đầu, hay còn gọi là dải hãm đầu.

d) Cự ly hạ cánh có thể (Landing distance available: LDA): Phần chiều dài hạ cánh thực của đoạn đường CHC được công bố, thích hợp cho máy bay tính toán hạ cánh chạy trên mặt đất.

3.27. Tiếp cận song song phụ thuộc (Dependent parallel approaches):

Tiếp cận hạ cánh đồng thời trên các đường CHC có thiết bị song song hoặc gần song song, trong đó có quy định khoảng cách tối thiểu theo ra đa giữa các máy bay trên tim kéo dài của các đường CHC cạnh nhau.

3.28. Ngưỡng dịch chuyển của đường CHC (Displaced threshold):

Ngưỡng đường CHC không nằm trên cạnh cuối đường CHC.

3.29. Cường độ hiệu dụng (Effective intensity):

Cường độ hiệu dụng của một đèn nháy bằng cường dộ của một đèn sáng liên tục cùng màu sắc tạo ra cùng một tầm nhìn trong cùng điều kiện quan sát.

3.30. Độ cao Elipsoid (Ellipsoid height (Geodetic height)):

Độ cao so với mặt độ cao trắc địa chuẩn (độ cao elipsoid chuẩn) được đo theo pháp tuyến xuyên từ mặt elipsoid qua điểm xét (Còn gọi là độ cao trắc địa)

3.31. Đèn chiếu sáng cố định (Fixed light):

Đèn có cường độ chiếu sáng không đổi khi nhìn từ một điểm cố định.

3.32. Vật dễ gãy (Frangible object):

Một vật có khối lượng nhỏ được thiết kế dễ gãy, dễ uốn, dễ biến hình nhằm giảm thiểu nguy hiểm cho máy bay khi có va chạm.

3.33. Dữ liệu trắc địa (Geodetic datum):

Một tập hợp tối thiểu những số liệu cần thiết cho việc xác định vị trí và hướng của hệ thống định vị cục bộ so với hệ thống định vị chung toàn cầu.

3.34. Mặt Geoid (Geoid):

Bề mặt đẳng trọng lực của trái đất theo giả thuyết trùng với mực nước biển trung bình tĩnh lặng (MLS) mở rộng liên tục xuyên qua các lục địa.

CHÚ THÍCH: Mặt Geoid có hình dạng không đều do điều kiện địa phương (gió thổi, độ mặn, dòng nước v.v….) và hướng trọng lực vuông góc với mặt Geoid thay đổi tại mọi điểm.

3.35. Địa hình (độ lồi lõm) của mặt Geoid (Geoid undulation):

Khoảng cách của điểm thuộc mặt Geoid ở cao hơn (dương) hoặc thấp hơn (âm) so với elipsoid toán học chuẩn.

CHÚ THÍCH: Theo hệ thống đo đạc toàn cầu – 1984 (World Geodetic System – WSG-84): elipsoid xác định sự khác nhau giữa độ cao elipsoid WGS-84 và độ cao trực tâm (orthometrical) cho ta khái niệm địa hình (độ lồi lõm) của mặt Geoid WGS-84.

3.36. Lịch Gregorian (Calendar Gregorian):

Lịch phổ thông đang dùng được áp dụng lần đầu năm 1582 xác định một năm xích đạo gần đúng hơn so với lịch Julian (ISO 19108).

CHÚ THÍCH:

1 Trong lịch Gregorian một năm nói chung có 365 ngày hoặc năm nhuận 366 ngày được chia thành 12 tháng.

2 ISO 19108, Geographic information – Temporal schema: Tiêu chuẩn ISO 19108 Thông tin địa lý – Lịch thời gian

3.37. Đèn cảnh báo nguy hiểm (Hazard beacon):

Đèn tín hiệu giao thông hàng không dùng để cảnh báo mối nguy hiểm đối với giao thông hàng không.

3.38. Sân bay trực thăng (Heliport):

Sân bay trực thăng có thể gồm một phần của sân bay hoặc một khu vực xác định trên công trình di chuyển được dùng một phần hay toàn bộ cho máy bay trực thăng bay đến, bay đi và di chuyển.

3.39. Sân chờ (Holding bay):

Một khu vực ở đó cho phép máy bay dừng lại hoặc vòng tránh nhằm tạo điều kiện thuận lợi an toàn cho hoạt động của máy bay khác.

3.40. Nguyên tắc nhân tố con người (Human Factors principles):

Nguyên tắc này được áp dụng cho quá trình thiết kế, cấp chứng chỉ, huấn luyện, hoạt động, bảo dưỡng hàng không nhằm bảo độ an toàn trong mối quan hệ giữa con người với những bộ phận của hệ thống khác bằng cách xem xét cụ thể hành vi của con người.

3.41. Hành vi con người (Human performance):

Những giới hạn và khả năng của con người có thể ảnh hưởng đến độ an toàn và hiệu quả của hoạt động hàng không.

3.42. Đèn định vị hàng không (Identification beacon):

Đèn tín hiệu giao thông hàng không phát hiện tín hiệu mã phục vụ cho việc xác định một điểm cần thiết.

3.43. Tiếp cận hạ cánh song song độc lập (Independent parallel approaches):

Tiếp cận hạ cánh đồng thời trên các đường CHC có thiết bị song song hoặc gần song song, trong đó không quy định khoảng cách tối thiểu bằng ra đa giữa các máy bay trên tìm kéo dài của các đường CHC cạnh nhau.

3.44. Cất cánh song song độc lập (Independent parallel departures):

Cất cánh đồng thời từ các đường CHC có thiết bị song song hay gần song song.

3.45. Đường CHC có thiết bị (Instrument runway):

Một trong các loại đường CHC sau đây dùng cho máy bay hoạt động theo qui tắc tiếp cận có thiết bị:

a) Đường CHC tiếp cận giản đơn (Non-precision approach runway): Đường CHC được trang bị các phương tiện phụ trợ hạ cánh bằng mắt và không bằng mắt (bằng dụng cụ) hướng dẫn máy bay tiếp cận thẳng vào hướng hạ cánh.

b) Đường CHC tiếp cận chính xác CAT I (Precision approach runway, category I): Đường CHC được trang bị hệ thống hạ cánh bằng thiết bị ILS và/hoặc MLS hạ cánh và những phương tiện phụ trợ hạ cánh bằng mắt dùng cho máy bay tiếp cận hạ cánh với độ cao quyết định không dưới 60 m (200 ft) và tầm nhìn xa không dưới 800 m hoặc tầm nhìn đường CHC (RVR) không dưới 550 m.

c) Đường CHC tiếp cận chính xác CAT II (Precision approach runway, category II): Đường CHC được trang bị hệ thống hệ thống hạ cánh bằng thiết bị ILS và/hoặc MLS hạ cánh và những phương tiện hạ cánh bằng mắt cho máy bay tiếp cận hạ cánh với độ cao quyết định dưới 60 m (200 ft) nhưng không dưới 30 m (100 ft) và RVR không dưới 300 m.

d) Đường CHC tiếp cận chính xác CAT III (Precision approach runway, category III): Đường CHC được trang bị hệ thống hạ cánh bằng thiết bị hạ cánh ILS và/hoặc MLS phía trước và dọc theo bề mặt đường CHC, dùng cho máy bay tiếp cận hạ cánh trong các trường hợp:

A: với độ cao quyết định dưới 30 m (50 ft) hoặc không có độ cao quyết định, RVR không dưới 175 m.

B: với độ cao quyết định dưới 15 m hoặc không có độ cao quyết định và RVR dưới 175 m nhưng không dưới 50 m.

C: Cho khai thác không có độ cao quyết định, không có RVR.

3.46. Tính nguyên vẹn – dữ liệu hàng không (Intergrity – aeronautical data):

Mức độ đảm bảo cho dữ liệu hàng không và giá trị của nó không bị mất đi hoặc thay đổi trừ khi thay đổi nguồn gốc dữ liệu hoặc được cơ quan có thẩm quyền theo luật hàng không cho phép.

3.47. Vị trí chờ trung gian (Intermediate holding position): Vị trí được lựa chọn nhằm kiểm soát giao thông điều hành máy bay đang lăn và các phương tiện giao thông dừng lại tại đó chờ đài kiểm soát sân bay cho phép đi tiếp.

3.48. Khu vực hạ cánh (Landing area):

Một phần của khu bay giành cho máy bay hạ cánh hay cất cánh.

3.49. Vật chỉ hướng hạ cánh (Landing direction indicator):

Thiết bị chỉ hướng bằng mắt cho phép nhận biết hướng đang thực hiện hạ cánh hoặc cất cánh.

3.50. Vùng bay giới hạn bởi Laze (Laser-beam critical flight zone (LCFZ):

Khoảng không gian giới hạn gần sân bay nhưng ở ngoài vùng bay độc lập không Laze (LFFZ) mà ở đó bức xạ được giảm đến mức không gây chói mắt.

3.51. Vùng bay độc lập không Laze (Laser-beam free flight zone (LFFZ):

Khoảng không gian giới hạn giáp sân bay mà ở đó bức xạ được giảm đến mức không gây ra sự bất kỳ sự nhầm lẫn nào.

3.52. Vùng bay chịu ảnh hưởng của Laze (Laser-beam sensitive flight zone (LFFZ)):

Vùng nằm ngoài nhưng không nhất thiết nối liền với các vùng LFFZ và LCFZ, trong đó bức xạ được giảm đến mức không làm chói mắt.

3.53. Độ tin cậy của hệ thống đèn (Lighting system reliability):

Xác suất đảm bảo hệ thống đèn làm việc bình thường với giới hạn dung sai quy định.

3.54. Khu cất hạ cánh (Manoeuvring area):

Một phần của sân bay dùng cho máy bay cất, hạ cánh và lăn, trừ phần sân đỗ máy bay.

3.55. Mốc (Marker):

Vật thể nhô lên khỏi mặt đất để đánh dấu một chướng ngại vật (CNV) hay để phân định đường biển.

3.56. Sơn tín hiệu (Marking):

Một vệt hay một nhóm vệt sơn kẻ trên bề mặt của khu bay nhằm mục đích thông báo tin tức hàng không.

3.57. Khu bay (Movement area):

Phần sân bay dùng cho máy bay cất cánh, hạ cánh và lăn bao gồm cả khu cất hạ cánh và sân đỗ máy bay.

3.58. Đường CHC gần song song (Near – parallel runways):

Những đường CHC không cắt nhau có các tim kéo dài với góc hội tụ/phân kỳ bằng hoặc nhỏ hơn 15 độ.

3.59. Đường CHC không có các trang thiết bị (Non – instrument runway):

Đường CHC dùng cho máy bay hoạt động theo quy tắc bay bằng mắt.

3.60. Vùng bay bình thường (Normal flight zone (NFZ):

Khoảng không gian không phải là LFFZ, LCFZ hoặc LSFZ nhưng phải được bảo vệ tránh bức xạ Laze làm hỏng mắt.

3.61. Chướng ngại vật – CNV (Obstacle):

Tất cả những vật thể tự nhiên hoặc nhân tạo (cố định hoặc di dộng) có thể ảnh hưởng đến an toàn bay hoặc hoạt động bình thường của các đài, trạm thông tin, ra đa dẫn đường hàng không và các trận địa quản lý, bảo vệ vùng trời. Chúng có thể:

a) nằm trên khu vực dự định cho máy bay hoạt động trên mặt đất, hoặc

b) nhô lên khỏi mặt phẳng giới hạn an toàn bay, hoặc

c) đứng bên ngoài những bề mặt an toàn nhưng được đánh giá là nguy hiểm cho giao thông hàng không.

3.62. Vùng phi chướng ngại vật – OFZ (Obstacle free zone):

Khoảng không gian phía trên bề mặt tiếp cận trong, bề mặt chuyển tiếp trong, bề mặt tiếp cận hụt OFZ và phần của dải được giới hạn bởi các bề mặt đó, không được có CNV cố định nào nhô lên, trừ CNV nhẹ dễ gãy, phục vụ mục đích dẫn đường hàng không.

3.63. Chiều cao trực tâm (Orthometric height):

Chiều cao của một điểm trên mặt Geoid, được so sánh với các mực nước biển trung bình MLS.

3.64. Số phân cấp mặt đường (Pavement classification number – PCN):

Con số biểu thị khả năng chịu lực của mặt đường cho phép máy bay hoạt động không hạn chế.

3.65. Đường CHC tiếp cận chính xác (Precision approach runway):

Xem đường CHC có thiết bị.

3.66. Đường CHC chính (Primary runway):

Đường CHC được sử dụng ưu tiên hơn so với các đường CHC khác khi mọi điều kiện đều cho phép.

3.67. Vùng bay được bảo vệ (Protected flight zone):

Khoảng không gian được thiết kế đặc biệt nhằm giảm ảnh hưởng nguy hiểm của bức xạ laze.

3.68. Đường ôtô (Road):

Tuyến đường trên mặt đất trong khu hoạt động chỉ được dùng cho phương tiện cơ giới.

3.69. Vị trí chờ trên đường ôtô (Road – holding position):

Một vị trí được quy định cho phương tiện cơ giới đang lăn được phép dừng.

3.70. Đường CHC (Runway):

Một khu vực hình chữ nhật được xác định trên mặt đất tại khu bay dùng cho máy bay cất cánh và hạ cánh.

3.71. Bảo hiểm đầu đường CHC – RESA (Runway end safety area):

Vùng nằm đối xứng ở hai bên đường tim kéo dài của đường CHC tiếp giáp với cạnh cuối đường CHC nhằm giảm nguy cơ hư hỏng máy bay khi chạm bánh trước đường CHC hoặc chạy vượt ra ngoài đường CHC.

3.72. Đèn bảo vệ đường CHC (Runway guard light):

Hệ thống đèn dùng để thông báo cho phi công hoặc lái xe biết sắp vào đường CHC đang hoạt động.

3.73. Vị trí chờ đường cất hạ cánh (Runway – holding position):

Vị trí được lựa chọn trên đường cất hạ cánh, đường lăn hoặc khu vực ILS/MLS tới hạn mà ở đó máy bay và phương tiện đang vận hành phải dừng lại chờ lệnh của kiểm soát viên không lưu cho phép lăn tiếp, nhằm mục đích đảm bảo an toàn khai thác cho đường cất hạ cánh, không ảnh hưởng đến bề mặt giới hạn chướng ngại vật (OLS).

CHÚ THÍCH: Theo thuật ngữ thông tin vô tuyến, “vị trí chờ” được hiểu là vị trí chờ đường CHC.

3.74. Dải CHC (Runway strip):

Khu vực được xác định bao gồm đường CHC và dải hãm phanh đầu (nếu có) với mục đích:

a) giảm hư hỏng máy bay khi lăn ra khỏi đường CHC;

b) bảo đảm an toàn cho máy bay bay qua phía trên đường CHC khi hạ cánh hoặc cất cánh.

3.75. Sân quay đầu đường CHC (Runway turn pad):

Khu vực xác định giáp cạnh bên đường CHC sân bay dùng cho máy bay quay đầu 180 độ để trở về đường CHC.

3.76. Tầm nhìn đường CHC – RVR (Runway visual range):

Khoảng cách mà trong giới hạn đó phi công ở phía trên tìm đường CHC có thể nhìn thấy vạch sơn tín hiệu bề mặt đường CHC, đèn đánh dấu đường CHC hoặc tín hiệu nhận dạng tim đường CHC.

3.77. Hệ thống quản lý an toàn (Safety management system):

Hệ thống quản lý an toàn trên sân bay bao gồm các tổ chức hành chính, các quy định chức năng, chính sách, quy trình.

3.78. Chương trình an toàn (Safety programme):

Chương trình tích hợp các quy định và các hoạt động nhằm cải thiện an toàn bay.

3.79. Hoạt động song song tách chiều (Segregated parallel operations):

Các hoạt động đồng thời trên đường CHC có thiết bị song song hoặc gần song song, trong đó một đường CHC chỉ sử dụng cho hạ cánh và đường CHC kia chỉ sử dụng cho cất cánh.

3.80. Lề đường (Shoulder):

Khu vực tiếp giáp với mép mặt đường được chuẩn bị tốt nhằm chuyển tiếp êm thuận giữa mặt đường và bề mặt tiếp giáp.

3.81. Biển báo (Sign):

a) Biển báo thông tin cố định (Fixed message sign):

Biển báo chỉ thể hiện một thông tin.

b) Biển báo thông tin thay đổi – Biển báo điện tử (Variable message sign):

Biển báo thông tin thay đổi có khả năng thể hiện một vài thông tin dự kiến trước hoặc có thể không có thông tin.

3.82. Khu vực tín hiệu (Signal area):

Một phần ở trong sân bay dùng để bố trí tín hiệu mặt đất.

3.83. Độ lệch kim la bàn của đài (Station declination):

Độ lệch giữa tia không độ của đài dẫn đường đa hướng sóng cực ngắn (VOR) và hướng bắc thực, được xác định ở thời điểm hiệu chỉnh đài VOR.

3.84. Dải hãm phanh đầu (Stopway):

Một đoạn đường xác định trên mặt đất hình chữ nhật ở cuối chiều dài đoạn đường chạy đà có thể công bố, được chuẩn bị cho máy bay dừng trong trường hợp cất cánh bỏ dở, còn có thể gọi là dải hãm đầu.

3.85. Thời gian chuyển mạch (nguồn cấp điện) đèn (Switch-over time (light)):

Thời gian cần thiết để cường độ thực tế của đèn ở hướng xác định tăng từ dưới 50% phục hồi đến 50% khi chuyển đổi nguồn cấp điện, đối với đèn hoạt động với 25% cường độ hoặc lớn hơn.

3.86. Đường CHC cất cánh (Take – off runway):

Đường CHC chỉ sử dụng cho máy bay cất cánh.

3.87. Đường lăn (Taxiway):

Đường lăn xác định trên sân bay mặt đất dùng cho máy bay lăn từ bộ phận này đến bộ phận khác của sân bay, gồm có:

a) Đường lăn vào vị trí đỗ máy bay – Vệt lăn (Aircraft stand taxilane):

b) Một phần sân đỗ máy bay được xác định làm đường lăn chỉ dùng cho máy bay lăn vào từng vị trí đỗ máy bay.

b) Đường lăn trên sân đỗ máy bay (Apron taxiway):

Một phần của hệ thống đường lăn nằm trên sân đỗ máy bay dùng làm đường lăn qua sân đỗ máy bay.

c) Đường lăn thoát nhanh (Rapid exit taxiway):

Đường lăn nối với đường CHC theo một góc nhọn và dùng cho máy bay hạ cánh rời đường CHC với tốc độ lớn nhằm giảm thời gian chiếm đường CHC.

3.88. Nút giao đường lăn (Taxiway intersection):

Nơi giao nhau của hai hoặc nhiều đường lăn.

89. Dải lăn (Taxiway strip):

Khu vực bao gồm đường lăn và phần mở rộng để bảo vệ máy bay hoạt động trên đường lăn và giảm nguy cơ hư hại khi máy bay bị lăn ra ngoài đường lăn.

3.90. Ngưỡng đường CHC (Threshold):

Nơi bắt đầu của phần đường CHC dùng cho máy bay hạ cánh.

3.91. Vùng chạm bánh (Touch down zone):

Một phần đường CHC kể từ ngưỡng đường CHC trở vào cho phép máy bay tiếp xúc bánh đầu tiên với đường CHC khi hạ cánh.

3.92. Hệ số sử dụng (Usability factor):

Số phần trăm thời gian sử dụng đường CHC hay hệ đường CHC không bị thành phần gió ngang hạn chế.

CHÚ THÍCH: Gió ngang là gió gần mặt đất, có hướng vuông góc với tim đường CHC.

4. Ký hiệu và chữ viết tắt

4.1. Annex Phụ ước.

4.2. ACN Số phân cấp máy bay (Aircraft classification number).

4.3. AIRAC Hệ thống giám sát và quản lý thông tin hàng không (Aeronautical Information Relulation and Control).

4.4. AIS Cơ sở cung cấp dịch vụ thông báo tin tức hàng không (Aeronautical Information services).

4.5. ANS Dịch vụ dẫn đường hàng không (Air navigation services)

4.6. ASDA Cự ly dừng khẩn cấp có thể (Accelerate – Stop Distance Available)

4.7. ATS Dịch vụ không lưu hàng không (Air traffic services)

4.8. CAT Cấp sân bay theo phương thức dẫn đường cất hạ cánh. (Category)

4.9. CBR Chỉ số sức chịu tải Caliphocnia (California bearing ratio)

4.10. CHC Cất hạ cánh.

4.11. CNV Chướng ngại vật hàng không (Obstacle).

4.12. CIE Ủy ban chiếu sáng quốc tế (Commission Internationale L’Eclairage)

4.13. cd Đơn vị đo cường độ chiếu sáng (candela) – Nến

4.14. DME Thiết bị đo cự ly bằng vô tuyến (Distance measuring equipment)

4.15. ICAO Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (Interrnational Civil Aviation Organization).

4.16. ILS Hệ thống hạ cánh bằng thiết bị ILS (Instrument Landing System)

4.17. MLS Hệ thống hạ cánh bằng sóng ngắn (Viba) (Microwave Landing System).

4.18. IMC Điều kiện thời tiết bay bằng thiết bị (Instrument meteorological condition)

4.19. ISO Tổ chức Tiêu chuẩn hóa quốc tế (International Organization for Standardization)

4.20. DLA Cự ly hạ cánh có thể. (Landing Distance Available)

4.21. max Cực đại (maximum).

4.22. mnm Cực tiểu (Minimum).

4.23. MN Mega niu tơn.

4.24. MPa Mega pascal.

4.25. OCA/H Độ cao/chiều cao vượt chướng ngại vật (Obstacle clearance altitude/height)

4.26. OLS Bề mặt giới hạn chướng ngại vật (Obstacle Limitation Surface).

4.27. OPS Bề mặt bảo vệ chướng ngại vật (Obstacle protection surface).

4.28. OFZ Vùng phi chướng ngại vật (Obstacle free zone).

4.29. PCN Số phân cấp mặt đường (Pavement classification number)

4.30. RAOA Thiết bị vô tuyến đo độ cao (Radio altimeter operating area)

4.31. RNA Thiết bị vô tuyến dẫn đường hàng không (Radio navigation aid)

4.32. RVR Tầm nhìn đường đường CHC (Runway Visual Range).

4.33. TODA Cự ly cất cánh có thể (Take – Off Distance Available)

4.34. TORA Cự ly chạy đà có thể (Take – Off Run Available)

4.35. VMC Điều kiện thời tiết bay bằng mắt (Visual meteorological conditions)

4.36. VOR Đài dẫn đường đa hướng sóng cực ngắn (Very high frequency omnidirectional radio range)

5. Quy định chung

5.1. Các hệ qui chiếu chung

5.1.1. Hệ qui chiếu ngang

Hệ quy chiếu hay hệ trắc địa quốc tế - 1984 (WGS-84) được sử dụng làm hệ qui chiếu ngang. Hệ tọa độ địa lý hàng không (kinh độ và vĩ độ) được biểu thị bằng các thuật ngữ của hệ dữ liệu trắc địa chuẩn quốc tế WGS-84.

5.1.2. Hệ qui chiếu đứng

Dữ liệu mực nước biển trung bình (MLS), cho biết quan hệ giữa cao độ liên quan đến lực hấp dẫn ứng với bề mặt của Geoid, được sử dụng làm hệ qui chiếu đứng.

CHÚ THÍCH:

1 Toàn bộ mặt Geoid xấp xỉ MSL. Nó được định nghĩa như bề mặt đẳng thế đồng nhất của trái đất với MSL tĩnh lặng mở rộng liên tục xuyên qua các lục địa.

2 Độ cao ứng với lực hấp dẫn được hiểu như là độ cao trực đạc, nghĩa là chiều cao của các điểm phía trên đường elipsoit, cũng là độ cao elipsoid.

5.1.3. Hệ qui chiếu thời gian

5.1.3.1. Hệ thống lịch Gregorian và Hệ tọa độ giờ quốc tế (UTC) được dùng làm hệ qui chiếu thời gian.

5.1.3.2. Khi dùng hệ quy chiếu thời gian khác, thì phải chỉ rõ điều này trong phần 1 Tổng quan mục 2.1.2 (GEN 2.1.2) của Tập thông báo tin tức hàng không – AIP (Aeronautical Information Publication) – theo quy định của ICAO.

5.2. Giấy chứng nhận khai thác cảng hàng không, sân bay.

CHÚ THÍCH. Mục đích của những quy định này là hỗ trợ việc xây dựng quy tắc nhằm áp dụng đúng những thông số kỹ thuật trong Tiêu chuẩn này. Để đảm bảo tuân thủ những thông số kỹ thuật được áp dụng sao cho hiệu quả và minh bạch thì phải có sự giám sát an toàn riêng biệt và cơ chế giám sát an toàn rõ ràng cùng với sự hỗ trợ về mặt pháp lý một cách thích hợp để có thể thực hiện chức năng đảm bảo an toàn trên sân bay.

Khi một sân bay được cấp giấy chứng nhận khai thác nghĩa là các hãng khai thác máy bay và các tổ chức khác hoạt động trên sân bay được đảm bảo rằng tại thời điểm cấp giấy chứng nhận, sân bay đáp ứng được các yêu cầu về kỹ thuật liên quan đến công trình và khai thác công trình, đồng thời những thông số kỹ thuật này được duy trì trong suốt thời gian hiệu lực của giấy chứng nhận.

Quá trình cấp giấy chứng nhận cũng tạo cơ sở cho việc theo dõi việc tuân thủ các thông số kỹ thuật sau này.

Thông tin cấp giấy chứng nhận của sân bay cần được cung cấp cho các cơ sở dịch vụ thông báo tic tức hàng không liên quan để công bố trong tập thông báo tin tức hàng không (AIP).

5.2.1. Cơ quan có thẩm quyền theo luật hàng không quyết định đơn vị có trách nhiệm cấp giấy phép khai thác cảng hàng không, sân bay tuân theo các điều khoản của tiêu chuẩn này và các tiêu chuẩn liên quan khác; đối với cảng hàng không, sân bay quốc tế thì còn phải tuân theo các điều khoản liên quan của ICAO.

5.2.2. Đơn vị cấp giấy chứng nhận khai thác cho cảng hàng không, sân bay phải ban hành quy trình, khung tiêu chuẩn và các điều kiện cấp giấy chứng nhận khai thác cảng hàng không, sân bay.

5.2.3. Cơ quan có thẩm quyền theo Luật Hàng không dân dụng phải ban hành quy trình hướng dẫn việc cấp giấy chứng nhận khai thác cho sân bay và quyết định cơ quan cấp giấy chứng nhận khai thác cho sân bay.

5.2.4. Đơn vị xin cấp giấy chứng nhận khai thác cảng hàng không, sân bay phải có “tài liệu khai thác cảng hàng không, sân bay” bao gồm các thông tin cần thiết trên trang web, tổng mặt bằng cảng hàng không, sân bay, trang thiết bị, dịch vụ, quy trình khai thác, tổ chức và điều hành cảng hàng không, sân bay, bao gồm cả hệ thống quản lý an toàn được phê chuẩn trước khi nộp đơn xin đơn xin cấp giấy chứng nhận khai thác cảng hàng không, sân bay.

CHÚ THÍCH: Mục đích của hệ thống quản lý an toàn là bảo đảm sân bay có quy trình và tổ chức quản lý an toàn. Phải có Hướng dẫn về hệ thống quản lý an toàn sân bay trong sổ tay an toàn sân bay và trong Hướng dẫn cấp giấy chứng nhận cho sân bay.

5.3. Quản lý an toàn hàng không

5.3.1. Cơ quan có thẩm quyền phê duyệt chương trình an toàn đảm bảo để đạt được mức độ an toàn bay quy định trong khai thác sân bay

5.3.2. Mức độ an toàn bay đối với sân bay phải được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

CHÚ THÍCH: Xem thêm “Guidance on safety programmes and on defining acceptable levels of safety is contained in Attachment D to Annex 11 and in the Safety Management Manual (SMM) (Doc 9859)” – “Sổ tay quản lý các chương trình an toàn và xác định mức độ an toàn (SMM) (Doc 9859) trong Phụ lục D của Annex 11 và trong sổ tay quản lý an toàn (SMM) (Doc 9859)”

5.3.3. Nhà khai thác sân bay được cấp giấy chứng nhận khai thác phát triển khai đầy đủ hệ thống quản lý an toàn đã phê duyệt, ít nhất là phải:

a) làm rõ các nguy cơ đe dọa an toàn;

b) đảm bảo các biện pháp cần thiết khắc phục các nguyên nhân đe dọa an toàn để duy trì mức độ an toàn đã phê duyệt;

c) bảo đảm giám sát liên tục và đánh giá thường xuyên theo mức độ an toàn đã phê duyệt, và

d) bảo đảm thường xuyên cải tiến mức độ an toàn tổng thể.

5.3.4. Hệ thống quản lý an toàn phải quy định rõ giới hạn trách nhiệm đảm bảo an toàn đối với nhà điều hành sân bay được cấp giấy chứng nhận, bao gồm cả trách nhiệm của nhà quản lý an toàn trực tiếp cao nhất.

CHÚ THÍCH: Xem thêm – Guidance on safety management systems is contained in the Safety Management Manual (SMM) (Doc 9859), and in the Manual on Certification of Aerodromes (Doc 9774) – Hướng dẫn về các hệ thống quản lý an toàn trong sổ tay quản lý an toàn (SMM) (Doc 9859) và trong sổ tay cấp giấy chứng nhận cho sân bay (Doc 9774).

5.4. Thiết kế cảng hàng không, sân bay

5.4.1. Trong thiết kế kiến trúc, xây lắp công trình mới và thay thế công trình hiện hữu trên cảng hàng không, sân bay phải xem xét thống nhất yêu cầu về kiến trúc và cơ sở hạ tầng có liên quan nhằm đảm bảo tiêu chuẩn tiêu chuẩn an toàn hàng không tối ưu.

CHÚ THÍCH: Xem thêm “Guidance on all aspects of the planning of aerodromes including security considerations is contained in the Airport Planning Manual (Doc 9184), Part 1” – Hướng dẫn đảm bảo các yêu cầu trong quy hoạch sân bay kể cả những yêu cầu về an toàn trong “Sổ tay quy hoạch cảng hàng không” (Doc 9184), phần 1.

5.4.2. Bản thiết kế cảng hàng không, sân bay cần đáp ứng các yêu cầu sử dụng đất và kiểm soát môi trường.

CHÚ THÍCH: Xem thêm “Guidance on land-use planning and environmental control measures is contained in the Airport Planning Manual (Doc 9184), Part 2” – Hướng dẫn quy hoạch sử dụng đất và các biện pháp kiểm soát môi trường trong “Sổ tay quy hoạch cảng hàng không” (Doc 9184), Phần 2.

5.5. Phân cấp sân bay – Mã hiệu sân bay

Phân cấp sân bay bằng cách dùng mã hiệu sân bay.

CHÚ THÍCH: Mục đích phân cấp sân bay bằng mã hiệu sân bay là cung cấp một phương pháp đơn giản liên kết những quy định về các đặc tính của sân bay cũng như xây lắp công trình trong sân bay thích hợp với các máy bay dự định khai thác tại sân bay. Mã hiệu sân bay không có mục đích xác định chiều dài đường CHC hoặc các yêu cầu về sức chịu tải mặt đường. Mã hiệu sân bay gồm hai thành phần là mã chữ và mã số có liên quan đến các đặc tính và kích thước của máy bay. Thành phần 1 – mã số là một “số” dựa trên chiều dài dải CHC tham chiếu của máy bay. Thành phần 2 – mã chữ là một “chữ” dựa trên sải cánh máy bay và khoảng cách các mép ngoài bánh ngoài của 2 càng chính máy bay. Có quy định riêng hướng dẫn chọn từng thành phần thích hợp trong hai thành phần hoặc tổ hợp hợp lý của hai thành phần. Mã số hoặc mã chữ được lựa chọn cho mục đích thiết kế dựa trên các đặc tính của máy bay tính toán đối với công trình. Khi áp dụng tiêu chuẩn này, trước hết phải xác định máy bay thiết kế của sân bay sau đó xác định hai thành phần của mã hiệu sân bay.

5.5.1. Mã hiệu sân bay – gồm 2 thành phần là mã chữ và mã số được chọn cho mục đích quy hoạch sân bay phù hợp với những tính năng của máy bay mà sân bay dự kiến phục vụ.

5.5.2. Mã chữ và mã số của sân bay được nêu trong Bảng 1.

5.5.3. Thành phần 1 của mã hiệu sân bay là một số xác định theo Bảng 1, cột 1 bằng cách chọn mã số tương ứng với giá trị chiều dài đường CHC tham chiếu lớn nhất tính toán cho các loại máy bay dùng đường CHC đó.

CHÚ THÍCH: Việc xác định chiều dài đường CHC tham chiếu cho một loại máy bay chỉ nhằm mục đích lựa chọn mã số mà không ảnh hưởng đến chiều dài thực tế của đường CHC.

Bảng 1: Mã hiệu sân bay

(Xem từ 5.5.2 đến 5.5.4)

5.5.4. Mã chữ sân bay được xác định theo Bảng 1, cột 3 bằng cách chọn mã chữ tương ứng với sải cánh lớn nhất hoặc khoảng cách lớn nhất giữa các mép ngoài bánh ngoài của hai càng chính máy bay và được lấy theo mã chữ lớn hơn trong số mã chữ của các loại máy bay sử dụng sân bay.

6. Các thông số sân bay.

6.1. Các dữ liệu hàng không.

6.1.1. Việc xác định và thông báo các dữ liệu hàng không liên quan của sân bay phải đáp ứng các yêu cầu về độ chính xác và tính toàn vẹn ghi trong Bảng E-1 đến Bảng E-5 của Phụ lục E có xét đến quy trình đảm bảo của hệ thống chất lượng đã được thiết lập. Những yêu cầu về độ chính xác đối với dữ liệu hàng không dựa trên cơ sở trên độ tin cậy 95% và về điều này, 3 loại dữ liệu về vị trí phải được chứng thực là các điểm trắc địa (ví dụ như ngưỡng đường CHC), các điểm tính toán (các phép tính toán từ những điểm trắc địa của các điểm đã biết trong không gian, các mốc cố định) và các điểm công bố chính thức (ví dụ như các điểm ranh giới của vùng thông báo bay).

6.1.2. Nhà khai thác cảng hàng không phải đảm bảo sao cho độ chính xác của dữ liệu hàng không được duy trì trong toàn bộ quá trình xử lý từ khảo sát/gốc đến người sử dụng dự kiến tiếp theo. Các yêu cầu về tính toàn vẹn của dữ liệu hàng không phải xét dựa trên nguy cơ tiềm ẩn từ sự sai lệch của dữ liệu và cách sử dụng dữ liệu. Phải áp dụng cách phân cấp mức độ toàn vẹn của dữ liệu như sau:

a) Dữ liệu tới hạn, mức độ toàn vẹn 1 x 10^-8. Sai số tới hạn này áp dụng cho loại dữ liệu mà khi sai sót làm cho máy bay rất dễ mất an toàn dẫn đến tai nạn nghiêm trọng nếu tiếp tục bay và hạ cánh.

b) Dữ liệu thiết yếu, mức độ toàn vẹn 1 x 10^-5. Sai số này áp dụng cho loại dữ liệu mà khi sai sót có xác suất nhỏ hơn làm cho máy bay mất an toàn dẫn đến tai nạn nếu tiếp tục bay và hạ cánh.

c) Dữ liệu thông thường, mức độ toàn vẹn 1 x 10^-3. Sai số thông thường này áp dụng cho loại dữ liệu dữ liệu mà khi sai sót có rất ít xác suất làm cho máy bay mất an toàn dẫn đến tai nạn nếu tiếp tục bay và hạ cánh.

6.1.3. Việc bảo vệ dữ liệu điện tử hàng không trong khi lưu trữ hoặc truyền đi hoàn toàn được quản lý bởi việc kiểm tra định kỳ độ dư (CRC). Để thực hiện việc bảo vệ dữ liệu hàng không cơ bản và tới hạn như phân loại trong 6.1.2 ở trên, phải áp dụng thuật toán kiểm tra định kỳ độ dư (CRC) 32 hoặc 24 bit tương ứng.

6.1.4. Trong trường hợp đặc biệt được cơ quan có thẩm quyền cho phép, để bảo vệ dữ liệu hàng không thông thường như phân loại trong 6.1.2 ở trên, có thể áp dụng thuật toán kiểm tra định kỳ độ dư CRC 16 bit.

6.1.5. Các tọa độ địa lý chỉ vĩ tuyến và kinh tuyến được xác định và thông báo cho cơ sở cung cấp dịch vụ thông báo tin tức hàng không (AIS) liên quan dưới dạng dữ liệu tọa độ địa lý chuẩn của Hệ thống trắc địa toàn cầu 1984 (WGS – 84) xác định rõ các tọa độ địa lý đã được chuyển thành tọa độ WGS – 84 bằng tính toán và có độ chính xác đo đạc tại hiện trường gốc không thỏa mãn các yêu cầu ở Bảng E-1, Phụ lục E.

6.1.6. Cấp độ chính xác của công tác hiện trường phải đảm bảo sao cho các dữ liệu dẫn đường quản lý của các giai đoạn bay nằm trong trong khoảng sai số tối đa xét theo khung chuẩn tương ứng nêu trong các Bảng của Phụ lục E.

6.1.7. Ngoài việc cao độ (so với mực nước biển trung bình) của các vị trí riêng biệt trên mặt đất đã đo đạc tại sân bay, còn phải xác định địa hình mặt Geoid (so với elipsoid WGS – 84) của chúng như trong Phụ lục E và thông báo cho AIS.

CHÚ THÍCH: Khung chuẩn thích hợp là khung mà hệ thống trắc địa toàn cầu WGS – 84 cho phép thể hiện trên sân bay cụ thể và phản ánh được mọi dữ liệu tọa độ liên quan.

6.2. Điểm quy chiếu sân bay.

6.2.1. Mỗi sân bay phải có một điểm quy chiếu.

6.2.2. Điểm quy chiếu sân bay đặt ở gần tâm hình học ban đầu hoặc tâm hình học thiết kế của sân bay với nguyên tắc không được thay đổi vị trí ban đầu đã chọn.

6.2.3. Vị trí điểm quy chiếu sân bay được đo và thông báo cho AIS đến độ (⁰), phút (min) và giây (s).

6.3. Cao độ sân bay và đường cất hạ cánh.

6.3.1. Độ cao và địa hình mặt Geoid ở vị trí cần xác định của sân bay được đo chính xác đến 0,5m và được thông báo cho AIS.

6.3.2. Đối với sân bay tuyến hàng không dân dụng quốc tế tiếp cận giản đơn, độ cao và địa hình mặt Geoid tại mỗi ngưỡng, độ cao tại cuối đường CHC và của các điểm trung gian cao và thấp đặc biệt được đo chính xác đến 0,5m và được thông báo cho AIS.

6.3.3. Đối với đường CHC tiếp cận chính xác, độ cao và địa hình mặt Geoid của ngưỡng, độ cao cuối đường CHC và độ cao lớn nhất của khu vực chạm bánh được đo chính xác đến 0,25m và được thông báo cho AIS.

CHÚ THÍCH: Địa hình mặt Geoid được đo phù hợp với hệ tọa độ thích hợp.

6.4. Nhiệt độ không khí tham chiếu của sân bay.

6.4.1. Nhiệt độ không khí tham chiếu của sân bay còn được gọi là nhiệt độ chuẩn của sân bay được xác định theo độ Celsius (độ C).

6.4.2. Nhiệt độ không khí tham chiếu của sân bay là nhiệt độ trung bình của tháng nóng nhất, được xác định bằng trung bình của các nhiệt độ cao nhất hàng ngày của tháng nóng nhất trong năm (tháng nóng nhất là tháng có nhiệt độ trung bình tháng cao nhất). Nhiệt độ đó được lấy bình quân càng nhiều năm càng tốt, nhưng không dưới 5 năm).

6.5. Kích thước sân bay và thông tin liên quan.

6.5.1. Phải đo hoặc mô tả các dữ liệu từng công trình trên sân bay như sau:

a) Đường CHC – góc phương vị thực chính xác đến 1% độ, chiều dài, chiều rộng, vị trí ngưỡng dịch chuyển làm tròn đến mét gần nhất, độ dốc, loại bề mặt, loại đường CHC, đối với đường CHC tiếp cận chính xác CAT I – hiện trạng tĩnh không;

b) Dải CHC, bảo hiểm đầu đường CHC, dải hãm phanh đầu: chiều dài, chiều rộng làm tròn đến mét gần nhất, loại bề mặt;

c) Đường lăn: ký hiệu, chiều rộng, loại bề mặt;

d) Sân đỗ máy bay: loại bề mặt, các vị trí đỗ máy bay;

e) Ranh giới dịch vụ kiểm soát không lưu, vùng thông báo bay;

f) Dải quang: chiều dài làm tròn đến mét gần nhất, trắc dọc mặt đất;

g) Các thiết bị phục vụ bay nhìn bằng mắt theo các phương thức tiếp cận, sơn tín hiệu và đèn tín hiệu đường CHC, đường lăn và sân đỗ máy bay, các thiết bị dẫn đường và chỉ dẫn bay bằng mắt khác trên đường lăn và sân đỗ máy bay, bao gồm cả các vị trí chờ lăn và các vạch dừng, vị trí và loại của hệ thống hướng dẫn vào vị trí đỗ bằng mắt;

h) Vị trí và tần số vô tuyến của điểm kiểm tra đài VOR sân bay;

i) Vị trí và số hiệu của đường lăn nối; và

j) Khoảng cách làm tròn đến mét gần nhất của đài định vị và đài lướt của hệ thống hạ cánh bằng thiết bị (ILS) và góc phương vị và độ cao ăng ten của hệ thống thiết bị hạ cánh sóng ngắn (Viba – MLS) móc nối với các đầu mút đường CH có liên quan.

6.5.2. Tọa độ địa lý của từng ngưỡng CHC cần được đo và thông báo cho AIS đến độ, phút, giây và phần trăm giây.

6.5.3. Tọa độ địa lý của các điểm thích hợp trên tim đường lăn được đo và cung cấp cho AIS đến độ, phút, giây và phần trăm giây.

6.5.4 Tọa độ địa lý của từng vị trí đỗ máy bay được đo và cung cấp cho AIS đến độ, phút, giây và phần trăm giây.

6.5.5. Tọa độ địa lý của CNV trong khu vực 2 (phần trong biên giới sân bay) và khu vực 3 (trong các vùng tiếp cận và cất cánh) được đo và cung cấp cho AIS đến đến độ, phút, giây và phần trăm của giây. Các điểm CNV như đỉnh cao, loại, sơn tín hiệu và đèn (nếu có) của các CNV cũng được thông báo cho AIS.

CHÚ THÍCH: Phụ lục E cung cấp yêu cầu xác định dữ liệu về CNV trong các khu vực 2 và 3.

6.6. Sức chịu tải của mặt đường sân bay.

6.6.1. Phải xác định sức chịu tải của mặt đường sân bay.

6.6.2. Sức chịu tải mặt đường sân bay đối với các máy bay có trọng lượng đỗ lớn hơn 5700 kg được xác định theo phương pháp “Số phân cấp tải trọng máy bay – Số phân cấp sức chịu tải mặt bằng sân bay”, gọi tắt là “Số phân cấp máy bay – số phân cấp mặt đường” (ACN – PCN) bằng các thông số sau:

a) Số phân cấp mặt đường (PCN);

b) Loại mặt đường cần xác định ACN-PCN;

c) Cấp chịu lực của nền đất;

d) Cấp áp suất bánh lớn nhất cho phép hay trị số áp suất bánh lớn nhất cho phép;

e) Phương pháp đánh giá;

CHÚ THÍCH: Khi cần thiết, trị số của PCN có thể được thông báo với sai số đến một số thập phân.

6.6.3. PCN được thông báo cho biết rằng một máy bay có ACN bằng hoặc nhỏ hơn PCN thông báo có thể hoạt động trên mặt đường với giới hạn áp suất bánh hoặc tổng trọng lượng máy bay quy định.

CHÚ THÍCH: Nếu sức chịu tải của mặt đường sân bay thay đổi đáng kể theo mùa thì có thể thông báo những giá trị PCN khác nhau.

6.6.4. ACN của máy bay được xác định theo quy trình chuẩn phù hợp với phương pháp ACN-PCN do nhà sản xuất công bố hoặc quy trình do cơ quan có thẩm quyền phê chuẩn.

CHÚ THÍCH: Cần có quy trình chuẩn xác định ACN của máy bay. Để tiện lợi, việc đánh giá mặt đường cứng và mềm cho một số loại máy bay đang khai thác dựa trên sự phân loại nền theo 4 cấp như trình bày ở 6.6.6 b) dưới đây.

6.6.5. Với mục đích xác định ACN, theo tính chất làm việc, mặt đường sân bay được phân thành kết cấu cứng hoặc mềm.

6.6.6. Việc công bố loại mặt đường sân bay để xác định ACN – PCN, cấp chịu lực của nền, áp suất bánh lớn nhất cho phép và phương pháp đánh giá được biểu thị bằng các mã sau đây:

CHÚ THÍCH: Nếu mặt đường hiện hữu là kết cấu hỗn hợp hoặc phi tiêu chuẩn thì cần có chú thích cụ thể (xem ở ví dụ 2 ở dưới).

CHÚ THÍCH: Các ví dụ sau đây minh họa sức chịu tải mặt đường sân bay được công bố theo phương pháp ACN – PCN:

VÍ DỤ 1:

Nếu sức chịu tải của mặt đường cứng đặt trên nền đất có cường độ trung bình được đánh giá kỹ thuật là PCN 80 và không giới hạn áp suất bánh thì nó được công bố như sau:

PCN 80/R/B/W/T

VÍ DỤ 2:

Nếu sức chịu tải của mặt đường hỗn hợp làm việc như mặt đường mềm và đặt trên nền đất có cường độ cao, được đánh giá theo máy bay khai thác PCN 50 và áp suất bánh máy bay tối đa cho phép là 1,00 MPa thì nó được công bố như sau:

PCN 50/F/A/Y/U

CHÚ THÍCH: Mặt đường hỗn hợp.

VÍ DỤ 3:

Nếu sức chịu tải của mặt đường mềm đặt trên nền đất cường độ trung bình, được đánh giá kỹ thuật là PCN 40 và áp suất bánh tối đa cho phép 0,80 MPa thì nó được công bố như sau:

PCN 40/F/B/0,80 MPa/T

VÍ DỤ 4:

Nếu mặt đường sân bay chịu được máy bay B747-400 với giới hạn tổng trọng lượng 390.000 kg thì nó được công bố kèm theo chú thích như sau:

CHÚ THÍCH: PCN chịu được máy bay B747-400 với giới hạn tổng trọng lượng 390.000 kg.

6.6.7. Phải có hướng dẫn điều chỉnh khai thác khi mặt đường sân bay được dùng cho máy bay có ACN lớn hơn PCN công bố của mặt đường theo các quy định ở 6.6.2 và 6.6.3

CHÚ THÍCH:

1. Tại H.19 Phụ lục H Tiêu chuẩn này giới thiệu cụ thể phương pháp đơn giản hướng dẫn điều chỉnh hoạt động quá tải của máy bay.

2. Xem thêm annex 14, Attachment A, Section 19, details a simple method for regulating overload operations while the Aerodrome Design Manual (Doc 9157), Part 3, includes the descriptions of more detailed procedures for evaluation of pavements and their suitability for restricted overload operations – Trong annex 14, Bổ sung A, Mục 19 giới thiệu cụ thể phương pháp đơn giản hướng dẫn điều chỉnh hoạt động quá tải của máy bay, trong sổ tay thiết kế sân bay (Doc 9157) phần 3 trình bay cụ thể quy trình đánh giá sức chịu tải mặt đường và hướng dẫn hạn chế hoạt động quá tải mặt đường.

6.6.8. Sức chịu tải của mặt đường sân bay phục vụ máy bay có trọng lượng đỗ bằng hoặc nhỏ hơn 5700 kg được công bố như sau:

a) Trọng lượng máy bay lớn nhất cho phép;

b) Áp suất bánh hơi lớn nhất cho phép.

VÍ DỤ:

4.000 Kg/0,50 MPa.

6.7. Vị trí kiểm tra máy đo độ cao trước khi bay.

6.7.1. Tại mỗi sân bay phải xây dựng một hoặc nhiều vị trí kiểm tra máy đo độ cao trước khi bay.

6.7.2. Vị trí kiểm tra máy đo độ cao trước khi bay được đặt tại sân đỗ máy bay.

CHÚ THÍCH:

1 Cần có vị trí kiểm tra máy đo độ cao trên sân đỗ máy bay trước khi bay nhằm kiểm tra máy đo độ cao trước khi máy bay lăn ra để tránh phải dừng lại kiểm tra khi đã lăn ra khỏi sân đỗ máy bay.

2 Thực tế, toàn bộ sân đỗ máy bay đều có thể sử dụng làm vị trí kiểm tra máy đo độ cao trước khi bay.

6.7.3. Độ cao vị trí kiểm tra máy đo độ cao trước khi bay được hiểu là độ cao trung bình của cả khu vực mà trên đó đặt vị trí kiểm tra với độ cao làm tròn đến mét. Độ chênh cao của bất kỳ phần nào của vị trí kiểm tra máy đo độ cao trước khi bay so với độ cao trung bình của cả khu vực cũng không được quá 3 m.

6.8. Các khoảng cách công bố.

Đối với vận tải hàng không thương mại quốc tế, các cự ly trên đường CHC sau đây được tính toán làm tròn đến mét để công bố.

a) TORA (Take – Off Run Available): Cự ly đà có thể.

b) TODA (Take – Off Distance Available): Cự ly cất cánh có thể.

c) ASDA (Accelerate – Stop Distance Available): Cự ly dừng khẩn cấp có thể.

d) LDA (Landing Distance Available): Cự ly hạ cánh có thể.

CHÚ THÍCH: Hướng dẫn tính toán các khoảng cách công bố được trình bày trong H.3 Phụ lục H.

6.9. Tình trạng khu bay và các công trình liên quan.

6.9.1. Thông tin về tình trạng khu bay và trạng thái làm việc của các công trình liên quan đến gửi đến AIS, còn thông tin tương tự về trạng thái đặc biệt được gửi đến các cơ sở cung cấp dịch vụ không lưu để các đơn vị này thông báo cho các máy bay đi và đến. Thông tin phải thường xuyên được cập nhật và những thay đổi về trạng thái khu bay phải được báo cáo kịp thời.

6.9.2. Phải đảm bảo điều chỉnh và báo cáo kịp thời tình trạng khu bay và trạng thái làm việc của các công trình, thiết bị liên quan, cũng như thông báo về những vấn đề quan trọng hoặc những vấn đề liên quan đến hiệu quả khai thác máy bay, đặc biệt là các vấn đề sau:

a) công báo xây lắp hoặc bảo dưỡng;

b) độ gồ ghề hoặc hư hỏng trên đường CHC, đường lăn hay sân đỗ máy bay;

c) độ sạch, trơn của đường CHC, đường lăn hay sân đỗ máy bay;

d) nước trên đường CHC, đường lăn hay sân đỗ máy bay;

e) các ụ đất hoặc dải đất cạnh đường CHC, đường lăn hay sân đỗ máy bay;

f) hóa chất sử dụng trên đường CHC hoặc đường lăn;

g) các CNV tạm thời khác, kể cả máy bay đang đỗ;

h) một phần hoặc toàn bộ thiết bị bằng mắt của sân bay bị hỏng hoặc hoạt động sai;

i) nguồn cấp điện thông thường hoặc nguồn cấp điện dự phòng bị hỏng.

6.9.3. Để đáp ứng các điều khoản ở 6.9.1 và 6.9.2, cần kiểm tra khu bay ít nhất một lần trong ngày ở sân bay có mã số 1 và 2 và ít nhất 2 lần trong ngày với sân bay mã số 3 và 4.

CHÚ THÍCH: Xem thêm “Guidance on carrying out daily inspections of the movement area is given in the Airport Services Manual (Doc 9137), Part 8 and in the Manual of Surface Movement  Guidance and Control Systems (SMGCS) (Doc 9476)” – Hướng dẫn kiểm tra khu vực hoạt động hàng ngày xem trong Sổ tay Dịch vụ cảng hàng không (Doc 9137), phần 8 và trong Sổ tay hướng dẫn di chuyển trên mặt đất và Hệ thống kiểm soát (SMGCS) (Doc 9476)

6.9.4. Nước trên đường CHC

Trong trường hợp trên đường CHC có nước, cần mô tả trạng thái bề mặt trên nửa chiều rộng nằm ở phần giữa của nó, kèm theo đánh giá chiều sâu lớp nước bằng cách sử dụng các thuật ngữ phân loại sau:

- VỆT ẨM: Bề mặt bị thay đổi màu sắc do nước.

- ƯỚT: Bề mặt bị ẩm do nước nhưng không bị đọng nước.

- ĐỌNG NƯỚC: Có đôi chỗ đọng nước nhìn thấy bằng mắt thường.

- NGẬP NƯỚC: Có diện tích lớn bị ngập nước.

6.9.5. Phải thông báo khi đường CHC hoặc một phần đường CHC bị trơn do ướt.

6.9.6. Đường CHC hoặc một phần đường CHC được coi là trơn do ướt khi mà các số đo ma sát chỉ ra rằng độ ma sát trên bề mặt được xác định theo thiết bị thí nghiệm thấp hơn tiêu chuẩn độ ma sát cho phép.

CHÚ THÍCH: Hướng dẫn xác định và báo cáo độ ma sát tối thiểu được trình bày trong H.7 Phụ lục H.

6.9.7. Đơn vị quản lý khai thác sân bay phải xác định độ ma sát tối thiểu đánh giá trạng thái trơn của đường CHC và loại thiết bị đo ma sát được sử dụng.

6.9.8. Cơ quan có thẩm quyền thông báo tiêu chuẩn độ ma sát tối thiểu đánh giá trạng thái trơn của đường CHC và loại thiết bị đo ma sát được sử dụng.

6.9.9. Cần chuẩn bị để sẵn sàng đo bổ sung ma sát cho những trường hợp bất thường làm đường CHC bị trơn. Khi xuất hiện điều kiện làm đường CHC bị trơn thì cần đo và thông báo các giá trị ma sát đo bổ sung của bề mặt đường CHC bị trơn đó.

6.10. Di chuyển máy bay hỏng.

CHÚ THÍCH: Xem thêm điều 13.3. thông tin về dịch vụ di chuyển máy bay hỏng.

6.10.1. Sân bay cần có phương án di chuyển máy bay hỏng mất khả năng tự di chuyển.

Cần thông báo số điện thoại và số Fax của cơ quan quản lý hoạt động di chuyển máy bay hỏng trên khu bay hỏng trên khu bay hoặc khu vực lân cận cho nhà khai thác máy bay theo quy định.

6.10.2. Cần thông báo khả năng di chuyển máy bay hỏng trên khu bay hoặc khu vực lân cận cho nhà khai thác máy bay.

CHÚ THÍCH: Khả năng di chuyển máy bay hỏng có thể được biểu thị bằng loại máy bay nặng nhất mà thiết bị trên sân bay có thể di chuyển.

6.11. Khẩn nguy và cứu hỏa.

6.11.1. Sân bay phải có phương án khẩn nguy và cứu hỏa. Phải thông báo trang thiết bị sân bay có thể khẩn nguy và cứu hỏa đối với các loại máy bay.

6.11.2. Mức độ sẵn sàng thông thường tại sân bay được biểu thị bằng cấp khẩn nguy và cứu hỏa kèm theo chủng loại và số lượng xe cứu hỏa mà sân bay phải có.

6.11.3. Khi mức độ sẵn sàng tại sân bay về cấp khẩn nguy và cứu hỏa có thay đổi thì cần thông báo cho những cơ sở cung cấp dịch vụ không lưu và AIS để các cơ quan này có thể cung cấp tin tức cần thiết cho máy bay đi và đến. Khi khắc phục xong sự thay đổi về mức độ sẵn sàng thì cũng phải thông báo cho các cơ quan đó.

CHÚ THÍCH: Sự thay đổi về mức độ sẵn sàng được coi là thay đổi về cấp cứu hỏa khi có thay đổi về lượng bột chữa cháy, trang thiết bị, hoặc nhân viên khai thác trang thiết bị cứu hỏa…

6.11.4. Khi có thay đổi lớn về mức độ sẵn sàng thì cần nâng cấp đơn vị khẩn nguy và cứu hỏa tại sân bay.

6.12. Hệ thống chỉ thị độ dốc tiếp cận bằng mắt.

Phải lắp đặt hệ thống chỉ thị độ dốc tiếp cận bằng mắt với các thông tin sau:

a) Hướng đường CHC;

b) Hệ thống thiết bị cất hạ cánh. Đối với thiết bị AT-VASIS, PAPI hoặc APAPI phải chỉ rõ đèn ở phía nào của đường CHC, nghĩa là bên phải hay bên trái đường CHC;

c) khi trục hệ thống thiết bị không song song với tim đường CHC thì phải chỉ ra góc lệch và hướng lệch tức là lệch sang phải hay sang trái;

d) độ dốc danh định của đường tiếp cận: Đối với thiết bị loại T-VASIS hoặc AT-VASIS thì góc này là θ theo công thức trên Hình 23, đối với PAPI và APAPI thì góc này là (B+C)/2 và (A+B)/2 theo Hình 25;

e) độ cao tối thiểu của mắt phi công so với ngưỡng đường CHC nhìn trên đường dốc tín hiệu: Đối với T-VAVIS hay AT-VASIS thì độ cao này là độ cao thấp nhất mà từ đó có thể nhìn thấy vạch đèn cánh. Cần thông báo các độ cao bổ sung mà từ đó có thể nhìn thấy các vạch đèn cánh cộng thêm 1,2 hay 3 đèn bay xuống nhằm phục vụ tốt hơn cho máy bay tiếp cận. Đối với một PAPI thì đây là góc đặt của đèn thứ ba tính từ đường CHC trừ 2’ nghĩa là góc B trừ 2’ và đối với AT-VASIS đây là góc đặt đèn xa hơn của đường CHC trừ 2’, tức là góc A trừ 2’.

6.13. Phối hợp giữa các cơ sở cung cấp dịch vụ thông báo tin tức hàng không và nhà khai thác cảng hàng không.

6.13.1. Để đảm bảo cho các AIS có đủ thông tin cần thiết để thông báo trước chuyến bay và trong khi bay thì phải có sự phối hợp giữa các AIS và Nhà khai thác cảng hàng không sao cho các dịch vụ tại sân bay thông báo kịp thời cho AIS các thông tin sau:

a) điều kiện sân bay;

b) trạng thái hoạt động của các công trình thiết bị liên quan, dịch vụ và những phương tiện dẫn đường trong khu vực chịu trách nhiệm;

c) bất kỳ thông tin nào khác có ý nghĩa quan trọng đối với hoạt động của máy bay.

6.13.2. Trước khi đưa ra những thay đổi của hệ thống dẫn đường hàng không (ANS), các cơ sở chịu trách nhiệm cung cấp dịch vụ tương ứng phải xem xét từng thay đổi theo thời gian để AIS kịp chuẩn bị, soạn thảo và ban hành những tài liệu cần công bố. Để đảm bảo việc chuẩn bị cung cấp thông tin cho AIS được kịp thời, những cơ sư dịch vụ này phải phối hợp chặt chẽ với nhau.

6.13.3. Những thay đổi về thông tin hàng không quan trọng ảnh hưởng lớn đến bản đồ hàng không và/hoặc các ANS bằng máy tính, có tầm quan trọng đặc biệt mà hệ thống giám sát và quản lý thông tin hàng không (AIRAC) phải thông báo. Các cơ sở có trách nhiệm cung cấp dịch vụ của sân bay phải tuân thủ những thời hạn có hiệu lực được AIRAC quốc tế xác định trước và thỏa thuận được cộng thêm 14 ngày gửi bưu điện nữa để các cơ sở dịch vụ có trách nhiệm tại sân bay xem xét, cập nhật thông tin, số liệu thô chuyển tới các AIS.

CHÚ THÍCH: Xem thêm “Annex 15 – Aeronautical Information Services, Chapter 6 and Appendix 4” – Phụ ước 15 Dịch vụ thông báo tin tức hàng không, chương 6 và phụ đính 4.

6.13.4. Những cơ sở dịch vụ có trách nhiệm tại sân bay phải chuẩn bị thông tin/số liệu hàng không thô cho các AIS đủ để tính toán với sai số và độ chính xác của số liệu hàng không yêu cầu như trong Phụ lục E của Tiêu chuẩn này.

CHÚ THÍCH:

1 Cơ quan có thẩm quyền quy định yêu cầu kỹ thuật đối với việc phát hành điện văn thông báo tin tức hàng không – NOTAM (Notice To Airmen). (Xem thêm: Annex 15, Chapter 5 and Appendices 6 and 2, respectively – Phụ ước 15, chương 5 và các phụ đính 6,2 tương ứng)

2 Thông tin của AIRAC được AIS cung cấp tối thiểu 42 ngày trước ngày AIRAC có hiệu lực để đảm bảo nơi nhận có thông tin tối thiểu 28 ngày trước ngày AIRAC có hiệu lực.

3 Cơ quan có thẩm quyền phê duyệt Quy trình xác định thời hạn có hiệu lực chung có tính quốc tế và hướng dẫn sử dụng AIRAC được AIRAC định trước trong khoảng thời gian hiệu lực 28 ngày và được thể hiện trong hướng dẫn của cơ quan thông báo tin tức hàng không (Xem thêm Aeronautical Information Services Manual Doc 8126, Chapter 2 – Sổ tay dịch vụ thông báo tin tức hàng không Doc 8126, chương 2).

7. Đặc tính vật lý của sân bay (Các yếu tố hình học và điều kiện tự nhiên).

7.1. Đường cất hạ cánh.

Số lượng và hướng đường cất hạ cánh.

CHÚ THÍCH:

1 Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến việc xác định hướng,vị trí và số lượng đường CHC.

2 Một trong những yếu tố quan trọng là hệ số sử dụng đường CHC, được xác định theo sự phân bố gió. Một yếu tố quan trọng khác là việc định hướng đường CHC sao cho dễ lập các đường tiếp cận hạ cánh phù hợp với các qui định về bề mặt tiếp cận theo điều 8. Những chỉ dẫn liên quan đến các yếu tố trên và các yếu tố khác được nêu trong H.1 Phụ lục H.

3 Khi chọn vị trí mới để làm đường CHC có thiết bị cần xem xét các vùng máy bay bay qua phải thỏa mãn các quy tắc tiếp cận có thiết bị và tiếp cận hụt, sao cho tất cả những CNV trong các vùng đó và các yêu cầu khác không hạn chế việc khai thác các loại máy bay dự kiến sử dụng đường CHC.

7.1.1. Cần chọn số lượng và hướng đường CHC trên sân bay sao cho đảm bảo được hệ số sử dụng sân bay theo yêu cầu về gió không nhỏ hơn 95% đối với các loại máy bay mà sân bay phục vụ.

7.1.2. Cần chọn vị trí và hướng đường CHC trên sân bay nhằm đảm bảo cho tuyến bay đến và bay đi ảnh hưởng ít nhất đến các công trình của địa phương ở khu tiếp cận và các công trình lân cận sân bay ít chịu ảnh hưởng của tiếng ồn để không phải giải quyết hậu quả trong tương lai.

7.1.3. Chọn thành phần gió cạnh lớn nhất cho phép.

Khi áp dụng 7.1.1, có thể giả định là trong điều kiện bình thường không cho máy bay cất hạ cánh nếu thành phần gió cạnh vượt quá:

a) 37 km/h cho máy bay có chiều dài đường CHC tham chiếu là 1500 m hoặc lớn hơn; trong trường hợp thực tế nếu hiệu quả hãm phanh của đường CHC kém do hệ số ma sát dọc không đủ, thì thành phần gió cạnh không quá 24 km/h;

b) 24 km/h cho máy bay cần chiều dài đường CHC tham chiếu bằng hoặc lớn hơn 1200 m nhưng nhỏ hơn 1500 m;

c) 19 km/h cho máy bay cần chiều dài đường CHC tham chiếu nhỏ hơn 1200 m.

CHÚ THÍCH: Trong H.1 Phụ lục H trình bày các yếu tố ảnh hưởng đến hệ số sử dụng đường CHC và những trường hợp cho phép xét đến tác động của những tình huống bất thường.

7.1.4. Các thông số sử dụng.

Khi chọn các thông số để tính toán hệ số sử dụng đường CHC cần dựa vào những số liệu thống kê tin cậy về sự phân bố gió trong thời kỳ càng dài càng tốt nhưng không dưới 5 năm. Nhưng thông số sử dụng được đo ít nhất 8 lần trong ngày, với những khoảng thời gian bằng nhau.

CHÚ THÍCH: Ở đây chỉ xét gió bình thường. Khi cần thiết có thể phải xét đến các cơn giông như trình bày trong H.1 Phụ lục H.

Vị trí ngưỡng đường CHC

7.1.5. Ngưỡng đường CHC được bố trí ở cạnh cuối đường CHC, trừ các trường hợp do các điều kiện khai thác yêu cầu, có thể chọn vị trí khác.

CHÚ THÍCH: Chỉ dẫn liên quan đến vị trí ngưỡng đường CHC trình bày ở H.10 Phụ lục H.

7.1.6. Trong các trường hợp dịch chuyển vị trí thông thường của ngưỡng đường CHC tạm thời hay lâu dài thì phải xem xét các yếu tố ảnh hưởng đến vị trí ngưỡng đường CHC. Khi dịch chuyển ngưỡng do tình trạng đường CHC không đảm bảo thì cần dự kiến một khu vực không có chướng ngại vật có chiều dài tối thiểu 60 m nằm giữa khu vực đường CHC không sử dụng được và ngưỡng dịch chuyển. Đồng thời phải bổ sung một khu vực làm dải bảo hiểm đầu đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật.

CHÚ THÍCH: Chỉ dẫn về các yếu tố liên quan có thể xét đến khi xác định vị trí ngưỡng dịch chuyển được nêu trong H.10 của Phụ lục H.

Chiều dài thực tế của đường CHC.

7.1.7. Đường CHC chính.

Trừ các trường hợp ở 7.1.9, chiều dài thực tế đường CHC chính cần thỏa mãn các yêu cầu khai thác của máy bay sử dụng đường CHC và không nhỏ hơn chiều dài lớn nhất được xác định bằng các hệ số điều chỉnh điều kiện tại chỗ theo tính năng cất hạ cánh của máy bay sử dụng đường CHC.

CHÚ THÍCH:

1 Những yêu cầu nêu trên không có nghĩa là phải khai thác máy bay tới hạn với trọng lượng tối đa.

2 Khi xác định chiều dài đường CHC có thể xét cả hai trường hợp cất cánh và hạ cánh vì máy bay cất cánh và hạ cánh theo cả hai hướng đường CHC.

3 Những điều kiện tại chỗ có thể được xem xét khi tính toán bao gồm độ cao, nhiệt độ, độ dốc, độ ẩm và các đặc tính bề mặt đường CHC.

4 Khi không biết tính năng kỹ thuật của máy bay sẽ sử dụng đường CHC thì có thể tham khảo các tài liệu chỉ dẫn xác định chiều dài thực tế của đường CHC chính bằng cách áp dụng các hệ số điều chỉnh.

7.1.8. Đường CHC phụ

Xác định chiều dài đường CHC phụ tương tự như cách xác định chiều dài đường CHC chính. Tuy nhiên đường CHC phụ chỉ cần tính cho máy bay sẽ sử dụng đường CHC phụ đó nhằm bổ trợ cho đường CHC chính hoặc bổ sung để hệ số sử dụng các đường CHC ít nhất bằng 95%.

7.1.9. Đường CHC với dải hãm phanh đầu hoặc dải quang.

Trong những trường hợp có dải hãm phanh đầu hoặc dải quang tiếp giáp với đường CHC, có thể cho phép chiều dài thực của đường CHC nhỏ hơn chiều dài tính được theo 7.1.7 hay 7.1.8 nhưng trong trường hợp này bất cứ sự sử dụng kết hợp nào của đường CHC với dải hãm phanh đầu và dải quang cũng phải đáp ứng những yêu cầu khai thác của máy bay cất hạ cánh trên đường CHC đó.

CHÚ THÍCH: Chỉ dẫn liên quan đến việc sử dụng dải hãm phanh đầu và dải quang xem ở H.2 Phụ lục H.

Chiều rộng đường CHC

7.1.10. Chiều rộng đường CHC không nhỏ hơn giá trị tính bằng mét ở bảng sau:

Khoảng cách tối thiểu giữa hai tim đường CHC song song

7.1.11. Khoảng cách tối thiểu giữa hai tim đường CHC không có thiết bị song song, được sử dụng đồng thời là:

a) 210 m khi mã số đường CHC lớn hơn là 3 hoặc 4;

b) 150 m khi mã số đường CHC lớn hơn là 2;

c) 120 m khi mã số đường CHC lớn hơn 1.

7.1.12. Tùy thuộc vào điều kiện cụ thể, khoảng cách tối thiểu giữa hai tim đường CHC song song có thiết bị là:

a) 1035 m cho tiếp cận song song độc lập;

b) 915 m cho tiếp cận song song phụ thuộc;

c) 760 m cho cất cánh song song độc lập;

d) 760 m cho hoạt động song song tách chiều;

trừ những trường hợp;

a) với hoạt động song song tách chiều, khoảng cách tối thiểu có thể:

1) giảm 30 m cho từng khoảng so le 150 m mà đường CHC dịch về phía máy bay tiếp cận, nhưng không giảm quá 300 m;

2) tăng thêm 30 m cho từng khoảng 150 m mà đường CHC dịch xa khỏi máy bay tiếp cận.

Độ dốc của đường CHC

7.1.13. Độ dốc dọc đường CHC.

Độ dốc dọc trung bình đường CHC được xác định bằng tỷ số giữa hiệu số cao độ điểm cao nhất và thấp nhất dọc tim đường CHC và chiều dài của đường CHC, không vượt quá:

a) 1% khi mã số là 3 hoặc 4;

b) 2% khi mã số là 1 hoặc 2.

7.1.14. Độ dốc dọc bất kỳ phần nào của đường CHC cũng không vượt quá:

a) 1,25% đối với đường CHC có mã số 4, trừ khu vực 1/4 chiều dài đường CHC ở đầu và 1/4 chiều dài đường CHC ở cuối, độ dốc dọc không vượt quá 0,8%;

b) 1,5% khi đường CHC có mã số 3, trừ khu vực ở 1/4 chiều dài đường CHC ở đầu và 1/4 chiều dài đường CHC ở cuối, có thiết bị hạ cánh chính xác CAT II hoặc CAT III, độ dốc dọc không vượt quá 0,8%;

c) 2% đối với đường CHC có mã số 1 hoặc 2.

7.1.15. Thay đổi độ dốc dọc đường CHC.

Trong trường hợp không tránh khỏi phải thay đổi độ dốc dọc thì hiệu số giữa 2 độ dốc kề nhau không vượt quá;

a) 1,5% đối với đường CHC có mã số 3 hoặc 4; và

b) 2% đối với đường CHC có mã số 1 hoặc 2.

CHÚ THÍCH: Hướng dẫn thay đổi độ dốc đối với đường CHC trình bày ở H.4 Phụ lục H.

7.1.16. Chuyển tiếp độ dốc dọc đường CHC: Chuyển tiếp từ độ dốc này sang độ dốc khác theo bề mặt cong với độ biến dốc không vượt quá:

a) 0,1% trên 30 m (bán kính tối thiểu đường cong đứng là 30.000 m) đối với đường CHC có mã số 4;

b) 0,2% trên 30 m (bán kính tối thiểu đường cong đứng là 15.000 m) đối với đường CHC có mã số 3; và

c) 0,4% trên 30 m (bán kính tối thiểu đường cong đứng là 7.500 m) đối với đường CHC có mã số 1 hoặc 2.

CHÚ THÍCH:

Khi lưới cao độ thiết kế có bước (khoảng cách giữa hai điểm thay đổi dốc) khác 30 m thì có thể tính lại độ biến dốc với cùng bán kính cong đứng cho phép theo công thức sau:

Độ biến dốc: a/R,

Trong đó a là bước thiết kế tính bằng mét, R bán kính cong đứng cho phép tính bằng mét,

Ví dụ: a = 40 m, R = 30000 m, độ biến dốc là: 40/30000 = 0,13%

7.1.17. Đảm bảo tầm nhìn trên đường CHC.

Trong trường hợp đường CHC không tránh được sự thay đổi thì nó phải cho phép nhìn rõ từ một điểm bất kỳ ở độ cao:

a) 3 m trên đường CHC đến mọi điểm khác ở độ cao 3 m trên đường CHC với khoảng ít nhất bằng nửa chiều dài đường CHC mã chữ C, D, E hoặc F;

b) 2 m trên đường CHC đến mọi điểm khác ở độ cao 2 m trên đường CHC với khoảng cách ít nhất bằng nửa chiều dài đường CHC mã chữ B; và

c) 1,5 m trên đường CHC đến mọi điểm khác ở độ cao 1,5 m trên đường CHC với khoảng cách ít nhất bằng nửa chiều dài đường CHC mã chữ A.

CHÚ THÍCH: Cần lưu ý đảm bảo tầm nhìn thông suốt toàn bộ chiều dài đường CHC đơn ở nơi không thể nhìn hết chiều dài đường lăn song song. Ở sân bay có những đường CHC giao nhau, cần xem xét bổ sung tiêu chuẩn tầm nhìn của khu vực giao nhau nhằm đảm bảo cho hoạt động được an toàn.

7.1.18. Khoảng cách giữa các điểm thay đổi độ dốc đường CHC.

Phải tránh mặt cắt dọc đường CHC hình sóng hoặc thay đổi nhiều độ dốc dọc cục bộ cạnh nhau. Khoảng cách giữa các đỉnh của hai đường cong liên tiếp không nhỏ hơn giá trị lớn hơn trong các trường hợp a) và b) tương ứng dưới đây:

a) tổng giá trị tuyệt đối các trị số thay đổi độ dốc (độ biên dốc) nhân với các giá trị tương ứng:

1) 30.000 m khi mã số đường CHC là 4;

2) 15.000 m khi mã số đường CHC là 3;

3) 5.000 m khi mã số đường CHC là 1 hoặc 2;

b) 45 m;

CHÚ THÍCH: Hướng dẫn thực hành những yêu cầu kỹ thuật trên được nêu trong H.4 Phụ lục H.

7.1.19. Độ dốc ngang đường CHC.

Để đảm bảo thoát nước nhanh, bề mặt đường CHC làm 2 mái lồi, khi chỉ có một mái thì hướng dốc cần xuôi theo chiều gió thổi để nước thoát nhanh khi mưa. Độ dốc ngang lý tưởng nhất bằng:

a) 1,5% khi mã chữ C, D, E hoặc F;

b) 2 % khi mã chữ A hoặc B;

nhưng trong bất kỳ trường hợp nào cũng không vượt quá 1,5% và 2% tương ứng, cũng không được nhỏ hơn 1%, trừ những chỗ giao nhau giữa đường CHC hay đường lăn vì ở đó cần có những độ dốc nhỏ hơn

Trên bề mặt có trắc ngang hai mái lồi thì độ dốc ngang về hai phía đối xứng qua tim.

CHÚ THÍCH:

1 Khi có gió cạnh thổi trên đường CHC ướt thì cần quan tâm đến vấn đề trượt do thoát nước kém.

2 Thông tin về vấn đề này và các yếu tố khác liên quan được trình bày trong H.7 của Phụ lục H.

7.1.20. Độ dốc ngang đường CHC cơ bản không thay đổi trên suốt chiều dài đường CHC ngoài các chỗ giao nhau với đường CHC khác hoặc đường lăn mà ở đó độ dốc cần thay đổi do phải chuyển tiếp êm thuận và thoát nước.

Sức chịu tải của đường CHC.

7.1.21. Đường CHC phải chịu được hoạt động của máy bay khai thác dự báo.

Bề mặt đường CHC

7.1.22. Bề mặt đường CHC phải được xây dựng đảm bảo đủ ma sát và không ảnh hưởng xấu khác đến việc cất cánh và hạ cánh của máy bay.

CHÚ THÍCH: Chỉ dẫn về dung sai thiết kế và những thông tin khác được nêu ở H.5 của Phụ lục H.

7.1.23. Bề mặt đường CHC phải được xây dựng sao cho có đủ độ ma sát tốt kể cả khi bị ướt.

7.1.24. Cần đo ma sát của đường CHC mới hay bề mặt cải tạo bằng thiết bị đo ma sát liên tục có các thiết bị tự gây ẩm để biết độ ma sát theo yêu cầu thiết kế.

CHÚ THÍCH: Tại H.7 Phụ lục H chỉ dẫn về đặc tính ma sát của bề mặt đường CHC mới.

7.1.25. Chiều sâu trung bình của rãnh nhám trên bề mặt mới không nhỏ hơn 1,0 mm.

CHÚ THÍCH: Để thỏa mãn yêu cầu này cần xử lý bề mặt đặc biệt.

7.1.26. Bề mặt có rãnh hoặc gờ cần vuông gốc với tim đường CHC hoặc song song với khe ngang, nếu khe ngang không vuông góc với tim.

7.2. Lề đường cất hạ cánh.

Yêu cầu chung

CHÚ THÍCH: Chỉ dẫn về đặc tính và yêu cầu gia cố lề đường CHC được nêu ở H.8 Phụ lục H.

7.2.1. Đường CHC mã chữ D hay E và đường CHC có chiều rộng nhỏ hơn 60 m phải có lề.

7.2.2. Đường CHC mã chữ F phải có lề.

Chiều rộng lề đường CHC

7.2.3. Chiều rộng lề đường CHC

Lề đường CHC nên bố trí đối xứng hai bên đường CHC sao cho tổng chiều rộng đường CHC và các lề của nó không nhỏ hơn:

a) 60 m nếu đường CHC có mã chữ D hoặc E, và

b) 75 m nếu đường CHC có mã chữ F.

Độ dốc lề đường CHC

7.2.4. Bề mặt lề giáp với đường CHC bắt đầu từ mép đường CHC với độ dốc ngang hướng xuôi ra ngoài không lớn hơn 2,5%.

Sức chịu tải lề đường CHC:

7.2.5. Lề đường CHC được gia cố hoặc xây dựng sao cho có thể chịu được tải trọng của máy bay lăn ra ngoài đường CHC mà không làm hư cấu trúc máy bay và các phương tiện vận tải hoạt động trên lề.

7.3. Sân quay đầu đường cất hạ cánh

Yêu cầu chung

7.3.1. Cuối đường CHC mã chữ là D, E hoặc F không có đường lăn hoặc đường lăn quay đầu, thì phải có sân quay đầu đường CHC để cho máy bay quay đầu 180 độ (xem Hình 1).

7.3.2. Cuối đường CHC mã chữ là A, B hoặc C không có đường lăn hoặc đường lăn quay đầu, thì nên có sân quay đầu đường CHC để cho máy bay quay đầu 180 độ, nếu có điều kiện hoặc có yêu cầu.

CHÚ THÍCH: Có thể làm sân quay đầu đường CHC ở vị trí trung gian dọc theo đường CHC nhằm giảm thời gian lăn và quãng đường lăn để máy bay không phải đi hết chiều dài đường CHC.

Hình 1. Mặt bằng sân quay đầu điển hình

7.3.3. Sân quay đầu đường CHC có thể đặt ở cả hai phía trái hoặc phải của đường CHC ở cả hai đầu đường CHC và ở vị trí trung gian nào đó theo yêu cầu.

CHÚ THÍCH: Việc quay đầu sẽ thuận tiện hơn khi đặt sân quay đầu ở phía trái của đường CHC, vì ghế ngồi của lái trưởng thường ở bên trái.

7.3.4. Góc giao nhau của sân quay đầu đường CHC với đường CHC không vượt quá 30^o.

7.3.5. Góc quay của bánh lái mũi dùng để thiết kế sân quay đầu đường CHC không vượt quá 45^o_.

7.3.6. Sân quay đầu đường CHC được thiết kế sao cho khi cabin của máy bay ở trên vạch sơn tín hiệu sân quay đầu, thì khoảng cách giữa bất kỳ mép ngoài bánh nào của càng máy bay và mép của sân bay quay đầu cũng không nhỏ hơn giá trị trong bảng sau:

CHÚ THÍCH: Cơ sở càng là khoảng cách từ càng mũi tới tim của càng chính.

7.3.7. Nơi có điều kiện thời tiết xấu và ma sát bề mặt kém, khoảng cách trên có thể tăng lên 6 m cho mã chữ E và F.

Độ dốc sân quay đầu đường CHC

7.3.8. Độ dốc dọc và độ dốc ngang trên sân quay đầu đường CHC phải đủ để thoát nước, không cho nước đọng trên bề mặt. Các độ dốc này có thể bằng độ dốc mặt đường CHC.

Sức chịu tải sân quay đầu đường CHC

7.3.9. Sức chịu tải của sân quay đầu đường CHC ít nhất phải bằng sức chịu tải của đường CHC của nó, vì trong thực tế sân quay đầu phải phục vụ hoạt động quay của máy bay do đó chịu áp lực lớn hơn so với cả mặt đường CHC.

CHÚ THÍCH: Khi sân quay đầu đường CHC có bề mặt là mặt đường mềm, thí nó có thể chịu được lực tác dụng theo phương ngang do các bánh của càng chính gây ra trong quá trình quay vòng.

Bề mặt sân quay đầu đường CHC

7.3.10. Bề mặt sân quay đầu đường CHC không được có các hư hỏng bề mặt ảnh hưởng xấu đến máy bay sử dụng sân quay đầu.

7.3.11. Bề mặt sân quay đầu đường CHC cần được xây dựng sao cho nó có đặc tính ma sát tốt để cho máy bay sử dụng được nó ngay cả khi bề mặt bị ướt.

7.3.12. Sân quay đầu đường CHC cần có lề đủ rộng để khỏi bị xói mòn bề mặt do tác động của luồng khí động cơ máy bay và tránh các vật bên ngoài tác động làm hư động cơ máy bay.

CHÚ THÍCH: Chiều rộng tối thiểu của lề sân bay quay đầu đường CHC cần rộng hơn phạm vi động cơ ngoài của máy bay mà nó phục vụ, do đó nó có thể rộng hơn lề đường CHC.

7.3.13. Lề sân quay đầu đường CHC có thể chịu được các hoạt động của máy bay trên sân quay đầu mà không làm hư hỏng máy bay và các loại phương tiện cơ giới phục vụ mặt đất khác hoạt động ở trên lề.

7.4. Dải cất hạ cánh

Yêu cầu chung

7.4.1. Đường CHC và các dải hãm phanh đầu của nó thuộc vào dải CHC.

Chiều dài dải CHC

7.4.2. Chiều dài dải CHC gồm đường CHC và các đoạn kéo dài thêm nằm trước ngưỡng kể từ mép đường CHC hoặc dải hãm phanh đầu với chiều dài không nhỏ hơn.

a) 60 m khi đường CHC có mã số là 2,3 hoặc 4;

b) 60 m khi đường CHC có mã số là 1 và đường CHC có thiết bị;

c) 30 m khi đường CHC có mã số là 1 và đường CHC không có thiết bị.

Chiều rộng dải CHC

7.4.3. Chiều rộng dải CHC của đường CHC tiếp cận chính xác: được mở rộng theo phương ngang khi điều kiện cho phép tới khoảng cách không được nhỏ hơn:

a) 150 khi mã số là 3 hoặc 4;

b) 75 m khi mã số là 1 hoặc 2;

về mỗi phía của tim đường CHC và kéo dài hết chiều dài dải CHC

7.4.4. Chiều rộng dải CHC của đường CHC tiếp cận giản đơn có thể được mở rộng về mỗi phía theo phương ngang tới khoảng cách không nhỏ hơn:

a) 150 m khi mã số là 3 hoặc 4; và

b) 75 m khi mã số là 1 hoặc 2;

về mỗi phía kể từ tim đường CHC và kéo dài hết chiều dài dải CHC.

7.4.5. Chiều rộng dải CHC của đường CHC không có thiết bị có thể thu được mở rộng về mỗi phía theo phương ngang hết chiều dài dải CHC với khoảng cách không được nhỏ hơn

a) 75 m khi mã số là 3 hoặc 4;

b) 40 m khi mã số là 2;

c) 30 m khi mã số là 1.

Vật thể trên dải CHC

CHÚ THÍCH: Xem 13.9 chỉ dẫn liên quan đến vị trí và lắp đặt trang thiết bị trên dải CHC.

7.4.6. Nếu vật thể nằm trên dải CHC có thể uy hiếp an toàn bay thì cần xem nó như CNV và phải di chuyển càng xa càng tốt.

7.4.7. Trên dải CHC không được có bất kỳ công trình cố định nào ngoài các thiết bị bằng mắt cần thiết cho mục đích dẫn đường hàng không và thỏa mãn các yêu cầu dễ gãy an toàn nêu ở điều 9 trong phạm vi:

a) 77,5 m kể từ tim đường CHC có thiết bị hạ cánh chính xác CAT I, II hoặc III khi mã số là 4 và mã chữ là F; hoặc

b) 60 m kể từ tim của đường CHC có thiết bị hạ cánh chính xác CAT I, II hay III khi mã số là 3 hoặc 4; hoặc

c) 45 m kể từ tim của đường CHC có thiết bị hạ cánh chính xác CAT I khi mã số là 1 hoặc 2.

Không được có vật thể di động trong phạm vi này của dải CHC trong thời gian máy bay cất hạ cánh trên đường CHC.

Quy hoạch đứng (san nền) dải CHC

7.4.8. Phải quy hoạch đứng dải CHC của đường CHC có thiết bị trong phạm vi khoảng cách tối thiểu:

a) 75 m khi mã số là 3 hoặc 4;

b) 40m khi mã số là 1 hoặc 2;

về mỗi phía kể từ tim đường CHC kéo dài nhằm đảm bảo cho máy bay sử dụng đường CHC an toàn trong trường hợp lăn ra khỏi phạm vi đường CHC.

CHÚ THÍCH: Chỉ dẫn liên quan đến phạm vi Quy hoạch đứng lớn hơn của đường CHC mã số 3 hoặc 4 tiếp cận chính xác được nêu ở H.8 của Phụ lục H.

7.4.9. Quy hoạch đứng dải CHC của đường CHC không có thiết bị, trong giới hạn tối thiểu:

a) 75 m khi mã số 3 hoặc 4;

b) 40 m khi mã số 2;

c) 30 m khi mã số 1;

về mỗi phía kể từ tim đường CHC kéo dài nhằm đảm bảo cho máy bay sử dụng đường CHC an toàn trong trường hợp lăn ra khỏi phạm vi đường CHC.

7.4.10. Bề mặt một phần dải CHC trong phạm vi đường CHC, lề hay dải hãm phanh đầu chính là bề mặt của đường CHC lề hay dải hãm phanh đầu.

7.4.11. Phần dải CHC dài ít nhất trong phạm vi 30 m trước ngưỡng đường CHC được xây dựng cẩn thận, nhằm chống xói do luồng khí từ động cơ máy bay và khi máy bay bay chạm bánh không bị va đập vào mép đường CHC nhô lên.

Độ đốc dải CHC

7.4.12. Độ dốc dọc dải CHC

Độ dốc dọc của dải CHC thiết kế không vượt quá:

a) 1,5% khi mã số là 4;

b) 1,75% khi mã số là 3;

c) 2% khi mã số là 1 hoặc 2;

7.4.13. Thay đổi độ dốc dọc trên dải CHC.

Thay đổi độ dốc dọc dải CHC càng ít càng tốt, tránh chuyển tiếp độ dốc đột ngột hay các độ dốc ngược chiều quá lớn.

7.4.14. Độ dốc ngang dải CHC

Độ dốc ngang trên dải CHC được thiết kế đủ để không cho đọng nước mặt nhưng không lớn hơn:

a) 2,5% khi mã số là 3 hoặc 4;

b) 3% khi mã số là 1 hoặc 2;

trừ trường hợp cần thoát nước nhanh trong phạm vi 3 m đầu tiên ngoài mép đường CHC, lề hoặc dải hãm phanh đầu có dốc âm theo hướng từ đường CHC ra có thể lấy bằng 5%.

7.4.15. Độ dốc ngang bất kỳ phần nào ngoài giới hạn Quy hoạch đứng của dải CHC khi nhìn từ phía đường CHC cũng không được hướng lên quá 5%.

Sức chịu tải của dải CHC

7.4.16. Sức chịu tải của dải CHC bao gồm đường CHC có thiết bị, trong giới hạn tối thiểu:

a) 75 m khi mã số là 3 hoặc 4; và

b) 40 m khi có mã số là 1 hoặc 2;

tính từ tim đường CHC và đường kéo dài của nó cần được gia cố hoặc xây dựng sao cho khi các loại máy bay dự kiến khai thác lăn ra ngoài đường CHC ít bị nguy hiểm nhất do sức chịu tải khác nhiều so với đường CHC.

7.4.17. Sức chịu tải của dải CHC bao gồm đường CHC không có thiết bị, trong giới hạn tối thiểu:

a) 75 m khi có mã số là 3 hoặc 4;

b) 40 m khi mã số là 2;

c) 30 m khi mã số là 1;

tính từ tim đường CHC và đường kéo dài của nó được gia cố hoặc xây dựng sao cho khi các loại máy bay dự kiến khai thác lăn ra ngoài của đường CHC ít bị nguy hiểm nhất do khả năng chịu tải khác nhiều so với đường CHC.

7.5. Bảo hiểm đầu đường cất hạ cánh.

Yêu cầu chung

7.5.1. Phải có dải bảo hiểm đầu đường CHC ở cuối dải CHC đối với đường CHC.

a. Mã số là 3 hoặc 4;

b. Mã số 1 hoặc 2 và đường CHC có thiết bị.

CHÚ THÍCH: Tài liệu hướng dẫn về bảo hiểm đầu đường CHC nêu ở H.9 của Phụ lục H.

Kích thước bảo hiểm đầu đường CHC

7.5.2. Bảo hiểm đầu đường CHC dài ít nhất là 90m.

7.5.3. Bảo hiểm đầu đường CHC cần được kéo thêm càng dài càng tốt đến:

a) 240 m khi mã số là 3 hoặc 4;

b) 120 m khi mã số là 1 hoặc 2;

7.5.4. Chiều rộng bảo hiểm đầu đường CHC ít nhất bằng 2 lần chiều rộng đường CHC của nó.

7.5.5. Chiều rộng của bảo hiểm đầu đường CHC ở những nơi có thể, bằng chiều rộng quy hoạch đứng của dải CHC đó.

Vật thể trên bảo hiểm đầu đường CHC

CHÚ THÍCH: Xem 13.9 chỉ dẫn chọn vị trí xây lắp trang thiết bị ở vùng bảo hiểm đầu đường CHC.

7.5.6. Vật thể trên bảo hiểm đầu đường CHC nguy hiểm cho máy bay được xem như là CNV và cần tìm mọi cách di chuyển đi càng xa càng tốt.

Làm quang và Quy hoạch đứng bảo hiểm đầu đường CHC

7.5.7. Bảo hiểm đầu đường CHC được làm quang và Quy hoạch đứng nhằm đảm bảo an toàn cho máy bay khi hạ cánh chạm bánh trước đường CHC hoặc lăn ra ngoài đường CHC.

CHÚ THÍCH: Bề mặt đất của khu vực bảo hiểm đầu đường CHC không nhất thiết phải xây dựng chất lượng tốt như đường CHC, tuy nhiên cần thỏa mãn yêu cầu 7.5.11.

Độ dốc khu vực bảo hiểm đầu đường CHC

7.5.8. Độ dốc khu vực bảo hiểm đầu đường CHC được chọn sao cho mọi phần của khu vực đầu đường CHC không nhô lên khỏi mặt phẳng tiếp cận hoặc mặt phẳng lên cao khi cất cánh.

7.5.9. Độ dốc dọc bảo hiểm đầu đường CHC không vượt quá độ dốc xuống 5%. Việc thay đổi dốc dọc phải êm thuận, tránh những chuyển tiếp đột ngột hay những độ dốc ngược chiều quá lớn.

7.5.10. Độ dốc ngang bảo hiểm đầu đường CHC không lớn hơn độ dốc lên và xuống 5%. Độ dốc chuyển tiếp càng êm thuận càng tốt.

Sức chịu tải bảo hiểm đầu đường CHC

7.5.11. Bảo hiểm đầu đường CHC được chuẩn bị và xây dựng sao cho giảm được nguy cơ hỏng khi máy bay chạm bánh trước đường CHC được lăn ra ngoài đường CHC, giảm nhanh tốc độ của máy bay và thuận lợi cho các phương tiện khẩn nguy và cứu hỏa di chuyển như yêu cầu trong 13.2.26 đến 13.2.28.

7.6. Dải quang

CHÚ THÍCH: Những yêu cầu kỹ thuật chi tiết đối với dải quang được nêu trong điều này, không có nghĩa là phải có dải quang. Trong H.2 của Phụ lục H và sổ tay hướng dẫn thiết kế sân bay (Aerodrome Design Manual, Doc 9157) trình bày chi tiết việc áp dụng dải quang.

Vị trí dải quang

7.6.1. Dải quang được bắt đầu ở cuối cự ly chạy đà có thể.

Chiều dài dải quang

7.6.2. Dải quang không vượt quá nửa chiều dài chạy đà có thể.

Chiều rộng dải quang

7.6.3. Dải quang có chiều rộng ít nhất 75 m về mỗi phía tim đường CHC kéo dài.

Độ dốc dải quang

7.6.4. Địa hình dải quang không được nhô lên khỏi mặt nghiêng với độ dốc lên 1,25%. Giới hạn dưới của mặt phẳng đó là mặt nằm ngang có tính chất:

a) vuông góc với mặt phẳng đứng đi qua tim đường CHC;

b) đi qua một điểm nằm trên tim đường CHC ở cuối cự ly chạy đà có thể.

7.6.5. Có thể tránh độ dốc lên thay đổi đột ngột nếu độ dốc dải quang tương đối nhỏ hay độ dốc trung bình là dốc lên. Trong những trường hợp dải quang nằm trong phạm vi 22,5m hoặc một nửa chiều rộng của đường CHC, tùy theo giá trị nào lớn hơn, về mỗi phía tim đường CHC kéo dài; độ dốc, sự thay đổi độ dốc cũng như sự chuyển tiếp của độ dốc từ đường CHC đến dải quang phải phù hợp với yêu cầu của đường CHC đó.

Vật thể trên dải quang

CHÚ THÍCH: Xem chỉ dẫn chuẩn bị, lắp đặt thiết bị trên dải quang ở 13.9.

7.6.6. Vật thể trên dải quang có nguy cơ làm mất an toàn cho máy bay được coi như CNV và phải dời đi.

7.7. Dải hãm phanh đầu.

CHÚ THÍCH: Những yêu cầu kỹ thuật chi tiết đối với dải hãm phanh đầu không có nghĩa là phải có dải hãm phanh đầu. Trong H.2, Phụ lục H có chỉ dẫn áp dụng dải hãm phanh đầu.

Chiều rộng dải hãm phanh đầu.

7.7.1. Dải hãm phanh đầu có chiều rộng như đường CHC mà nó nối tiếp.

Độ dốc của dải hãm phanh đầu

7.7.2. Độ dốc và sự thay đổi độ dốc của dải hãm phanh đầu cũng như chuyển tiếp từ đường CHC đến dải hãm phanh đầu phải tuân theo yêu cầu của các điều từ 7.1.13 đến 7.1.19 đối với đường CHC mà dải hãm phanh đầu nối tiếp, trừ những trường hợp khi:

a) giới hạn độ dốc 0,8% trong 7.1.14 đối với đoạn 1/4 thứ nhất và cuối cùng của đường CHC không nhất thiết phải áp dụng đối với dải hãm phanh đầu.

b) ở chỗ tiếp giáp giữa dải hãm phanh đầu với đường CHC và dọc theo dải hãm phanh đầu sự thay đổi độ dốc tối đa có thể bằng 0,3% trên đoạn 30 m (bán kính tối thiểu của đường cong đứng bằng 10.000 m) đối với đường CHC có mã số 3 hoặc 4.

Sức chịu tải của dải hãm phanh đầu.

7.7.3. Dải hãm phanh đầu được gia cố hay xây dựng sao cho khi máy bay cất cánh gián đoạn, nó có thể chịu được tải trọng máy bay mà không làm hỏng cấu trúc máy bay.

CHÚ THÍCH: Trong H.2 Phụ lục H nêu chỉ dẫn liên quan đến sức chịu tải của dải hãm phanh đầu.

Bề mặt dải hãm phanh đầu

7.7.4. Bề mặt dải hãm phanh đầu được xây dựng sao cho bảo đảm được hệ số bám tốt như đường CHC của nó kể cả khi dải hãm phanh đầu bị ướt.

7.7.5. Độ ma sát trên dải hãm phanh đầu không có mặt đường nhân tạo không nhỏ hơn độ ma sát đường CHC mà dải hãm phanh đầu tiếp giáp.

7.8. Khu vực hoạt động của thiết bị vô tuyến đo độ cao

Yêu cầu chung

7.8.1. Khu vực hoạt động của thiết bị vô tuyến đo độ cao (Radio altimeter operating area-RAOA) được bố trí trong vùng trước ngưỡng vào của đường CHC tiếp cận chính xác.

Chiều dài của khu vực

7.8.2. Khu vực hoạt động của RAOA được mở rộng ra phía trước ngưỡng ít nhất là 300 m.

Chiều rộng của khu vực

7.8.3. Chiều rộng của khu vực hoạt động của RAOA được mở rộng ra hai phía cách tim đường CHC 60 m, trừ những tình huống đặc biệt cho phép, khoảng cách đó có thể được giảm xuống như không dưới 30 m, nếu việc giảm đó không ảnh hưởng đến an toàn hoạt động của máy bay.

Thay đổi độ dốc dọc

7.8.4. Thay đổi độ dốc dọc trên khu vực hoạt động của RAOA: hết sức tránh thay đổi độ dốc địa hình hoặc thay đổi ít nhất. Khi không tránh được sự thay đổi độ dốc thì phải thay đổi từ từ tránh đột ngột hoặc đổi chiều độ dốc. Sự thay đổi giữa 2 độ dốc cạnh nhau không vượt quá 2% trên 30 m.

CHÚ THÍCH – Hướng dẫn về khu vực hoạt động của RAOA được trình bày trong H.4.3 Phụ lục H và trong “Manual of All – Weather Operations, (Doc 9365), Section 5.2 – Sổ tay bay mọi thời tiết, (Doc 9365), Phần 5.2 >>, Hướng dẫn sử dụng thiết bị vô tuyến được trình bày trong << PANS-OPS, Volume II, Part II, Section 1 – PANS-OPS, Tập II, Phần II, Chương I >>.

7.9. Đường lăn.

Yêu cầu chung

7.9.1. Phải xây dựng đường lăn đảm bảo cho máy bay di chuyển nhanh và an toàn trên mặt đất.

7.9.2. Để máy bay nhanh chóng vào và ra khỏi đường CHC phải dự kiến đủ đường lăn vào và ra. Khi mật độ giao thông lớn có thể nghiên cứu xây dựng đường lăn thoát nhanh.

7.9.3. Đường lăn được thiết kế cho khi vị trí cabin máy bay nằm phía trên tim đường lăn thì bánh ngoài của càng chính cách mép đường lăn không nhỏ hơn các giá trị trong bảng sau:

CHÚ THÍCH:

1 Cơ sở càng là khoảng cách từ càng mũi đến tim hình học của càng chính.

2 Khi mã chữ là F và mật độ giao thông lớn, có thể chọn khoảng cách mép ngoài các bánh đến mép đường lăn lớn hơn 4,5m nhằm cho phép tốc độ lăn lớn hơn.

7.9.4. Đường lăn hiện dùng hoặc đã thiết kế mà chưa thỏa mãn yêu cầu của 7.9.3 thì phải cải tạo để đáp ứng tiêu chuẩn này trong thời hạn do cơ quan có thẩm quyền quy định kể từ khi Tiêu chuẩn này có hiệu lực.

7.9.5. Chiều rộng đường lăn trên đoạn thẳng không nhỏ hơn giá trị trong bảng dưới đây:

Các chỗ vòng của đường lăn

7.9.6. Càng ít thay đổi hướng của đường lăn càng tốt. Bán kính đoạn vòng phụ thuộc vào tính cơ động và vận tốc lăn thông thường của máy bay dùng đường lăn. Đoạn vòng được thiết kế sao cho khi vị trí cabin máy bay nằm trên vạch tim đường lăn thì khoảng cách từ mép đường lăn tới bánh ngoài của càng không nhỏ hơn giá trị nêu trong 7.9.3.

CHÚ THÍCH:

1 Ví dụ mở rộng đường lăn để đảm bảo khoảng cách đã nêu từ mép đường lăn tới bánh được minh họa trên Hình 2.

2 Vị trí cách vạch sơn tín hiệu và đèn tim đường lăn được nêu tại 9.2.8.4 và 9.3.16.11.

3 Đường cong phức hợp trên đoạn cong cho phép giảm độ mở rộng hoặc không phải mở rộng đường lăn nhiều.

Vị trí tiếp giáp và giao nhau.

7.9.7. Cần mở rộng vị trí tiếp giáp đường lăn và đường CHC, sân đỗ máy bay và các đường lăn khác cũng như các vị trí giao nhau của chúng để máy bay di chuyển được dễ dàng. Phần mở rộng có hình dạng đảm bảo cho máy bay đi qua vị trí tiếp giáp hoặc giao nhau vẫn giữ được khoảng cách tối thiểu của bánh tới mép đường lăn nêu trong 7.9.3.

CHÚ THÍCH: Cần xem xét khoảng cách càng máy bay khi thiết kế đoạn mở rộng.

Hình 2. Đoạn vòng của đường lăn

Các khoảng cách tối thiểu của đường lăn.

7.9.8. Khoảng cách giữa tim đường lăn và tim đường CHC, tim đường lăn song song hoặc vật thể không nhỏ hơn kích thước quy định ở Bảng 2, trừ ngoại lệ cho phép giữ các khoảng cách nhỏ hơn đang có tại sân bay nếu nó không làm mất an toàn hoặc không ảnh hưởng đến hoạt động thường xuyên của máy bay.

CHÚ THÍCH:

1 Các thiết bị ILS và MLS có thể ảnh hưởng tới vị trí của đường lăn do máy bay lăn hay đậu gây nhiễu tín hiệu ILS và MLS.

2 Khoảng cách ở Bảng 2 cột 10 không có nghĩa là đã đủ đảm bảo cho phép quay đầu bình thường từ một đường lăn này sang một đường lăn song song khác.

3 Có thể tăng thêm khoảng cách giữa tim của đường lăn trên sân đỗ máy bay đến vật thể nêu ở cột 12 Bảng 2 do tốc độ luồng hơi phụt nguy hiểm cho hoạt động dịch vụ mặt đất.

Độ dốc đường lăn.

7.9.9. Độ dốc dọc của đường lăn không vượt vượt quá:

a) 1,5% đối với sân bay mã chữ là C, D, E hoặc F;

b) 3% đối với sân bay mã chữ là A hoặc B.

Bảng 2. Các khoảng cách tối thiểu của đường lăn

CHÚ THÍCH: Khoảng cách trong các cột (2) đến (9) là khoảng cách thông thường giữa đường CHC và đường lăn. Các khoảng cách trong cột từ (2) đến (9) chưa phải là đã đủ khoảng trống phía sau máy bay đang chờ cho máy bay khác đi qua trên đường lăn song song.

7.9.10. Thay đổi độ dốc dọc đường lăn.

Trong các trường hợp không thể tránh được thay đổi độ dốc đường lăn thì việc chuyển từ độ dốc này sang độ dốc khác được thực hiện theo bề mặt cong với các giá trị biến dốc không lớn hơn:

a) 1% trên 30 m (bán kính cong đứng tối thiểu 3.000 m), khi mã chữ C, D, E hoặc F;

b) 1% trên 25 m (bán kính cong đứng tối thiểu là 2.500 m) khi mã chữ A hoặc B.

7.9.11. Tầm nhìn đường lăn.

Trong trường hợp không thể tránh khỏi thay đổi độ dốc thì cần thay đổi chúng sao cho từ bất kỳ điểm nào trên trên đường lăn ở độ cao:

a) 3 m có thể nhìn thấy toàn bộ bề mặt đường lăn cách xa điểm xa nhìn ít nhất 300 m, nếu mã chữ là C, D, E hoặc F.

b) 2 m có thể nhìn thấy toàn bộ bề mặt đường lăn cách xa điểm nhìn ít nhất 200 m, nếu mã chữ là B;

c) 1,5 m có thể nhìn thấy toàn bộ bề mặt đường lăn cách xa điểm nhìn ít nhất 150 m, nếu mã chữ là A.

7.9.12. Độ dốc ngang đường lăn

Độ dốc ngang của đường lăn phải đủ lớn để tránh đọng nước trên bề mặt đường lăn nhưng không vượt quá:

a) 1,5% khi mã chữ là C, D, E hoặc F;

b) 2% khi mã chữ là A hoặc B.

CHÚ THÍCH: Xem 7.13.4 về độ dốc ngang đường lăn trên sân đỗ máy bay.

Sức chịu tải của đường lăn

7.9.13. Sức chịu tải của đường lăn tối thiểu phải bằng sức chịu tải của đường CHC liên quan, trong đó cần chú ý đến mật độ hoạt động trên đường lăn cao hơn và vận tốc chuyển động thấp hoặc các động tác dừng của máy bay nên đường lăn phải chịu ứng suất lớn hơn đường CHC tương ứng.

Bề mặt của đường lăn.

7.9.14. Không được sử dụng bề mặt đường lăn hỏng gây nguy hiểm cho kết cấu máy bay.

7.9.15. Phải xây dựng bề mặt đường lăn có ma sát tốt cả khi bị ướt.

Đường lăn thoát nhanh.

CHÚ THÍCH: Hình 3 minh họa đường lăn thoát nhanh. Các yêu cầu chung đối với đường lăn cũng áp dụng cho đường lăn này. Có thể xem thêm chi tiết hướng dẫn thiết kế đường lăn thoát nhanh trong Sổ tay thiết kế sân bay của ICAO (“Aerodrome Design Manual (Doc 9157), Part 2.)

7.9.16. Đường lăn thoát nhanh được thiết kế với bán kính cong nhỏ nhất cho máy bay rời đường CHC là:

a) 550 m cho đường CHC có mã số 3 hoặc 4,

b) 275 m cho đường CHC có mã số 1 hoặc 2

vận tốc lăn ra ở điều kiện mặt đường ẩm ướt là:

c) 93 km/h cho đường CHC có mã số 3 hoặc 4,

d) 65 km/h cho đường CHC có mã số 1 hoặc 2.

CHÚ THÍCH: Có thể xác định vị trí đường lăn thoát nhanh và tốc độ máy bay trên đường lăn ra căn cứ vào các yêu cầu tốc độ.

Hình 3. Đường lăn thoát nhanh

7.9.17. Bán kính phần mở bụng chỗ rẽ của đường lăn thoát nhanh phải đảm bảo đủ rộng và dễ nhận biết kịp thời lối vào và ra của đường lăn.

7.9.18. Đường lăn thoát nhanh phải có một đoạn thẳng trong phần rẽ ra đủ cho máy bay từ đường CHC ra có thể dừng lại hoàn toàn cách xa mọi đường lăn cắt qua.

7.9.19. Góc giao nhau của đường lăn thoát nhanh với đường CHC không lớn hơn 45^o và không nhỏ hơn 25^o, tốt nhất là bằng 30^o.

Đường lăn trên cầu

7.9.20. Đường lăn trên cầu có bề mặt vững chắc cho máy bay lăn được đo vuông gốc với tim đường lăn trên cầu với chiều rộng không được nhỏ hơn chiều rộng của đoạn được quy hoạch đứng làm dải lăn.

7.9.21. Phải có đường cho phương tiện khẩn nguy và cứu hỏa vào được theo cả hai hướng trong khoảng thời gian quy định khẩn nguy cứu hỏa đối với máy bay lớn nhất sử dụng cầu trên đường lăn.

CHÚ THÍCH: Khi động cơ máy bay ảnh hưởng đến kết cấu của cầu thì cần bảo vệ khu vực tiếp xúc trực tiếp của cầu với luồng khí của động cơ.

7.9.22. Cầu được xây dựng trên đoạn thẳng của đường lăn và có đoạn nối thẳng ở hai đầu cầu cho máy bay qua cầu thuận lợi.

7.10. Lề đường lăn.

7.10.1. Trên đoạn đường lăn thẳng mã chữ C, D hoặc E cần bố trí lề ở hai phía đối xứng với đường lăn sao cho tổng chiều rộng của đường lăn và các lề trên các đoạn thẳng không nhỏ hơn:

a) 60 m, khi mã chữ F;

b) 44 m, khi mã chữ E;

c) 38 m, khi mã chữ D;

d) 25 m, khi mã chữ C.

tại các chỗ vòng, chỗ nối tiếp hay nút giao nhau của đường lăn, nơi mặt đường được mở rộng, chiều rộng của lề không nhỏ hơn chiều rộng của lề trên đoạn đường lăn thẳng liền kề.

7.10.2. Bề mặt lề đường lăn dùng cho máy bay có động cơ tuốc bin được gia cố nhằm chống xói mòn và chống vật liệu bề mặt bị hút vào động cơ máy bay.

7.11. Dải lăn.

Yêu cầu chung

7.11.1. Mọi đường lăn, ngoài đường lăn trên sân đỗ máy bay, đều phải nằm trong dải đường lăn, hay còn gọi là dải lăn.

Chiều rộng của dải lăn.

7.11.2. Dải lăn được bố trí dọc theo chiều dài đường lăn đối xứng về hai phía so với tim đường lăn, có chiều rộng tối thiểu bằng các khoảng cách nêu trong cột 11 bảng 2.

CHÚ THÍCH: Thông tin liên quan tới việc bố trí và lắp đặt trang thiết bị trên dải lăn được nêu trong 13.9.

Vật thể trên dải lăn.

7.11.3. Trên dải lăn không được có các vật thể đe dọa an toàn máy bay lăn.

CHÚ THÍCH: Cần nghiên cứu vị trí và thiết kế hệ thống thoát nước trên dải lăn nhằm tránh nguy hiểm cho máy bay khi lăn ra khỏi đường lăn. Nắp của hệ thống thoát nước được thiết kế theo yêu cầu.

Quy hoạch đứng dải lăn.

7.11.4. Phần trung tâm của dải lăn được qui hoạch đứng đến cự lư tối thiểu cách tim đường lăn là:

a) 11 m khi mã chữ A;

b) 12,5 khi mã chữ B hoặc C;

c) 19 m khi mã chữ D;

d) 22 m khi mã chữ E;

e) 30 m khi mã chữ là F.

Độ dốc của dải lăn.

7.11.5. Bề mặt của dải lăn tại mép đường lăn hoặc lề, nếu có, bằng cao độ của mép đường lăn hoặc lề, không được có độ dốc ngang hướng lên quá:

a) 2,5% đối với dải lăn mã chữ C, D, E hoặc F.

b) 3% đối với dải lăn mã chữ A hoặc B.

Trong đó hướng lên của độ dốc được so với độ dốc ngang của bề mặt đường lăn tiếp giáp chứ không phải so với mặt phẳng ngang. Độ dốc ngang đi xuống so với mặt phẳng ngang không vượt quá 5%.

7.11.6. Độ dốc ngang của bất kỳ phần nào nằm ngoài phần quy hoạch đứng của dải lăn cũng không vượt quá độ dốc lên hoặc xuống 5% theo hướng nhìn từ đường lăn.

7.12. Sân chờ, vị trí chờ đường lăn cất hạ cánh và vị trí chờ đường.

Yêu cầu chung

7.12.1. Khi mật độ giao thông trung bình hoặc cao gần xây dựng sân chờ đường CHC.

7.12.2. Phải thiết kế sân chờ hoặc vị trí chờ đường CHC:

a) Trên đường lăn tại nút giao của đường lăn với đường CHC;

b) trên nút giao của một đường CHC với đường CHC khác khi đường CHC có một phần được thiết kế là đường lăn tiêu chuẩn.

7.12.3. Vị trí chờ đường CHC được thiết kế trên đường lăn phụ thuộc vào hướng và vị trí của đường lăn sao cho máy bay hoặc các phương tiện cơ giới di chuyển không vi phạm OLS hoặc gây nhiễu đối với hoạt động của các thiết bị vô tuyến dẫn đường hàng không – RNA (Radio navigation aid).

7.12.4. Vị trí chờ trung gian có thể được thiết kế tại bất kỳ chỗ nào trên đường lăn ngoài vị trí chờ đường CHC nếu có thỏa thuận yêu cầu kỹ thuật giới hạn vị trí chờ.

7.12.5. Vị trí chờ đường cho phương tiện cơ giới được thiết kế tại nút giao của đường ô tô với đường CHC.

Vị trí

7.12.6. Khoảng cách giữa sân chờ, vị trí chờ đường CHC trên nút giao đường lăn/đường CHC hoặc vị trí chờ đường ô tô và tim đường CHC được xác định theo Bảng 3, còn đối với đường CHC tiếp cận chính xác, khoảng cách đó phải đảm bảo cho máy bay hay phương tiện cơ giới đang chờ không gây nhiễu đối với hoạt động của RNA.

7.12.7. Khi ở độ cao trên 700 m khoảng cách 90 m nêu trong Bảng 3 đối với đường CHC có mã số 4 tiếp cận chính xác cần được tăng lên như sau:

a) độ cao đến 2.000 m: thêm 1 m đối với mỗi 100 m cao thêm kể từ độ cao 700 m.

b) độ cao từ 2.000 m đến 4.000 m: 13 cộng thêm 1,5 m cho mỗi 100 m cao thêm kể từ độ cao 2.000 m.

c) độ cao từ 4.000 m đến độ cao 5.000 m: 43 m cộng thêm 2 m cho mỗi 100 m cao thêm kể từ độ cao 4.000 m.

7.12.8. Nếu độ cao của sân chờ, vị trí chờ đường CHC hoặc vị trí chờ đường ô tô đối với đường CHC tiếp cận chính xác mã số 4 lớn hơn độ cao của ngưỡng đường CHC, khoảng cách 90 m hoặc 107,5 m theo yêu cầu kỹ thuật tương ứng nêu trong Bảng 3 phải tăng thêm 5 m đối với mỗi mét chênh cao giữa độ cao của sân chờ hoặc vị trí chờ so với độ cao của ngưỡng đường CHC.

7.12.9. Vị trí của sân chờ đường CHC được xác định theo 7.12.3 phải đảm bảo cho máy bay hay phương tiện cơ giới đang đỗ không xâm phạm vùng OFZ, bề mặt tiếp cận, bề mặt lấy độ cao cất cánh hoặc vùng nhạy cảm/nguy hiểm của thiết bị ILS/MLS hay gây nhiễu đối với hoạt động của RNA.

Bảng 3. Khoảng cách tối thiểu từ tim đường CHC đến sân chờ

Vị trí chờ đường CHC hoặc vị trí chờ đường lăn (m)

a) Nếu độ cao sân chờ hoặc vị trí chờ đường CHC, đường lăn thấp hơn ngưỡng đường CHC, khoảng cách trên có thể giảm đi 5 m đối với mỗi mét thấp hơn ngưỡng phía trên sân chờ hoặc vị trí chờ nhưng không được vi phạm mặt chuyển tiếp trong.

b) Khoảng cách đó có thể phải tăng để tránh nhiễu đối với hoạt động của RNA, đặc biệt khu vực tiếp cận (bay xuống) và thiết bị cất hạ cánh.

CHÚ THÍCH: 1 – Khoảng cách 90 m đối với mã số 3 hoặc 4 dựa trên cơ sở đuôi máy bay cao 20 m, khoảng cách từ mũi tới điểm cao nhất của đuôi 52,7 m và chiều cao phần mũi 10 m tạo thành góc 45^o hoặc lớn hơn so với tim đường CHC, ở ngoài OFZ và khoảng cách này không được kể vào trong tính toán OCA/H.

2- Khoảng cách 60 m đối với mã số 2 được dựa trên cơ sở xem xét máy bay có chiều cao đuôi 8 m, khoảng cách từ mũi tới điểm cao nhất của đuôi 24,6 m và chiều cao mũi 5,2 m tạo thành góc 45^o hoặc lớn hơn so với tim đường CHC và ở ngoài OFZ.

c) Khi mã chữ F, khoảng cách này là 107,5 m.

CHÚ THÍCH: Khoảng cách 107,5 đối với mã số 4 khi mã chữ là F dựa trên cơ sở máy bay có chiều cao đuôi là 24 m, còn khoảng cách từ mũi máy bay đến phần cao nhất của đuôi là 62,2 m và chiều cao của mũi là 10 m tạo thành góc 45^o hoặc lớn hơn so với tim đường CHC và ở ngoài OFZ.

7.13. Sân đỗ máy bay

Yêu cầu chung

7.13.1. Sân đỗ máy bay được đặt tại nơi thuận lợi cho việc đưa đón hành khách, thực hiện bốc dỡ hành lý, bưu kiện lên xuống máy bay và phục vụ máy bay mà không cản trở giao thông trên sân bay.

Kích thước sân đỗ

7.13.2. Diện tích sân đỗ máy bay phải đủ đáp ứng năng lực thông qua trên sân bay với mật độ tính toán lớn nhất.

Sức chịu tải của sân đỗ

7.13.3. Mọi phần của sân đỗ máy bay phải chịu được tải trọng máy bay tính toán, trong đó chú ý tại những phần sân đỗ máy bay có mật độ hoạt động cao hơn và do chuyển động chậm hay dừng của máy bay làm cho nó chịu tải lớn hơn đường CHC.

Độ dốc sân đỗ

7.13.4. Độ dốc trên sân đỗ, bao gồm cả đường đường lăn trên sân đỗ máy bay cần đủ lớn để tránh đọng nước trên bề mặt. Ngoài ra, theo yêu cầu bảo hiểm thoát nước, bề mặt đó phải có đủ độ cao.

7.13.5. Độ dốc tối đa của sân đỗ máy bay không vượt quá 1%.

Khoảng cách an toàn trên vị trí đỗ của máy bay.

7.13.6. Khoảng trống an toàn trên vị trí đỗ của máy bay.

Phải đảm bảo vị trí đỗ có đủ khoảng trống an toàn tối thiểu sau đây giữa máy bay đỗ với bất kỳ nhà cửa nào bên cạnh, với máy bay đỗ khác và các công trình khác:

Các khoảng trống an toàn nêu trên trong những trường hợp đặc biệt có thể được phép giảm đi đối với các vị trí đỗ máy bay quay đầu vào nhà ga sân bay có mã chữ D, E hoặc F:

a) giữa nhà ga hàng không, kể cả cầu hành khách cố định bất kỳ và phần mũi máy bay.

b) phía trên vị trí đỗ máy bay đều có sơn tín hiệu chỉ dẫn đỗ bằng mắt chỉ dẫn góc đỗ.

CHÚ THÍCH: Trên sân đỗ máy bay cần chú ý bảo đảm các đường công vụ cũng như khu vực di chuyển và bố trí thiết bị mặt đất.

7.14. Vị trí đỗ máy bay cách ly.

7.14.1. Trong sân bay cần thiết kế sân đỗ máy bay cách ly, hoặc đài kiểm soát tại sân bay phải biết được các nơi thích hợp làm vị trí đỗ cho máy bay bị can thiệp hay dự đoán bị can thiệp bất hợp pháp, hoặc vì các lý do khác phải cách ly khỏi hoạt động thông thường của sân bay.

7.14.2. Vị trí đỗ của máy bay cách ly nên đặt càng xa càng tốt các vị trí đỗ máy bay khác, nhà cửa hoặc các nơi công cộng và trong mọi trường hợp không được dưới 100 m. Không bố trí vị trí đỗ đó phía trên các công trình ngầm, ví dụ như các bể chứa nhiên liệu máy bay và cố gắng tránh vị trí tuyến cáp điện lực hoặc cáp thông tin.

8. Tĩnh không, chướng ngại vật và khắc phục chướng ngại vật.

CHÚ THÍCH:

1 Yêu cầu đối với các chỉ tiêu kỹ thuật trong điều này phục vụ việc xác định vùng trời xung quanh sân bay cần được duy trì không có CNV cản trở hoạt động dự kiến của máy bay, để máy bay hoạt động được an toàn và phòng ngừa sự xuất hiện các CNV xung quanh sân bay bất lợi cho hoạt động của máy bay. Điều này đạt được bằng cách thiết lập một loạt các bề mặt hạn chế CNV (OLS), quy định các giới hạn không được có các đối tượng là CNV trong vùng trời sân bay.

2 Một số đối tượng vượt khỏi bề mặt giới hạn CNV nêu trong điều này trong một số trường hợp có thể làm tăng độ cao vượt CNV khi tiếp cận hoặc bay vòng.

3 Việc xác định và yêu cầu an toàn đối với bề mặt giới hạn CNV cho các hệ thống mặt nghiêng tiếp cận bằng mắt được quy định tại 9.3.5.41 đến 9.3.5.45.

8.1. Tĩnh không sân bay và các bề mặt giới hạn chướng ngại vật (OLS).

CHÚ THÍCH: Xem Hình 4.

Phạm vi không gian xung quanh sân bay mà trên nó không được có CNV ảnh hưởng đến an toàn cất hạ cánh của máy bay gọi là tĩnh không sân bay. Tĩnh không sân bay có các bề mặt giới hạn CNV (OLS) phù hợp với cấp sân bay.

Bề mặt ngang ngoài

CHÚ THÍCH: Xem thêm “Airport Services Manual – Doc 9137, Part 6” – Sổ tay Dịch vụ cảng hàng không, phần 6, trong đó giải thích mặt nằm ngang ngoài và đặc tính của nó.

Bề mặt hình nón

8.1.1. Mô tả: Bề mặt hình nón là bề mặt có độ dốc hướng lên và hướng ra ngoài kể từ đường biên của bề mặt ngang trong.

8.1.2. Đặc điểm: Giới hạn của bề mặt hình nón bao gồm:

a) đường biên dưới trùng với đường biên của bề mặt ngang trong;

b) đường biên trên nằm ở độ cao xác định so với bề mặt ngang trong.

8.1.3. Độ dốc bề mặt hình nón được đo trong mặt thẳng đứng vuông góc với cạnh biên ngoài của bề mặt ngang trong.

Bề mặt ngang trong

8.1.4. Mô tả: Bề mặt ngang trong là mặt phẳng nằm ngang phía trên sân bay và vùng lân cận sân bay.

8.1.5. Đặc điểm: Bán kính hay đường biên ngoài của bề mặt ngang trong được đo từ điểm quy chiếu hoặc các điểm được thiết lập cho mục đích đó.

CHÚ THÍCH: Bề mặt ngang trong không nhất thiết là hình tròn. Có thể tham khảo hướng dẫn xác định bề mặt ngang trong trong: “The Airport Services Manual (Doc 9137), Part 6 – “Sổ tay Dịch vụ Cảng hàng không” (Doc 9137), phần 6.

8.1.6. Chiều cao bề mặt ngang trong được đo từ cao trình lựa chọn cho mục đích đó.

CHÚ THÍCH: Xem thêm Hình 5 bề mặt giới hạn CNV và chuyển tiếp trong và Phụ lục I để xét 3 chiều

Hình 4. Giới hạn bề mặt tĩnh không

Hình 5. Bề mặt tiếp cận trong, chuyển tiếp trong và tiếp cận hụt

Bề mặt tiếp cận

8.1.7. Mô tả: Bề mặt tiếp cận là bề mặt nghiêng hoặc tổ hợp của nhiều bề mặt nằm ở phía trước ngưỡng đường CHC.

8.1.8. Đặc điểm: Đường giới hạn của bề mặt tiếp cận bao gồm:

a) đường biên trong có chiều dài quy định, nằm ngang và vuông góc với tim kéo dài của đường CHC và cách ngưỡng đường CHC một khoảng quy định;

b) hai cạnh ở cuối xuất phát từ hai đầu mút đường biên trong và đi xa dần cách đều đường tim kéo dài;

c) đường biên ngoài song song với đường biên trong.

d) các mặt trên đây sẽ thay đổi khi mặt bên dịch chuyển, tiếp cận dịch chuyển hoặc cong, cụ thể hai cạnh trong xuất phát từ hai đầu mép cuối cạnh biên trong và dãn xa dần đều so với tim kéo dài của dịch chuyển ngang, tiếp cận dịch chuyển hoặc mặt đất cong.

8.1.9. Độ cao của đường biên trong bằng độ cao điểm chính giữa của ngưỡng đường CHC.

8.1.10. Độ dốc bề mặt tiếp cận được đo trong mặt phẳng thẳng đứng chứa tim đường CHC và tim kéo dài trên mặt đất lệch hoặc cong tùy ý.

CHÚ THÍCH: Xem Hình 5.

Bề mặt tiếp cận trong

8.1.11. Mô tả: Bề mặt tiếp cận trong là một phần hình chữ nhật nằm trong bề mặt tiếp cận xuất phát ở sát ngay ngưỡng đường CHC.

8.1.12. Đặc điểm: Giới hạn bề mặt tiếp cận trong bao gồm:

a) một đường biên trong với chiều dài quy định trùng với đường biên trong của bề mặt tiếp cận;

b) hai đường biên sườn bắt đầu từ các đầu mút của đường biên trong và đi song song với mặt phẳng đứng chứa tim đường CHC;

c) đường biên ngoài song song với đường biên trong.

Bề mặt chuyển tiếp

8.1.13. Mô tả: Bề mặt chuyển tiếp là một bề mặt phức hợp nằm dọc theo một cạnh bên của dải CHC và một phần của mặt bên của bề mặt tiếp cận kéo dài lên cao hướng ra ngoài cho đến khi gặp bề mặt ngang trong.

8.1.14. Đặc điểm: Các đường giới hạn của bề mặt chuyển tiếp bao gồm:

a) đường biên thấp hơn, bắt đầu từ đường giao của bề mặt tiếp cận với bề mặt ngang trong và kéo dài xuống phía dưới dọc theo đường biên sườn của bề mặt tiếp cận cho đến khi gặp đường biên trong của bề mặt tiếp cận và sau đó chạy dọc theo dải CHC song song với tim đường CHC;

b) đường biên trên nằm trong mặt phẳng của bề mặt ngang trong.

8.1.15. Độ cao của một điểm trên đường biên dưới:

a) dọc theo đường biên sườn của bề mặt tiếp cận bằng độ cao của bề mặt tiếp cận tại điểm đó;

b) dọc theo dải CHC bằng độ cao của điểm gần nhất trên tim đường CHC hoặc trên đường tim kéo dài.

CHÚ THÍCH: Kết quả từ mục b) trong điều này thì bề mặt chuyển tiếp dọc theo dải CHC sẽ có dạng cong nếu trắc dọc của đường CHC cong và là mặt phẳng nếu trắc dọc của đường CHC thẳng. Bề mặt chuyển tiếp trong với bề mặt ngang trong cũng cong hoặc thẳng tùy thuộc vào trắc dọc của đường CHC.

8.1.16. Độ dốc của bề mặt chuyển tiếp được đo trong mặt phẳng thẳng đứng vuông góc với tim đường CHC.

Bề mặt chuyển tiếp trong

8.1.17. Mô tả: Bề mặt chuyển tiếp trong là bề mặt tương tự như bề mặt chuyển tiếp nhưng ở gần đường CHC hơn.

CHÚ THÍCH: Cần lưu ý rằng, dùng bề mặt chuyển tiếp trong làm OLS có nghĩa là khống chế CNV không được có máy bay và phương tiện vận tải ở gần đường CHC vượt khỏi bề mặt đó, trừ những vật thể dễ gãy. Ví dụ bề mặt chuyển tiếp được mô tả ở 8.1.13 là OLS khống chế đối với các công trình nhà cửa, v.v..

8.1.18. Đặc điểm: Giới hạn các đường biên của bề mặt chuyển tiếp trong là:

a) đường biên dưới bắt đầu từ cuối bề mặt tiếp cận trong và kéo xuống dưới dọc theo bề mặt tiếp cận trong đến khi gặp đường biên trong của bề mặt đó, sau đó chạy dọc theo dải CHC song song với tim đường CHC đến khi gặp đường biên trong của bề mặt tiếp cận hụt và từ đó đi lên đến giao điểm của đường biên sườn đó với bề mặt ngang trong;

b) đường biên trên nằm trong mặt phẳng của bề mặt ngang trong.

8.1.19. Độ cao của một điểm trên đường biên dưới được xác định như sau:

a) dọc theo đường biên của bề mặt tiếp cận trong và bề mặt tiếp cận hụt – bằng độ cao của bề mặt cụ thể tại điểm đó;

b) dọc theo dải CHC bằng độ cao của điểm gần nhất trên tim đường CHC hoặc trên tim kéo dài.

CHÚ THÍCH: Theo kết quả ở điểm b) điều này, bề mặt chuyển tiếp trong dọc theo dải CHC sẽ là cong nếu trắc dọc cong của đường CHC cong hoặc sẽ là mặt phẳng nếu trắc dọc thẳng. Giao tuyến của bề mặt chuyển tiếp trong với bề mặt ngang trong cùng sẽ là cong hay thẳng tùy theo trắc dọc của đường CHC.

8.1.20. Độ dốc của bề mặt chuyển tiếp trong đó trong mặt phẳng thẳng đứng vuông góc với tim đường CHC.

Bề mặt tiếp cận hụt

8.1.21. Mô tả: Bề mặt tiếp cận hụt là mặt phẳng nghiêng bắt đầu từ một khoảng cách nhất định sau ngưỡng đường CHC và mở rộng đến bề mặt chuyển tiếp trong.

8.1.22. Đặc điểm: Các cạnh biên bề mặt tiếp cận hụt bao gồm:
a) đường biên trong nằm ngang, vuông góc với tim đường CHC và nằm cách ngưỡng đường CHC một khoảng cách nhất định;

b) hai đường biên sườn bắt đầu từ các đầu mút của đường biên trong và tỏa đều ra dưới một góc cố định xa dần mặt phẳng đứng chứa tim đường CHC;

c) đường biên ngoài song song với đường biên trong và nằm trong mặt phẳng của bề mặt ngang trong.

8.1.23. Độ cao của đường biên trong bằng độ cao của tim đường CHC tại vị trí của đường biên trong.

8.1.24. Độ dốc của bề mặt tiếp cận hụt được đo trong mặt phẳng thẳng đứng, dựng dọc theo tim đường CHC.

Bề mặt lấy độ cao cất cánh

8.1.25. Mô tả: Bề mặt lấy độ cao cất cánh là mặt phẳng nghiêng hoặc một bề mặt đặc biệt khác nằm ngoài đầu mút đường CHC hoặc ngoài dải quang.

8.1.26. Đặc điểm: Các giới hạn của bề mặt cất cánh lấy độ cao bao gồm:

a) đường biên trong nằm ngang và vuông góc với tim đường CHC và ở cách đầu mút đường CHC một khoảng cách quy định hoặc cuối dải quang, nếu có và chiều dài dải quang lớn hơn khoảng cách quy định;

b) hai đường biên sườn bắt đầu từ mút của đường biên trong và tỏa đều với một góc quy định khỏi quỹ đạo cất cánh đến chiều rộng cuối quy định và tiếp tục kéo dài chiều rộng đó đến hết phần chiều dài còn lại của bề mặt lấy độ cao cất cánh;

c) đường biên ngoài chạy theo phương nằm ngang và vuông góc với quỹ đạo cất cánh.

8.1.27. Độ cao của đường biên trong phải bằng độ cao của điểm cao nhất trên tim đường CHC kéo dài và đường biên trong, trừ khi có dải quang thì độ cao này bằng điểm cao nhất trên mặt đất nằm trên tim của dải quang.

8.1.28. Trong trường hợp quỹ đạo cất cánh lấy độ cao là đường thẳng thì độ dốc của bề mặt cất cánh lấy độ cao được đo theo mặt phẳng thẳng đứng chứa tim đường CHC.

8.1.29. Trong trường hợp quỹ đạo cất cánh lấy độ cao có đoạn cong thì bề mặt cất cánh lấy độ cao là một bề mặt phức hợp chứa các đường pháp tuyến nằm trong mặt phẳng ngang so với đường tim. Độ dốc của đường tim tương tự như độ dốc trong trường hợp quỹ đạo cất cánh là đường thẳng.

8.2. Yêu cầu giới hạn chướng ngại vật.

CHÚ THÍCH: Yêu cầu đối với bề mặt giới hạn CNV được quy định trên cơ sở mục đích sử dụng đường CHC, tức là cất cánh hoặc hạ cánh và các phương pháp tiếp cận dự định áp dụng cho đường CHC đó. Trong trường hợp máy bay hoạt động theo cả hai hướng đường CHC, thì có thể không cần một số bề mặt nào đó vì các yêu cầu nghiêm ngặt hơn của bề mặt khác thấp hơn.

Đường CHC không có thiết bị:

8.2.1. Đường CHC không có thiết bị có các OLS sau đây:

a) bề mặt hình nón;

b) bề mặt ngang trong;

c) bề mặt tiếp cận;

d) các bề mặt chuyển tiếp.

8.2.2. Độ cao và độ dốc của các bề mặt trên không vượt quá độ cao và độ dốc ở Bảng 4, các kích thước khác của chúng không nhỏ hơn các kích thước tương ứng trong Bảng đó.

8.2.3. Không được có các CNV mới hoặc CNV sẵn có vượt ra ngoài bề mặt tiếp cận hoặc bề mặt chuyển tiếp, trừ khi theo ý kiến của cơ quan có thẩm quyền, công trình mới hoặc công trình mở rộng được che khuất bởi công trình cố định cho phép trước.

8.2.4. Không được có các công trình mới hoặc mở rộng công trình sẵn có vượt qua khỏi hình nón hoặc bề mặt ngang trong, trừ khi theo ý kiến của cơ quan có thẩm quyền hoặc theo kết quả nghiên cứu về hàng không cho thấy các công trình đó được che khuất bởi công trình cố định cho phép trước; hoặc công trình đó không ảnh hưởng bất lợi đến an toàn hoặc không ảnh hưởng đến các chuyến bay.

8.2.5. Các công trình hiện hữu vượt qua ngoài bất kỳ bề mặt nào nêu trong 8.2.1 đều phải di chuyển càng xa càng tốt, trừ khi theo ý kiến của cơ quan có thẩm quyền, công trình đó được che khuất bởi công trình cố định cho phép trước; hoặc theo kết quả nghiên cứu về hàng không cho thấy công trình đó không ảnh hưởng bất lợi đến an toàn của các chuyến bay.

CHÚ THÍCH: Do độ dốc dọc và ngang của đường CHC, nên trong một số trường hợp các cạnh biên trong hay một phần của cạnh biên trong của bề mặt tiếp cận có thể thấp hơn độ cao tương ứng của đường CHC. Lưu ý rằng không nhất thiết phải quy hoạch đứng địa hình cho phù hợp với đường biên trong của bề mặt tiếp cận, cũng không nhất thiết phải di chuyển các đối tượng cao hơn mặt đất tự nhiên trừ khi nó được coi là CNV có thể gây nguy hiểm cho máy bay.

8.2.6. Khi xem xét một công trình chuẩn bị xây dựng, phải xét đến tương lai có thể làm đường CHC có thiết bị tiếp cận và những yêu cầu khắt khe hơn đối với các OLS.

Đường CHC tiếp cận giản đơn

8.2.7. Đường CHC tiếp cận giản đơn đó các OLS sau đây:

a) bề mặt hình nón;

b) bề mặt ngang trong;

c) bề mặt tiếp cận;

d) các bề mặt chuyển tiếp.

8.2.8. Chiều cao và độ dốc của các bề mặt không được lớn hơn chiều cao và độ dốc ở Bảng 4 và những kích thước khác của chúng không được nhỏ hơn những kích thước tương ứng trong bảng đó trừ phần nằm ngang của bề mặt tiếp cận (xem 8.2.9).

8.2.9. Bề mặt tiếp cận bắt đầu nằm ngang kể từ giao tuyến cao hơn trong số các giao tuyến giữa mặt có độ dốc 2,5% với:

a) mặt phẳng ngang ở độ cao 150 m so với độ cao của ngưỡng đường CHC;

b) mặt phẳng đi ngang qua đỉnh của bất kỳ công trình nào có ý nghĩa quyết định đến độ cao an toàn vượt chướng ngại vật (OCA/H);

8.2.10. Không được có các công trình nhô cao hơn bề mặt tiếp cận trong phạm vi 3000 m kể từ đường biên trong hoặc cao chơn bề mặt chuyển tiếp, trừ những trường hợp công trình này, theo ý kiến cơ quan có thẩm quyền nó được công trình cố định cho phép trước che khuất.

8.2.11. Không được có các công trình cao hơn bề mặt tiếp cận ở ngoài 3.000 m kể từ mép bề mặt tiếp cận trong, bề mặt hình nón, hoặc bề mặt ngang trong, trừ các trường hợp công trình này, theo ý kiến cơ quan có thẩm quyền, nó được che khuất bởi công trình cố định cho phép trước, hoặc theo kết quả nghiên cứu về hàng không cho thấy công trình đó không ảnh hưởng đến an toàn hoặc không bị ảnh hưởng đến các chuyến bay.

8.2.12. Các công trình cao hơn bất cứ bề mặt nào đã được quy định trong 8.2, cần được loại bỏ trừ các trường hợp công trình đó, theo ý kiến cơ quan có thẩm quyền, được che khuất bởi công trình cố định cho phép trước; hoặc theo kết quả nghiên cứu về hàng không cho thấy công trình đó không ảnh hưởng bất lợi đến an toàn hoặc không ảnh hưởng đến các chuyến bay.

CHÚ THÍCH: Do độ dốc dọc và ngang của đường CHC, trong một số trường hợp các cạnh biên trong hay một phần của cạnh biên trong của bề mặt tiếp cận có thể thấp hơn độ cao tương ứng của đường CHC. Lưu ý rằng, không nhất thiết phải Quy hoạch đứng địa hình cho phù hợp với đường biên trong của bề mặt tiếp cận, cũng không nhất thiết phải di chuyển các đối tượng cao hơn mặt đất tự nhiên trừ khi nó được coi là CNV có thể gây nguy hiểm cho máy bay.

Đường CHC tiếp cận chính xác

8.2.13. Đường CHC tiếp cận chính xác CAT I, có các OLS sau đây:

- bề mặt hình nón;

- bề mặt ngang trong;

- bề mặt tiếp cận;

- các bề mặt chuyển tiếp.

Bảng 4. Kích thước và độ dốc OLS – các loại đường CHC tiếp cận

CÁC LOẠI ĐƯỜNG CHC TIẾP CẬN

8.2.14. Trong một số trường hợp, có thể cho phép đường CHC tiếp cận chính xác CAT 1 có các OLS sau đây:

- bề mặt tiếp cận trong;

- các bề mặt chuyển tiếp trong;

- bề mặt tiếp cận hụt.

8.2.15. Đường CHC tiếp cận chính xác CAT II hay CAT III, có các OLS sau đây:

- bề mặt hình nón;

- bề mặt ngang trong;

- bề mặt tiếp cận và bề mặt tiếp cận trong;

- các bề mặt chuyển tiếp;

- các bề mặt chuyển tiếp trong;

- bề mặt tiếp cận hụt.

8.2.16. Chiều cao và độ dốc của các bề mặt tương ứng không được vượt quá chiều cao và độ dốc ở Bảng 4 và các kích thước khác của chúng không nhỏ hơn các kích thước tương ứng ở bảng này, trừ các kích thước trong đoạn nằm ngang của bề mặt tiếp cận (Xem 8.2.17).

8.2.17. Bề mặt tiếp cận theo phương nằm ngang bắt đầu từ sau điểm sau giao tuyến cao hơn trong số các giao tuyến giữa mái dốc 2,5% và:

a) mặt phẳng ngang ở độ cao 150 m so với độ cao ngưỡng đường CHC;

mặt phẳng ngang đi qua đỉnh của bất kỳ công trình nào ảnh hưởng đến quyết định đến khoảng cách giới hạn an toàn bay trên CNV;

8.2.18. Không được có các vật thể cố định vượt khỏi bề mặt tiếp cận trong, bề mặt chuyển tiếp trong và bề mặt tiếp cận hụt, trừ những vật dễ gẫy cần bố trí trên dải CHC. Không được có các vật thể di động vượt quá các bề mặt đó trong khi máy bay hạ cánh trên đường CHC.

8.2.19. Không được có các công trình mới hoặc công trình sẵn có mở rộng vượt ra khỏi bề mặt tiếp cận hoặc bề mặt chuyển tiếp trừ những trường hợp, theo ý kiến cơ quan có thẩm quyền, công trình mới hay công trình mở rộng được che khuất bởi công trình cố định cho phép trước theo nguyên tắc che khuất.

CHÚ THÍCH: Có thể tìm hiểu thêm những trường hợp áp dụng hợp lý nguyên tắc che khuất được mô tả trong sổ tay dịch vụ cảng hàng không phần 6 (Airport Services Manual (Doc 9137), Part 6)

8.2.20. Không được có các công trình mới hoặc công trình cố định sẵn có, vượt khỏi bề mặt hình nón và bề mặt ngang trong, trừ những trường hợp, theo ý kiến cơ quan có thẩm quyền, công trình đó được che khuất bởi công trình cố định cho phép trước, hoặc theo kết quả nghiên cứu về hàng không cho thấy công trình đó không ảnh hưởng bất lợi đến an toàn hoặc không ảnh hưởng đến các chuyến bay.

8.2.21. Các công trình sẵn có vượt trên bề mặt tiếp cận, bề mặt chuyển tiếp, bề mặt hình nón và bề mặt ngang cần được loại bỏ, trừ những trường hợp, theo ý kiến cơ quan có thẩm quyền, công trình này được che khuất bởi công trình cố định cho phép trước; hoặc theo kết quả nghiên cứu về hàng không cho thấy công trình đó không ảnh hưởng bất lợi đến an toàn hoặc không ảnh hưởng đến các chuyến bay.

Đường CHC dùng cho cất cánh:

8.2.22. Đường CHC dùng cho cất cánh có OLS sau đây:

- bề mặt cất cánh.

8.2.23. Bề mặt cất cánh phải có kích thước không nhỏ hơn kích thước ghi trong Bảng 5, ngoại lệ có thể lấy chiều dài nhỏ hơn cho bề mặt lên cao cất cánh, khi kích thước ngắn thỏa mãn quy trình bay phù hợp với phương thức bay.

8.2.24. Cần kiểm tra các đặc tính khai thác của máy bay sử dụng đường CHC xem có đảm bảo an toàn không khi giảm độ dốc cho ở Bảng 5 trong các điều kiện bay tới hạn. Nếu độ dốc đã cho giảm đi thì cần tiến hành hiệu chỉnh chiều dài bề mặt cất cánh lấy độ cao đủ bảo đảm an toàn đến độ cao 300 m.

CHÚ THÍCH: Nếu điều kiện khí quyển tại chỗ khác nhiều so với điều kiện khí quyển tiêu chuẩn ở mực nước biển thì có thể giảm độ dốc ở Bảng 5. Mức độ giảm độ dốc phụ thuộc vào độ chênh lệch giữa điều kiện khí quyển tại chỗ và điều kiện khí quyển tiêu chuẩn và phụ thuộc vào các đặc tính của các máy bay sử dụng đường CHC cụ thể và vào các yêu cầu khai thác của chúng.

8.2.25. Không được xây dựng các công trình mới hoặc mở rộng các công trình sẵn có vượt ra ngoài bề mặt cất cánh, trừ các trường hợp, theo ý kiến của cơ quan có thẩm quyền, công trình mới hay công trình mở rộng được che khuất bởi công trình cố định cho phép trước.

Bảng 5. Kích thước và độ dốc các OLS.

Các đường CHC cho cất cánh

8.2.26. Nếu không có công trình nào đạt đến độ cao của bề mặt cất cánh với độ dốc 2,0% (1/50) thì các công trình mới được khống chế dưới OLS hoặc bề mặt có dộ dốc 1,6% (1/62,5).

8.2.27. Cần loại bỏ các công trình sẵn có vượt khỏi bề mặt cất cánh, trừ những trường hợp, theo ý kiến của cơ quan có thẩm quyền, công trình này được che khuất bởi công trình cố định cho phép trước; hoặc theo kết quả nghiên cứu về hàng không cho thấy công trình đó không ảnh hưởng bất lợi đến an toàn hoặc không ảnh hưởng đến các chuyến bay.

CHÚ THÍCH: Do độ dốc dọc và ngang của đường CHC và dải quang nên trong một số trường hợp các cạnh biên trong hay một phần của cạnh trong của bề mặt tiếp cận có thể thấp hơn độ cao tương ứng của đường CHC hoặc dải quang. Song, không nhất thiết phải Quy hoạch đứng địa hình đường CHC hay dải quang cho phù hợp với đường biên trong của bề mặt tiếp cận, cũng không nhất thiết phải di chuyển các đối tượng cao hơn mặt đất tự nhiên trừ khi nó được coi là CNV có thể gây nguy hiểm cho máy bay. Trong trường hợp độ dốc ngang đường CHC và dải quang khác nhau thì đoạn nối tiếp của chúng cũng xử lý tương tự theo quan điểm này.

8.3. Vật thể ngoài các bề mặt giới hạn chướng ngại vật

8.3.1. Cần thỏa thuận với cơ quan có thẩm quyền việc xây dựng các công trình nằm ngoài CNV có độ cao lớn hơn độ cao do cơ quan có thẩm quyền quy định nhằm mục đích nghiên cứu ảnh hưởng của nó đến các chuyến bay.

8.3.2. Ngoài khu vực OLS, ít nhất, mọi vật thể có chiều cao 150 m hay lớn hơn so với mặt đất đều được coi là CNV, trừ khi kết quả nghiên cứu đặc biệt về hàng không cho thấy chúng không gây nguy hiểm cho máy bay.

CHÚ THÍCH: Nghiên cứu này xem xét phương thức bay và phân biệt giữa hoạt động ban ngày và hoạt động ban đêm.

8.4. Những vật thể khác.

8.4.1. Những vật thể không nhô lên khỏi bề mặt tiếp cận, nhưng ảnh hưởng bất lợi đến việc bố trí tối ưu hoặc đến hoạt động của các thiết bị hạ cánh bằng mắt và không bằng mắt thì cần di chuyển đi càng xa càng tốt.

8.4.2. Tất cả các vật thể, theo ý kiến của cơ quan có thẩm quyền sau khi có kết quả nghiên cứu về hàng không cho thấy chúng có thể gây nguy hiểm cho máy bay ở khu bay hay trên không gian trong phạm vi đường biên của bề mặt ngang trong và bề mặt hình nón thì chúng được xem là CNV và cần di chuyển đi càng xa càng tốt.

CHÚ THÍCH: Trong một số điều kiện nhất định, những vật thể tuy không nhô lên trên bất kỳ một bề mặt nào đã được liệt kê ra ở 8.1 nhưng vẫn là mối nguy hiểm cho máy bay, ví dụ một hoặc nhiều công trình đứng riêng biệt trong khu lân cận sân bay.

9. Thiết bị phụ trợ dẫn đường hàng không bằng mắt

9.1. Các thiết bị phụ trợ dẫn đường và phát tín hiệu.

9.1.1. Ống gió.

Yêu cầu áp dụng

9.1.1.1. Phải trang bị cho mỗi sân bay ít nhất một vật chỉ hướng gió gọi là ống gió.

Vị trí

9.1.1.2. Ống gió được bố trí để phi công từ trên máy bay đang bay hoặc trên máy bay đang ở khu bay của sân bay nhìn thấy và không bị ảnh hưởng do không khí nhiễu động do các CNV ở gần đó sinh ra.

Đặc tính

9.1.1.3. Ống gió có dạng hình nón cụt làm bằng vải dài không dưới 3,6 m, đường kính đầu lớn không dưới 0,9 m. Ống gió được chế tạo nhằm chỉ rõ hướng gió gần mặt đất và cho phép hình dung khái quát được tốc độ gió. Màu sắc ống gió được chọn sao cho nổi bật nhất trên phông nền để từ độ cao tối thiểu 300 m nhìn rõ được hướng của nó. Dùng ống gió một màu, tốt nhất là trắng hay da cam. Trong trường hợp cần bảo đảm sự tương phản cần thiết do phông nền không đồng nhất thì có thể dùng phối hợp 2 màu. Ưu tiên phối hợp màu da cam với màu trắng, màu đỏ với màu trắng hoặc màu đen với màu trắng, trong đó cần sắp đặt 5 dải liên tiếp nhau sao cho dải đầu tiên và sau cùng đều có màu sẫm hơn.

9.1.1.4. Ít nhất đánh dấu vị trí của ống gió bằng dải băng hình tròn (vành khuyên tròn) đường kính 15 m, rộng 1,2 m. Ống gió đặt ở tâm của dải băng có màu sắc được chọn sao cho đảm bảo được độ tương phản cần thiết, trong đó ưu tiên màu trắng.

9.1.1.5. Tại sân bay hoạt động về ban đêm phải có ít nhất có một ống gió được chiếu sáng.

9.1.2. Chỉ hướng hạ cánh.

Vị trí

9.1.2.1. Tại khu vực cần chỉ hướng hạ cánh thì nó phải được bố trí ở nơi dễ nhìn thấy trên sân bay ở bên cạnh đường CHC phía hạ cánh.

Đặc tính

9.1.2.2. Chỉ hướng hạ cánh có hình chữ “T”.

Hình 6. Sơn tín hiệu chỉ hướng hạ cánh

9.1.2.3. Hình dạng và kích thước tối thiểu của chữ “T” “hạ cánh” được trình bày ở Hình 6. Việc chọn màu trắng hay màu da cam phụ thuộc vào độ tương phản với nền. Nếu sử dụng chữ “T” về ban đêm thì nó phải được chiếu sáng hoặc được viền quanh bằng đèn sáng trắng.

9.1.3. Đèn tín hiệu.

Yêu cầu áp dụng

9.1.3.1. Trên đài kiểm soát tại sân bay phải đặt đèn tín hiệu.

Đặc tính

9.1.3.2. Đèn tín hiệu phát các tín hiệu màu đỏ, xanh lục, trắng và phải:

a) hướng được về bất cứ mục tiêu cần thiết nào bằng phương pháp thủ công;

b) phát tín hiệu một màu bất kì trong 3 màu nói trên và sau đó phát tín hiệu màu bất kì trong hai màu khác;

c) Truyền tín hiệu bất kì màu nào trong ba màu bằng tín hiệu Moóc – sơ, với tốc độ ít nhất 4 từ/min.

Nếu chọn đèn màu xanh lục thì sử dụng đường biên giới hạn màu xanh lục, như trình bày trong A.2.1.2 Phụ lục A.

9.1.3.3. Độ rọi của tia sáng tạo thành góc không nhỏ hơn 1^o và không lớn hơn 3^o với cường độ chiếu sáng yếu ở ngoài phạm vi 3^o. Nếu đèn tín hiệu được dùng vào ban ngày thì cường độ chiếu sáng của đèn màu không nhỏ hơn 6.000 cd (nến).

9.1.4. Các bảng tín hiệu và các khu vực tín hiệu.

CHÚ THÍCH: Việc trình bày trong điều này những yêu cầu kỹ thuật chi tiết về khu vực tín hiệu, không có nghĩa là phải có khu vực tín hiệu. Trong H.15 Phụ lục H có chỉ dẫn về yêu cầu lắp đặt tín hiệu mặt đất. Trong phụ đính 1 của phụ ước 2 (“Annex 2, Appendix 1”) trình bày chi tiết hình dạng, màu sắc và cách sử dụng tín hiệu nhìn bằng mắt trên mặt đất. Hướng dẫn thiết kế tín hiệu được trình bày trong “Sổ tay thiết kế sân bay” phần 4 (“Aerodrome Design Manual (Doc 9157), Part 4”)

Vị trí khu vực tín hiệu

9.1.4.1. Khu vực tín hiệu được bố trí để nhìn được từ mọi hướng, dưới một góc lớn hơn 10^o so với mặt phẳng nằm ngang từ độ cao 300 m.

Đặc tính khu vực tín hiệu

9.1.4.2. Khu vực tín hiệu hình vuông ít nhất bằng 9 m² trên mặt phẳng nằm ngang.

9.1.4.3. Màu sắc khu vực tín hiệu được lựa chọn phải tương phản với màu của bảng tín hiệu sử dụng. Khu vực tín hiệu được bao quanh bằng một dải trắng rộng ít nhất 0,3m.

9.2. Sơn tín hiệu.

9.2.1. Khái quát

Sơn tín hiệu chỗ đường CHC giao nhau

9.2.1.1. Trên nút giao của hai hay nhiều đường CHC, phải kẻ sơn tín hiệu trên đường CHC quan trọng hơn bằng một dải liền nổi bật đánh dấu mép đường CHC và vạch sơn tín hiệu đường CHC khác được đánh dấu ngắt quãng. Vạch sơn tín hiệu đánh dấu các mép của đường CHC quan trọng hơn có thể là đường liền đi qua vị trí giao nhau hoặc ngắt quãng.

9.2.1.2. Kẻ sơn tín hiệu đánh dấu đường CHC với thứ tự ưu tiên theo tầm quan trọng như sau:

Đường CHC thứ nhất: đường CHC tiếp cận chính xác;

Đường CHC thứ hai: đường CHC tiếp cận giản đơn;

Đường CHC thứ ba: đường CHC không có thiết bị.

9.2.1.3. Khi đường CHC và đường lăn giao nhau thì sơn tín hiệu đánh dấu đường CHC là đường kẻ liền, sơn tín hiệu đánh dấu đường lăn sẽ ngắt quãng, trong trường hợp đặc biệt sơn tín hiệu đánh dấu mép đường CHC có thể ngắt quãng.

CHÚ THÍCH: Thứ tự phối hợp sơn tín hiệu đánh dấu tìm đường CHC và tìm đường lăn được chỉ dẫn ở 9.2.8.5

Màu sắc và độ nét

9.2.1.4. Sơn tín hiệu đánh dấu đường CHC có màu trắng.

CHÚ THÍCH:

1 Trên bề mặt đường CHC có màu sáng mà các vạch trắng được bao quanh bởi một viền màu đen thì sẽ nhìn rõ hơn.

2 Cố gắng giảm nguy cơ ma sát không đều trên bề mặt sơn tín hiệu bằng cách sử dụng loại sơn đánh dấu thích hợp.

3 Có thể đánh dấu bằng dải sơn tín hiệu liên tục hoặc những vạch sơn tín hiệu dài nhưng tạo ra hiệu quả giống diện tích sơn tín hiệu liên tục.

9.2.1.5. Các vạch sơn tín hiệu đánh dấu đường lăn và sân đỗ máy bay có màu vàng.

9.2.1.6. Vạch sơn tín hiệu an toàn của sân đỗ máy bay có màu dễ phân biệt với màu sơn tín hiệu đánh dấu vị trí đỗ máy bay.

9.2.1.7. Trên các sân bay có hoạt động về ban đêm, để nhìn rõ, sơn tín hiệu mặt đường được thiết kế bằng vật liệu phản quang.

Đường lăn không có mặt đường nhân tạo

9.2.18. Đường lăn không có mặt đường nhân tạo được kẻ sơn tín hiệu đánh dấu như quy định đối với đường lăn có mặt đường nhân đạo.

9.2.2. Sơn tín hiệu chỉ hướng đường CHC.

Yêu cầu áp dụng

9.2.2.1. Sơn tín hiệu chỉ hướng đường CHC được kẻ tại các ngưỡng đường CHC có mặt đường nhân tạo.

9.2.2.2. Sơn tín hiệu chỉ hướng đường CHC không có mặt đường nhân tạo được kẻ trên ngưỡng đường CHC cách càng xa ngưỡng càng tốt.

Vị trí

9.2.2.3. Vạch sơn tín hiệu hướng đường CHC được kẻ ở ngưỡng của đường CHC như trên Hình 7.

CHÚ THÍCH: Nếu ngưỡng của đường CHC bị dịch chuyển khỏi mép cuối đường CHC thì phải kẻ sơn tín hiệu đánh dấu hướng đường CHC cho máy bay cất cánh.

Hình 7. Sơn tín hiệu chỉ hướng đường CHC, tim và ngưỡng đường CHC

Đặc tính

9.2.2.4. Sơn tín hiệu chỉ hướng đường CHC là một số có hai chữ số, trên đường CHC song song thì thêm một chữ bên cạnh số đó. Trên đường CHC đơn, đường CHC đôi song song và đường CHC ba song song, chỉ hướng bằng một số nguyên gồm hai chữ số bằng góc phương vị từ của tim đường CHC tính theo chiều kim đồng hồ kể từ phía bắc nam châm xét theo chiều tiếp cận hạ cánh chia cho 10 và làm tròn. Trên 4 hay nhiều đường CHC song song thì đường CHC gần nhất được đánh số bằng 1/10 góc phương vị từ làm tròn, các đường CHC tiếp theo được đánh số bằng 1/10 góc phương vị từ làm tròn. Theo quy tắc trên nếu có một chữ số thì trước nó phải thêm một số 0.

9.2.2.5. Khi có các đường CHC song song, mỗi ký hiệu hướng đường CHC được kèm thêm một trong các chữ cái dưới đây đặt theo thứ tự từ trái sang phải, nếu nhìn từ phía tiếp cận hạ cánh:

a) hai đường CHC song song “L”, “R”;

b) ba đường CHC song song “L”, “C”, “R”;

c) bốn đường CHC song song “L”, “R”, “L”, “R”; năm đường CHC song song “L”, “C”, “R”, “L”, “R” hay “L”, “R”, “L”, “C”, “R”; sáu đường CHC song song “L”, “C”, “R”, “L”, “C”, “R”.

9.2.2.6. Các số và chữ số có hình dáng và kích thước như ở Hình 8. Kích thước chúng không nhỏ hơn kích thước ở Hình 8, nhưng khi dùng các số để đánh dấu ngưỡng đường CHC thì chọn kích thước lớn hơn để phủ hết khoảng cách giữa các dải của ngưỡng đường CHC.

CHÚ THÍCH: Đơn vị đo bằng hệ mét

Hình 8. Hình dạng và tỷ lệ chữ và số chỉ hướng đường CHC

9.2.3. Sơn tín hiệu tim đường CHC.

Yêu cầu áp dụng

9.2.3.1. Phải đánh dấu tim đường CHC bằng cách kẻ sơn tín hiệu trên mặt đường CHC nhân tạo.

Vị trí

9.2.3.2. Kẻ sơn tín hiệu dọc theo tim đường CHC, giữa các dải sơn tín hiệu chỉ hướng đường CHC như ở Hình 7, trừ các trường hợp bị ngắt đoạn theo như 9.2.1.1.

Đặc tính

9.2.3.3. Sơn tín hiệu đánh dấu tim đường CHC là các vạch sơn bằng nhau cách đều nhau. Chiều dài của mỗi vạch sơn cộng với khoảng trống không dưới 50 m, không quá 75 m. Chiều dài của mỗi vạch sơn ít nhất bằng khoảng cách lớn hơn trong hai khoảng cách sau: chiều dài khoảng trống hoặc 30 m.

9.2.3.4. Các vạch sơn có chiều rộng không dưới:

- 0,90 m trên đường CHC tiếp cận chính xác CAT II và III;

- 0,45 m trên đường CHC tiếp cận giản đơn mã số là 3 hoặc 4 và đường CHC tiếp cận chính xác CAT I;

- 0,30 m trên đường CHC tiếp cận giản đơn mã số là 1 hoặc 2 và trên đường CHC không có thiết bị.

9.2.4. Sơn tín hiệu đánh dấu ngưỡng đường CHC.

Yêu cầu áp dụng

9.2.4.1. Phải sơn tín hiệu đánh dấu ngưỡng đường CHC có mặt đường nhân tạo có thiết bị, không có thiết bị mã số 3 hoặc 4 và đường CHC phục vụ tuyến quốc tế.

9.2.4.2. Cần sơn tín hiệu đánh dấu ngưỡng đường CHC có mặt đường nhân tạo không có thiết bị mã số 3 hoặc 4 và đường CHC phục vụ tuyến nội địa.

9.2.4.3. Trên đường CHC không có mặt đường nhân tạo thì cần đánh dấu ngưỡng càng xa càng tốt.

Vị trí

9.2.4.4. Vạch sơn tín hiệu ngưỡng đường CHC được kẻ cách ngưỡng đường CHC 6 m.

Đặc tính

9.2.4.5. Sơn tín hiệu ngưỡng đường CHC gồm dãy các vạch sơn dọc kích thước như nhau kẻ đối xứng qua tim đường CHC như ở các Hình 7 (A) và (B) cho đường CHC rộng 45 m. Số lượng các vạch phụ thuộc vào chiều rộng đường CHC như sau:

Trường hợp trên đường CHC tiếp cận giản đơn và trên đường CHC không có thiết bị, chiều rộng 45 m và lớn hơn, có thể kẻ sơn tín hiệu như Hình 7 (C).

9.2.4.6. Theo hướng ngang các vạch sơn tín hiệu được kẻ cách mép đường CHC một khoảng cách bằng khoảng cách nhỏ hơn trong hai khoảng sau: cách mép đường CHC 3 m; nửa chiều rộng đường CHC trừ 27 m về mỗi phía tim đường CHC. Trong phạm vi sơn tín hiệu ngưỡng đường CHC, mỗi bên tim đường CHC ít nhất có 3 vạch sơn tín hiệu đánh dấu đường CHC. Trong trường hợp sơn tín hiệu đường CHC ở phía trên sơn tín hiệu ngưỡng thì vạch sơn được kẻ hết bề ngang đường CHC. Các vạch dài ít nhất 30 m và rộng ít nhất 1,80m với khoảng cách giữa chúng khoảng 1,80m ngoại trừ khi các vạch sơn tín hiệu hòa vào sơn tín hiệu ngưỡng đường CHC thì khoảng cách này tăng gấp đôi để tách hai dải nằm gần tim đường CHC nhất và khi có vạch sơn tín hiệu hướng đường CHC thì khoảng cách này là 22,5m.

Sơn tín hiệu ngang

9.2.4.7. Nếu ngưỡng đường CHC bị dịch chuyển khỏi mép đường CHC hoặc nếu cạnh cuối đường CHC không vuông góc với tim đường CHC, thì cần bổ sung thêm vạch sơn tín hiệu kẻ ngang ở ngưỡng, như Hình 9 (B).

9.2.4.8. Vạch sơn tín hiệu ngang này có chiều rộng không dưới 1,80 m.

Hình 9. Sơn tín hiệu đánh dấu ngưỡng đường CHC bị dịch chuyển

Mũi tên chỉ dẫn.

9.2.4.9. Nếu ngưỡng đường CHC thường xuyên bị dịch chuyển, thì trên đoạn đường CHC nằm trước ngưỡng bị dịch chuyển phải đặt các mũi tên chỉ dẫn như Hình 9 (B).

9.2.4.10. Nếu ngưỡng đường CHC bị dịch chuyển tạm thời khỏi vị trí bình thường thì nó được đánh dấu như Hình 9 (A) hay 9 (B) và phải bỏ tất cả các vạch sơn tín hiệu phía trước ngưỡng bị dịch chuyển, trừ những vạch sơn tín hiệu tim đường CHC là các vạch được dùng làm mũi tên chỉ dẫn.

CHÚ THÍCH:

1 Trong trường hợp ngưỡng đường CHC tạm thời dịch chuyển trong thời gian ngắn thì tận dụng sơn tín hiệu cũ hình dạng và màu sắc như sơn tín hiệu ngưỡng bị dịch chuyển để không kẻ thêm sơn tín hiệu trên đường CHC.

2 Khi một đoạn của đường CHC trước ngưỡng bị dịch chuyển không thích hợp cho máy bay di chuyển trên bề mặt, thì cần kẻ sơn tín hiệu đóng cửa như yêu cầu mô tả ở 7.1.4.

9.2.5. Sơn tín hiệu đánh dấu điểm ngắm.

Yêu cầu áp dụng

9.2.5.1. Phải đánh dấu điểm ngắm bằng sơn tín hiệu. Phải thay thế các vạch sơn tín hiệu hiện hành cho phù hợp với các yêu cầu của 9.2.5 và 9.2.6 trong thời hạn do cơ quan có thẩm quyền quy định kể từ khi Tiêu chuẩn này có hiệu lực.

9.2.5.2. Sơn tín hiệu điểm ngắm được kẻ tại hai đầu tiếp cận đường CHC có thiết bị, có mặt đường nhân tạo khi mã số là 2, 3 hoặc 4.

9.2.5.3. Có thể kẻ sơn tín hiệu điểm ngắm tại mỗi đầu tiếp cận:

a) trên mặt đường CHC không có thiết bị mã số 3 hoặc 4;

b) trên mặt đường CHC có thiết bị mã số 1, khi cần phải làm rõ thêm điểm ngắm.

Vị trí

9.2.5.4. Phải kẻ sơn tín hiệu điểm ngắm bắt đầu cách ngưỡng đường CHC một khoảng cách không nhỏ hơn các khoảng cách ghi trong cột tương ứng ở Bảng 6, trừ khi trên đường CHC có trang bị hệ thống chỉ dẫn độ dốc cận bằng mắt thì điểm bắt đầu của sơn tín hiệu trùng với điểm đầu của đường dốc tiếp cận bằng mắt.

9.2.5.5. Sơn tín hiệu điểm ngắm gồm hai vạch sọc đậm. Kích thước của các vạch và khoảng trống giữa các mép trong của chúng theo giá trị ghi trong cột tương ứng của Bảng 6. Trong trường hợp vùng chạm bánh có kẻ sơn tín hiệu thì khoảng trống giữa các vạch sơn tín hiệu bên ngoài bằng khoảng cách giữa các vạch sơn tín hiệu trong vùng chạm bánh.

Hình 10. Sơn tín hiệu điểm ngắm và khu vực chạm bánh

(Minh họa cho đường CHC có chiều dài từ 2400 m trở lên)

9.2.6. Sơn tín hiệu đánh dấu vùng chạm bánh.

Yêu cầu áp dụng

9.2.6.1. Phải sơn tín hiệu chạm bánh trong vùng chạm bánh trên mặt đường nhân tạo CHC tiếp cận chính xác mã số 2, 3 hoặc 4.

9.2.6.2. Có thể kẻ sơn tín hiệu vùng chạm bánh của mặt đường nhân tạo CHC tiếp cận giản đơn hoặc đường CHC không có thiết bị mã số 3 hoặc 4 nhằm làm cho vùng chạm bánh nổi bật hơn.

Bảng 6. Vị trí và khoảng cách của vạch sơn tín hiệu đánh dấu điểm ngắm

Vị trí và Đặc tính

9.2.6.3. Sơn tín hiệu chạm bánh đường CHC gồm các cặp vạch sơn tín hiệu hình chữ nhật, đặt đối xứng hai bên tim đường CHC với số lượng các cặp phụ thuộc vào Cự ly hạ cánh có thể và hướng tiếp cận đường CHC, khoảng cách giữa hai ngưỡng như sau:

9.2.6.4. Sơn tín hiệu vùng chạm bánh có hình dạng như một trong hai mẫu trên Hình 10. Đối với mẫu Hình 10 (A), các vạch sơn tín hiệu có kích thước dài không dưới 22,5 m rộng không dưới 3m. Trên sơ đồ ở Hình 10 (B), bất kỳ vạch sơn tín hiệu nào cũng có kích thước dài không dưới 22,5 m rộng không dưới 1,8 m với khoảng trống 1,5m giữa hai vạch sơn cạnh nhau. Khoảng cách ngang giữa các cạnh trong của các hình chữ nhật bằng khoảng trống đánh dấu điểm ngắm, nếu có. Nơi không đánh dấu điểm ngắm, khoảng cách ngang giữa các cạnh trong của các hình chữ nhật tương ứng với khoảng cách ngoài đánh dấu các điểm ngắm theo Bảng 6 (ứng với cột 2,3,4 hoặc 5 tùy theo yêu cầu). Khoảng trống dọc giữa các cặp ký hiệu là 150 m bắt đầu từ ngưỡng đường CHC, trừ cặp vạch sơn tín hiệu của vùng chạm bánh trùng với dấu điểm ngắm hoặc nếu khoảng còn lại cách điểm ngắm dưới 50 m thì bỏ qua.

9.2.6.5. Trên đường CHC tiếp cận giản đơn mã số 2, có thể kẻ thêm một cặp vạch sơn tín hiệu chạm bánh ở 150 m trước vạch sơn tín hiệu điểm ngắm.

9.2.7. Sơn tín hiệu cạnh đường CHC

Yêu cầu áp dụng

9.2.7.1. Trên đường CHC có mặt đường nhân tạo nếu cạnh của nó không được nổi bật so với lề hay với địa vật xung quanh, thì phải kẻ sơn tín hiệu cạnh đường CHC nhằm phân biệt đường CHC với lề hoặc với xung quanh.

9.2.7.2. Trên đường CHC tiếp cận chính xác, có thể kẻ sơn tín hiệu cạnh đường CHC không phụ thuộc vào việc các cạnh đường CHC có nổi bật hay không so với lề hoặc với xung quanh.

Vị trí

9.2.7.3. Có thể kẻ sơn tín hiệu cạnh đường CHC bằng 2 dải, mỗi dải được kẻ dọc theo cạnh bên của đường CHC sao cho mép ngoài của vạch sơn gần trùng với cạnh đường CHC trừ những trường hợp chiều rộng đường CHC lớn hơn 60 m thì kẻ các dải cách tim đường CHC 30 m.

9.2.7.4. Tại nơi có sân quay đầu, vạch sơn tín hiệu cạnh đường CHC có thể kẻ liên tục từ đường CHC đến sân quay đầu.

Đặc tính

9.2.7.5. Chiều rộng vạch sơn tín hiệu cạnh đường CHC ít nhất bằng 0,9 m cho đường CHC rộng từ 30 m trở lên và ít nhất là 0,45 m cho đường CHC hẹp hơn.

9.2.8. Sơn tín hiệu tim đường lăn

Yêu cầu áp dụng

9.2.8.1. Phải kẻ sơn tín hiệu tim đường lăn trên mặt đường nhân tạo đường lăn, sân đỗ máy bay mã số 3 hoặc 4 liên tục từ tim đường CHC đến vị trí đỗ máy bay.

9.2.8.2. Có thể kẻ sơn tín hiệu tim đường lăn trên mặt đường nhân tạo đường lăn, sân đỗ máy bay mã số 1 hoặc 2 liên tục từ tim đường CHC đến vị trí đỗ máy bay.

9.2.8.3. Phải kẻ sơn tín hiệu tim đường lăn trên mặt đường CHC có một phần là đường lăn tiêu chuẩn khi:

a) không có sơn tín hiệu tim đường CHC; hoặc

b) tim đường lăn không trùng với tim đường CHC.

9.2.8.4. Khi có vị trí chờ đường CHC thì vạch sơn tim đường lăn có thể được kéo dài đến vị trí chờ.

CHÚ THÍCH: Cần kẻ sơn tín hiệu tim đường lăn khi nó có thể là một phần của đường CHC dự phòng.

9.2.8.5. Khi cần thiết, phải kẻ sơn tín hiệu tim đường lăn kéo dài đến tất cả các giao đường CHC/ĐL của sân bay.

Vị trí

9.2.8.7. Tại vị trí giao nhau của đường lăn với đường CHC khi đường lăn được dùng làm đường lăn thoát nhanh từ đường CHC ra thì có thể kẻ sơn tín hiệu tim đường lăn tiếp tuyến với sơn tín hiệu tim đường CHC ở đoạn đường cong, như trên Hình 11 và Hình 31. Vạch sơn tín hiệu tim đường lăn được kéo dài song song với vạch sơn tín hiệu tim đường CHC trên một đoạn tính từ tiếp điểm ít nhất 60 m đối với đường CHC có mã số là 3 hoặc 4 và ít nhất 30 m đối với đường CHC có mã số 1 hoặc 2.

9.2.8.8. Trường hợp sơn tim đường CHC được kẻ như mục 9.2.8.3, thì vạch sơn tim có thể được kẻ trên đường tim của đường lăn tiêu chuẩn.

Hình 11. Sơn tín hiệu đường lăn

(Trình bày theo sơn tín hiệu đường CHC cơ bản)

Hình 12. Sơn tín hiệu đánh dấu tim đường lăn kéo dài

9.2.8.9. Khi cần, vạch sơn tim đường lăn được kéo dài từ vị trí đường CHC đến vị trí chờ (theo như quy định sơn tín hiệu đường lăn trên Hình 11) trên khoảng cách ít nhất 45 cm (ít nhất ba đường vạch) theo hướng chuyển động từ đường CHC vào hoặc từ vị trí chờ ra đường CHC trên khoảng cách ít nhất 45 m.

Đặc tính

9.2.8.10. Vạch sơn kéo dài tim đường lăn rộng không dưới 15 cm, được kẻ liên tục, trừ trường hợp giao với đường CHC ở vị trí chờ và các vị trí trung gian như trên Hình 11.

9.2.8.11. Vạch sơn kéo dài tim đường lăn được thể hiện trên Hình 12.

9.2.9. Sơn tín hiệu sân quay đầu đường CHC.

Yêu cầu áp dụng

9.2.9.1. Tại nơi có sân quay đầu đường CHC, phải kẻ sơn tín hiệu đánh dấu sân quay đầu đường CHC chỉ dẫn cho máy bay quay đầu 180^o lăn về tim đường CHC.

Vị trí

9.2.9.2. Vạch sơn tín hiệu sân quay đầu đường CHC có thể được kẻ từ tim đường CHC vòng vào trong sân quay đầu. Bán kính vòng phù hợp với khả năng thay đổi quỹ đạo và tốc độ lăn thông thường của máy bay. Góc giữa vạch sơn tín hiệu đánh dấu sân quay đầu đường CHC và tim đường CHC không quá 30^o.

9.2.9.3. Vạch sơn tín hiệu sân quay đầu đường CHC có thể được kéo dài song song với vạch sơn tín hiệu tim đường CHC trên khoảng cách ít nhất 60 m kể từ ngoài tiếp điểm khi mã số đường CHC là 3 hoặc 4, và trên khoảng cách ít nhất 30 m khi mã số là 1 hoặc 2.

9.2.9.4. Có thể kẻ sơn tín hiệu sân quay đầu đường CHC chỉ dẫn cho máy bay lăn trên đoạn thẳng đến trước điểm quay đầu 180⁰. Cần kẻ sơn tín hiệu đánh dấu đoạn lăn thẳng song song với mép của sân quay đầu đường CHC.

9.2.9.5. Có thể thiết kế đường cong cho phép máy bay thực hiện quay đầu 180^o dựa trên góc mũi bánh lái không quá 45^o.

9.2.9.6. Thiết kế sơn tín hiệu đánh dấu sân quay đầu sao cho khi cabin của máy bay ở trên vạch sơn tín hiệu sân quay đầu đường CHC thì khoảng cách giữa bánh máy bay và mép sân quay đầu đường CHC không nhỏ hơn khoảng cách ghi trong 7.3.6

CHÚ THÍCH: Để máy bay di chuyển dễ dàng, khoảng cách giữa mép bánh máy bay và mép sân quay đầu có thể lớn hơn đối với mã chữ E và F. Xem 7.3.7.

Đặc tính

9.2.9.7. Vạch sơn tín hiệu sân quay đầu đường CHC được kẻ liên tục rộng ít nhất 15 cm.

9.2.10. Sơn tín hiệu đánh dấu vị trí chờ đường CHC.

Yêu cầu áp dụng và vị trí

9.2.10.1. Sơn tín hiệu đánh dấu vị trí chờ đường CHC được kẻ suốt chiều dài vị trí chờ đường CHC.

CHÚ THÍCH: Xem 9.4.2 liên quan đến việc kẻ sơn tín hiệu trên vị trí chờ đường CHC.

Đặc tính

9.2.10.2. Tại nút giao nhau của đường lăn và đường CHC không có thiết bị, tiếp cận giản đơn hoặc đường chuyên cất cánh thì vạch sơn tín hiệu vị trí chờ đường CHC được kẻ như trên Hình 11, chi tiết A.

9.2.10.3. Tại nơi có vị trí chờ đường CHC tại nút giao nhau của đường lăn và đường CHC tiếp cận chính xác CAT I, II và III, sơn tín hiệu vị trí chờ đường CHC được kẻ như trên Hình 11, chi tiết A. Khi có hai hoặc ba vị trí chờ đường CHC trên nút đường, sơn tín hiệu vị trí chờ đường CHC gần hơn (hoặc gần nhất) so với đường CHC như trình bày trên Hình 11, chi tiết A và sơn tín hiệu đánh dấu vị trí xa hơn đường CHC như trình bày trên Hình 11, chi tiết B.

9.2.10.4. Sơn tín hiệu đánh dấu vị trí chờ đường CHC được thể hiện trên vị trí chờ đường CHC CHC theo 7.12.3 như trình bày trên Hình 11, chi tiết A.

9.2.10.5. Khi cần làm rõ hơn vị trí chờ đường CHC, sơn tín hiệu vị trí chờ đường CHC có thể được trình bày như trên Hình 13, chi tiết A hoặc B.

9.2.10.6. Trong chi tiết B sơn tín hiệu vị trí chờ đường CHC được đánh dấu trên khu vực dài trên 60 m so với sơn tín hiệu “CAT II” hay “CAT III” (tùy theo cấp) với những khoảng cách bằng nhau giữa 2 sơn tín hiệu cạnh nhau, tối đa bằng 45 m. Chiều cao của các chữ cái không dưới 1,8 m và được đặt ngoài phạm vi sơn tín hiệu sân chờ không quá 0,9 m.

Hình 13. Sơn tín hiệu đánh dấu vị trí chờ đường CHC

9.2.10.7. Sơn tín hiệu đánh dấu vị trí chờ đường CHC trên vị trí giao đường CHC/đường CHC phải vuông góc với tim đường CHC có một phần là đường lăn tiêu chuẩn. Hình dạng của sơn tín hiệu được nêu trên Hình 13, chi tiết A.

9.2.11. Sơn tín hiệu vị trí chờ lăn trung gian.

Yêu cầu áp dụng và vị trí

9.2.11.1. Dọc theo các vị trí chờ lăn trung gian cần kẻ sơn tín hiệu đánh dấu vị trí chờ lăn trung gian.

9.2.11.2. Ở biên giới lối ra của sân chuyên dụng trên đường CHC thoát ra đường lăn cần kẻ sơn tín hiệu đánh dấu vị trí chờ lăn trung gian.

9.2.11.3. Sơn tín hiệu vị trí chờ trung gian tại nút giao của hai đường lăn có mặt đường nhân tạo được bố trí ngang qua đường lăn cách cạnh gần nhất của đường lăn cắt ngang với khoảng cách đảm bảo an toàn giữa các máy bay lăn. Nó trùng với sơn tín hiệu vạch dừng hoặc đèn vị trí chờ lăn, nếu có.

9.2.11.4. Khoảng cách giữa sơn tín hiệu vị trí chờ lăn trung gian ở biên đường lăn ra và tim đường lăn nối tiếp không được nhỏ hơn kích thước ghi trong Bảng 2, cột 11.

Đặc tính

9.2.11.5. Đánh dấu vị trí chờ trung gian bằng vạch sơn tín hiệu đơn đứt quãng như trên Hình 11.

9.2.12. Sơn tín hiệu đánh dấu điểm kiểm tra đài VOR trên sân bay

Yêu cầu áp dụng

9.2.12.1. Khi ở sân bay có điểm kiểm tra đài VOR, phải có sơn tín hiệu đánh dấu điểm kiểm tra đài VOR.

CHÚ THÍCH. Xem 9.4.4 sơn tín hiệu đánh dấu kiểm tra đài VOR sân bay.

CHÚ THÍCH: Chỉ cần mũi tên chỉ hướng khi máy bay phải đỗ theo hướng quy định trước

Hình 14. Sơn tín hiệu đánh dấu điểm kiểm tra đài VOR sân bay

9.2.12.2. Vị trí điểm kiểm tra đài VOR được chọn theo các quy định của phương thức bay.

Đặc tính

9.2.12.3. Sơn tín hiệu đánh dấu điểm kiểm tra đài VOR được kẻ ở trung tâm vị trí máy bay đậu để tiếp nhận tín hiệu kiểm tra của đài VOR.

Đặc tính

9.2.12.4. Sơn tín hiệu điểm kiểm tra đài VOR ở sân bay có hình tròn đường kính 6 m và đường viền rộng 15 cm (xem Hình 14 (A))

9.2.12.5. Khi cần đặt máy bay theo hướng nào đó thì có thể kẻ một đường qua tâm của vòng tròn tương ứng với góc phương vị trí đặt máy bay. Đường này phải vượt ra ngoài phạm vi vòng tròn 6 m ở phía đầu và tận cùng bằng mũi tên. Chiều rộng của đường kẻ là 15 cm (xem Hình 14 (B)).

9.2.12.6. Sơn tín hiệu của điểm kiểm tra đài VOR sân bay có thể có màu trắng, song phải khác biệt với màu của sơn tín hiệu đường lăn.

CHÚ THÍCH: Để sơn tín hiệu nổi bật thì có sơn đen bao quanh.

9.2.13. Sơn tín hiệu vị trí đỗ máy bay.

Yêu cầu áp dụng

6.2.13.1. Sơn tín hiệu đánh dấu vị trí đỗ máy bay được kẻ tại các vị trí đỗ trên sân đỗ máy bay có mặt đường nhân tạo.

Vị trí

9.2.13.2. Sơn tín hiệu đánh dấu vị trí đỗ máy bay trên sân đỗ máy bay có mặt đường nhân tạo được bố trí sao cho có đủ khoảng cách an toàn chỉ định ở 7.13.6 và 7.15.9 tương ứng khi bánh mũi lăn theo sơn tín hiệu vào đỗ.

Đặc tính

9.2.13.3. Sơn tín hiệu chỉ vị trí đỗ máy bay gồm các phần như sơn tín hiệu vị trí đỗ, chỉ dẫn lăn vào vị trí đỗ, vạch rẽ, đường rẽ, vạch đỗ máy bay, vạch dừng và chỉ dẫn lăn ra theo sơ đồ bố trí trên sân đỗ máy bay và phù hợp với các thiết bị phụ trợ dẫn đường khác trên sân đỗ máy bay.

9.2.13.4. Sơn tín hiệu nhận biết vị trí đỗ máy bay (chữ hay số) được bắt đầu từ chỗ rẽ của đường lăn vào và tiếp tục trên một khoảng ngắn sau điểm rời đường lăn. Sơn tín hiệu phải có chiều cao đủ để từ cabin của máy bay lăn vào vị trí đỗ có thể đọc được.

9.2.13.5. Ở những chỗ có hai loại sơn tín hiệu đánh dấu vị trí đỗ máy bay trùng lên nhau nhằm sử dụng linh hoạt sân đỗ máy bay, do khó xác định phải theo sơn tín hiệu nào hoặc do an toàn có thể bị đe dọa nếu không theo đúng sơn tín hiệu cần thiết, thì cần bổ sung cho sơn tín hiệu sân đỗ máy bay thêm sơn tín hiệu đánh dấu vị trí đỗ cho từng loại máy bay cụ thể.

CHÚ THÍCH: Ví dụ 2A-B747, 2B-F28.

9.2.13.6. Sơn tín hiệu đánh dấu đường lăn vào, đường rẽ vòng và đường lăn ra thông thường được kẻ liên tục trên suốt chiều dài lăn và có chiều rộng không dưới 15 cm. Ở những chỗ có một hay nhiều loại sơn tín hiệu đánh dấu sân đỗ được dùng thì các vạch sơn tín hiệu đánh dấu chỗ đỗ cho máy bay lớn hơn là đường liền, còn vạch sơn tín hiệu cho máy bay khác thì ngắt quãng.

9.2.13.7. Sơn tín hiệu đánh dấu bán kính các đoạn cong của đường lăn vào, đường rẽ vào và đường lăn ra được kẻ theo loại máy bay có bán kính quay lớn nhất.

9.2.13.8. Ở vị trí dự kiến máy bay sẽ di chuyển chỉ theo một hướng, thì bổ sung thêm các mũi tên chỉ hướng di chuyển, coi chúng là một thành phần của đường lăn vào và đường lăn ra.

9.2.13.9. Sơn tín hiệu quay đầu phải bố trí vuông gốc với đường lăn vào về bên trái xét theo hướng từ vị trí phi công tại điểm bắt đầu quay đầu. Chiều dài và rộng của vạch sơn tín hiệu không dưới 6 m và 15 cm, kể cả sơn tín hiệu mũi tên chỉ hướng quay đầu.

CHÚ THÍCH: Các khoảng cách ở giữa vạch sơn tín hiệu quay đầu và vạch sơn tín hiệu đỗ có thể thay đổi tùy theo loại máy bay phụ thuộc vào tầm nhìn của phi công.

9.2.13.10. Nếu cần nhiều loại sơn tín hiệu quay đầu và sơn tín hiệu vạch dừng thì phải có ký hiệu riêng cho từng loại.

9.2.13.11. Sơn tín hiệu đỗ trên vị trí đỗ được kẻ trùng với đường kéo dài của tim máy bay tại điểm dừng để phi công nhìn rõ trong giai đoạn lăn cuối. Chiều rộng của sơn tín hiệu đỗ không dưới 15 cm.

9.2.13.12. Sơn tín hiệu vạch dừng được đặt vuông góc với đường dừng kẻ bên trái xét theo hướng từ vị trí phi công tại điểm dừng. Chiều dài và chiều rộng của sơn tín hiệu vạch dừng không nhỏ hơn 6 m và 15 cm.

CHÚ THÍCH: Các khoảng cách giữa vạch dừng và lăn vào có thể thay đổi theo loại máy bay phụ thuộc vào tầm nhìn của phi công.

9.2.14. Vạch sơn tín hiệu an toàn của sân đỗ máy bay.

Yêu cầu áp dụng

9.2.14.1. Các vạch sơn tín hiệu đánh dấu giới hạn an toàn của sân đỗ máy bay gọi là vạch sơn tín hiệu an toàn sân đỗ máy bay được kẻ trên mặt đường sân đỗ máy bay theo sơ đồ đỗ máy bay và các phương tiện trên mặt đất.

Vị trí

9.2.14.2. Các vạch sơn tín hiệu an toàn của sân đỗ được kẻ trên sân đỗ chỉ dẫn cho phương tiện cơ giới và các thiết bị khác phục vụ máy bay giữ khoảng cách an toàn đối với máy bay.

Đặc tính

9.2.14.3. Các vạch sơn tín hiệu an toàn của sân đỗ đảm bảo các yêu cầu như: khoảng cách an toàn từ mút cánh máy bay và các đường bao giới hạn đường ô tô phục vụ phải phù hợp với sơ đồ vị trí đỗ máy bay và các phương tiện trên mặt đất.

9.2.14.4. Vạch sơn tín hiệu an toàn sân đỗ rộng ít nhất 10 cm được kẻ liên tục trên suốt chiều dài sân đỗ.

9.2.15. Sơn tín hiệu đánh dấu vị trí đường chờ lăn.

9.2.15.1. Sơn tín hiệu đánh dấu vị trí đường chờ lăn được kẻ tại tất cả đường dẫn vào đường CHC.

9.2.15.2. Sơn tín hiệu đánh dấu vị trí đường chờ lăn kẻ ngang qua đường trên vị trí chờ lăn.

9.2.15.3. Sơn tín hiệu đánh dấu vị trí đường chờ lăn phải phù hợp với luật giao thông.

9.2.16. Hướng dẫn kẻ sơn tín hiệu bắt buộc.

9.2.16.1. Tại những nơi không thể lắp đặt được biển báo chỉ dẫn bắt buộc theo 9.4.2.1 thì phải kẻ sơn tín hiệu chỉ dẫn bắt buộc trên mặt đường.

9.2.16.2. Ở những nơi có hoạt động nhiều như đường lăn rộng trên 60 m, để tránh hiểu nhầm đường CHC, ngoài biển báo chỉ dẫn buộc cần kẻ bổ sung sơn tín hiệu chỉ dẫn bắt buộc.

9.2.16.3. Sơn tín hiệu chỉ dẫn bắt buộc trên đường lăn mã chữ A, B, C hoặc D được bố trí ngang đường lăn đều trên hai phía tim đường lăn trước sơn tín hiệu vị trí chờ đường CHC như trên Hình 15 (A). Khoảng cách giữa mép gần nhất của sơn tín hiệu chỉ dẫn bắt buộc và sơn tín hiệu vị trí chờ lăn hoặc sơn tín hiệu tim đường lăn không dưới 1 m.

9.2.16.4. Sơn tín hiệu chỉ dẫn bắt buộc trên đường mã chữ E, F được bố trí ở cả hai bên tim đường lăn trước sơn tín hiệu vị trí chờ đường CHC như trên Hình 15 (B). Khoảng cách giữa mép gần nhất của sơn tín hiệu chỉ dẫn bắt buộc và sơn tín hiệu vị trí chờ lăn hoặc sơn tín hiệu tim đường lăn không dưới 1 m.

9.2.16.5. Sơn tín hiệu chỉ dẫn bắt buộc không nhất thiết phải kẻ trên đường CHC, trừ khi theo yêu cầu khai thác.

9.2.16.6. Sơn tín hiệu chỉ dẫn bắt buộc được kẻ bằng chữ trắng trên nền đỏ. Trừ sơn tín hiệu “cấm vào” (“NO ENTRY”), chữ viết cung cấp thông tin tương tự như biển báo chỉ dẫn bắt buộc tương ứng.

9.2.16.7. Dấu hiệu “no entry” – “Cấm vào” gồm chữ “no entry” – “Cấm vào” trắng trên nền đỏ.

9.2.16.8. Khi không đủ độ tương phản giữa sơn tín hiệu và mặt đường, sơn tín hiệu chỉ dẫn bắt buộc phải có đường viền thích hợp, tốt nhất là màu trắng hoặc đen.

9.2.16.9. Các ký tự cần có chiều cao 4 m cho sân bay mã chữ C, D, E hoặc F, và 2 m, cho sân bay mã chữ A hoặc B. Các ký tự có hình dạng và tỷ lệ như trình bày tại Phụ lục C.

9.2.16.10. Kích thước khung sơn tín hiệu chỉ dẫn bắt buộc hình chữ nhật, theo chiều ngang và dọc rộng hơn ký tự tối thiểu 0,5 m.

Hình 15. Sơn tín hiệu chỉ dẫn bắt buộc

9.2.17. Sơn tín hiệu thông báo.

9.2.17.1. Ở những nơi thông thường cần đặt biển thông báo và ở nơi về mặt cơ học không thể đặt được biển thông báo thì sẽ kẻ sơn tín hiệu thông báo trên mặt đường theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền.

9.2.17.2. Ở nơi cần thiết, ngoài biển đông thông báo phải kẻ bổ sung sơn tín hiệu thông báo theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền.

9.2.17.3. Có thể kẻ sơn tín hiệu thông báo (vị trí/hướng) ở trước nút giao và sau vị trí nút giao với đường lăn phức tạp và khi cần ở nơi khác, kẻ thêm vạch chỉ hướng nhằm dẫn đường trên mặt đất cho máy bay theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền.

9.2.17.4. Sơn tín hiệu thông báo (vị trí) có thể được kẻ trên bề mặt đường trên những khoảng cách bằng nhau dọc theo đường lăn có chiều dài hơn.

9.2.17.5. Sơn tín hiệu thông báo có thể được kẻ ngang trên mặt đường nhân tạo đường lăn trên sân đỗ ở vị trí cần thiết sao cho phi công từ cabin máy bay đang tiếp cận nhìn thấy được.

9.2.17.6. Sơn tín hiệu thông báo bao gồm:

a) chữ viết màu vàng, khi nó thay thế hoặc bổ sung cho biển báo vị trí; và

b) chữ viết màu đen, khi nó thay thế hoặc bổ sung cho biển báo chỉ hướng hoặc đích đến.

9.2.17.7. Ở nơi không đủ độ tương phản giữa sơn tín hiệu và mặt đường thì sơn tín hiệu phải bao gồm:

a) nền viền màu đen khi chữ viết màu vàng;

b) nền viền màu vàng khi chữ viết màu đen.

9.2.17.8. Chiều cao của ký tự là 4m, viết theo mẫu và tỷ lệ trong Phụ lục C.

9.3. Các loại đèn.

9.3.1. Tổng quan.

Đèn có nguy cơ làm mất an toàn cho máy bay.

9.3.1.1. Để loại trừ mối nguy hiểm, phải loại bỏ, che giấu hay cải tạo mọi đèn mặt đất không phải là đèn dẫn đường hàng không ở gần sân bay đe dọa an toàn hoạt động của máy bay.

Hiệu ứng laze có nguy cơ làm mất an toàn đối với máy bay

9.3.1.2. Để bảo đảm an toàn cho máy bay tránh hiệu ứng laze cần tạo các vùng quanh sân bay như sau:

Vùng bay độc lập không Laze (LFFZ);

Vùng bay giới hạn bởi Laze (LCFZ);

Vùng bay chịu ảnh hưởng của Laze (LFFZ));

CHÚ THÍCH:

1 Hình 16, 17 và 18 có thể được sử dụng để xác định mức cho phép và các khoảng cách an toàn cho hoạt động bay.

2 Chỉ cho phép đăng ký sử dụng Laze cho 3 vùng bay LFFZ, LCFZ, LFFZ với tia laze nhìn thấy. Nhà khai thác cảng hàng không quản lý sử dụng tia Laze để đảm bảo an toàn cho máy bay. Trong toàn bộ vùng không gian bay, mức độ bức xạ của tia nhìn thấy và không nhìn thấy phải nhỏ hơn hoặc bằng độ bức xạ cho phép lớn nhất, trừ khi độ bức xạ được Nhà khai thác cảng hàng không cho phép.

3 Xác định vùng bay được bảo vệ nhằm giảm bớt độ nguy hiểm của bức xạ laze đối với các sân bay lân cận.

4 Hướng dẫn cách bảo vệ hoạt động bay an toàn tránh hiệu ứng chói nguy hiểm của bức xạ laze được trình bày trong các tài liệu kỹ thuật riêng.

Hình 16 Vùng bay được bảo vệ

Hình 17 Vùng bay nhiều đường CHC độc lập với Laze (LFFZ).

Hình 18. Các vùng bay được bảo vệ với độ bức xạ Laze max nhìn thấy.

9.3.1.3. Đèn có nguy cơ gây nhầm lẫn.

Đèn mặt đất không phải đèn lẫn đường hành không có cường độ chiếu sáng cao, hình dáng bên ngoài hoặc màu sắc gây khó khăn hoặc nhầm lẫn cho việc nhận biết đèn dẫn đường hàng không, cần được loại bỏ, giấu đi hay cải tạo để loại trừ các hiệu ứng trên. Đặc biệt chú ý các đèn mặt đất không phải là đèn dẫn đường hàng không nhìn thấy từ trên không trong phạm vi các khu vực của từng loại đường CHC như sau:

a) đường CHC có thiết bị mã số 4: trong phạm vi các khu vực trước ngưỡng đường CHC và sau mút đường CHC có chiều dài tính từ ngưỡng và cuối đường CHC ít nhất là 4.500 m và chiều rộng là 750 m về cả hai phía của tim đường CHC kéo dài.

b) đường CHC có thiết bị mã số 2 hoặc 3: như trường hợp a), chiều dài tối thiểu là 3.000 m.

c) Đường CHC có thiết bị mã số 1 và đường CHC không có thiết bị: trong khu vực tiếp cận.

Trong trườnng hợp đèn dẫn đường hàng không mặt đất đặt gần vùng dẫn đường mặt nước có tàu thuyền đi lại thì cần được thiết kế sao cho chúng không gây nhầm lẫn cho tàu thuyền.

9.3.1.4. Cấu trúc đèn tiếp cận nhô cao và các trụ của chúng phải dễ gãy, trừ đèn ngoài phạm vi 300 m tính từ ngưỡng đường CHC:

a) độ cao của kết cấu trụ đèn vượt quá 12 m thì đoạn trên 12 m phải dễ gẫy;

b) khi trụ đèn được bao quanh bởi kết cấu không dễ gãy thì phần nằm ngoài kết cấu phải dễ gẫy.

9.3.1.5. Cần thay thế thiết bị lắp đặt hiện hữu chưa thỏa mãn 9.3.1.4 trong thời hạn do cơ quan có thẩm quyền quy định kể từ khi Tiêu chuẩn này có hiệu lực.

9.3.1.6. Khi đèn tiếp cận ánh sáng liên tục hoặc cấu trúc của bản thân nó khó nhận rõ thì nó phải được đánh dấu.

9.3.1.7. Đèn nhô cao

Đèn đường CHC, đèn các dải hãm phanh dầu và đèn đường lăn nhô cao phải dễ gãy. Chúng được đặt thấp sát mặt đất để có đủ khoảng cách an toàn đến đầu mút cánh quạt và bụng động cơ của máy bay phản lực.

9.3.1.8. Cấu trúc của đèn nằm chìm dưới mặt đường, dải hãm phanh đầu, đường lăn và các sân đổ được cấu tạo và bố trí sao cho chúng chịu được tải trọng từ bánh máy bay mà không bị hỏng và không làm hư hại máy bay.

9.3.1.9. Nhiệt độ sinh ra trên bề mặt tiếp xúc của đèn chìm với lốp máy bay do dẫn nhiệt hay bức xạ nhiệt, không được vượt quá 160 °C sau 10 min tiếp xúc.

Cường độ của đèn và điều chỉnh cường độ

CHÚ THÍCH: Khi hoàng hôn hay khi tầm nhìn kém ban ngày, đèn tín hiệu chiếu sáng có hiệu quả hơn các vạch sơn. Để đèn có hiệu quả trong các điều kiện đó và khi tầm nhìn kém ban đêm, đèn phải có đủ độ sáng. Để đảm bảo cường độ yêu cầu, thông thường đèn phải chiếu sáng đúng hướng với góc nhìn đủ lớn và được định hướng thỏa mãn yêu cầu khai thác. Hệ thống đèn chiếu sáng của đường CHC phải đồng bộ để các đèn có độ chiếu sáng tổng hợp đủ đáp ứng yêu cầu khai thác từ đầu đến cuối, xem thêm điều H.15 Phụ lục H và Sổ tay thiết kế sân bay (“Aerodrome Design Manual –Doc 9157, Part 4”).

9.3.1.10. Đèn đường CHC phải có cường độ đáp ứng điều kiện tầm nhìn tối thiểu và chiếu sáng xung quanh mà đường CHC đòi hỏi và phù hợp với cường độ chiếu sáng của các bộ phận gần nhất của hệ thống đèn tiếp cận, nếu có.

CHÚ THÍCH: Khi cường độ của hệ thống đèn tiếp cận cao hơn cường độ đèn đường CHC, cần tránh chuyển tiếp cường độ đột ngột có thể làm cho phi công ngộ nhận về sự thay đổi tầm nhìn trong khi tiếp cận hạ cánh.

9.3.1.11. Khi có hệ thống đèn cường độ cao thì cần có các thiết bị điều chỉnh cường độ thích hợp hay các phương pháp tương ứng khác để bảo đảm giảm cường độ phù hợp trong trường hợp có các hệ thống sau:

- đèn tiếp cận;

- đèn lề đường CHC;

- đèn ngưỡng đường CHC;

- đèn cuối đường CHC;

- đèn tim đường CHC;

- đèn khu vực chạm bánh;

- đèn tim đường lăn.

9.3.1.12. Theo chu vi và bên trong của hình elip xác định tia chiếu sáng chính trong Phụ lục B từ hình B-1 đến B-10, giá trị cường độ lớn nhất của đèn không lớn hơn 3 lần giá trị cường độ nhỏ nhất của đèn được đo theo Phụ lục B, các chú thích cho Hình B-1 đến Hình B-11, chú thích 2.

9.3.1.13. Theo chu vi và bên trong của hình chữ nhật, xác định tia chiếu sáng chính trong Phụ lục B từ Hình B-12 đến B-20, giá trị cường độ lớn nhất của đèn không lớn hơn 3 lần giá trị cường độ nhỏ nhất của đèn được đo theo Phụ lục B, các chú thích cho Hình B-12 đến Hình B-21, chú thích 2

9.3.2. Hệ thống đèn dự phòng

Yêu cầu áp dụng

9.3.2.1. Sân bay có trang bị hệ thống đèn đường CHC mà không có nguồn cấp điện dự phòng thì phải chuẩn bị đèn dự phòng để trong trường hợp hệ thống đèn đang dùng ngừng làm việc thì có thể thay thế ngay đèn hỏng của hệ thống đó, ít nhất là trên đường CHC chính.

CHÚ THÍCH: - Có thể sử dụng đèn dự phòng để cảnh báo CNV hay đường lăn và sân đỗ.

Vị trí

9.3.2.2. Đèn dự phòng được lắp đặt trên đường CHC, ít nhất cũng phải đáp ứng được yêu cầu của đường CHC không có thiết bị.

Đặc tính

9.3.2.3. Màu của đèn dự phòng phải phù hợp với yêu cầu đối với hệ thống đèn đường CHC, trừ trường hợp trên đường CHC không thể lắp đặt đèn màu tại ngưỡng và đèn giới hạn màu thì các đèn ấy có thể là màu trắng có cường độ chiếu sáng biến đổi hoặc gần màu trắng biến đổi.

9.3.3. Đèn tín hiện hàng không

Yêu cầu áp dụng

9.3.3.1. Khi cần thiết thì phải đặt đèn tín hiệu giao thông hàng không hoặc đèn mốc sân bay ở các sân bay sử dụng về ban đêm.

9.3.3.2. Yêu cầu khai thác được xác định theo yêu cầu kiểm soát không lưu tại sân bay đặc biệt là yêu cầu sân bay phải nổi bật so với xung quanh và có các thiết bị bằng mắt và không bằng mắt khác hỗ trợ cho việc xác định vị trí của sân bay.

Đèn tín hiệu sân bay

9.3.3.3. Đèn tín hiệu sân bay được sử dụng ở sân bay hoạt động ban đêm nếu có một hoặc nhiều điều kiện sau đây:

a) dẫn đường máy bay chủ yếu bằng mắt.

b) tầm nhìn thường xuyên bị giảm.

c) khó xác định vị trí sân bay từ trên không do đèn hoặc địa hình xung quanh cản trở.

Đặc tính

9.3.3.4. Đèn tín hiệu sân bay được đặt ngay tại sân bay hoặc gần sân bay ở khu vực có ánh sáng nền yếu.

9.3.3.5. Đèn tín hiệu sân bay được bố trí sao cho ở những hướng sử dụng không bị các CNV khác che khuất và không làm chói mắt phi công khi tiếp cận hạ cánh.

9.3.3.6. Đèn tín hiệu sân bay chớp sáng màu lục xen kẽ với các tia chớp sáng nhấp nháy màu trắng, hoặc chỉ phát ra các tia màu trắng. Tần số nhấp nháy là 20-30 lần/min. Ở các sân bay trên mặt đất dùng đèn tín hiệu sân bay phát ra các tia nhấp nháy màu xanh. Tại sân bay trên mặt nước các tia nhấp nháy có màu vàng. Trong trường hợp sân bay hỗn hợp trên mặt đất và trên mặt nước thì đèn có màu của đèn trên sân bay chính.

9.3.3.7. Ánh sáng đèn tín hiệu được nhìn thấy từ mọi hướng. Theo phương thẳng đứng, ánh sáng chiếu lên trên từ góc không lớn hơn 1° so với mặt phẳng nằm ngang đến góc được cơ quan có thẩm quyền chấp nhận đủ hiệu quả dẫn đường ở độ cao tối đa mà đèn phục vụ và cường độ chiếu sáng hiệu quả của đèn không dưới 2000 cd.

CHÚ THÍCH: Ở những nơi không tránh được ánh sáng nền cao, cần tăng hệ số chiếu sáng lên 10 thì cường độ của chớp sáng mới có hiệu quả

Đèn định vị hàng không

Yêu cầu áp dụng

9.3.3.8. Đèn định vị hàng không đặt trên sân bay sử dụng ban đêm khi khó nhận biết từ trên không theo các thiết bị khác.

Vị trí

9.3.3.9. Đèn định vị hàng không được bố trí trên sân bay ở phần diện tích có ánh sáng nền xung quanh yếu.

9.3.3.10. Đèn định vị hàng không được bố trí sao cho ở những hướng dẫn sử dụng không bị các CVN khác che khuất và không làm chói mắt phi công khi tiếp cận hạ cánh.

Đặc tính

9.3.3.11. Để định vị sân bay trên mặt đất, ánh sáng đèn phải được nhìn thấy từ mọi hướng. Theo phương thẳng đứng, ánh sáng chiếu lên trên từ góc không lớn hơn 1° so với mặt phẳng nằm ngang đến góc được cơ quan có thẩm quyền chấp nhận là đủ hiệu quả dẫn đường ở độ cao tối đa mà đèn phục vụ và cường độ chiếu sáng hiệu quả của đèn không dưới 2000 cd.

CHÚ THÍCH: Ở những nơi không tránh được ánh sáng nền cao, cần tăng hệ số chiếu sáng lên 10 thì cường độ của chớp sáng mới có hiệu quả

9.3.3.12. Đèn định vị sân bay có ánh sáng màu xanh lục tại sân bay trên mặt đất và ánh sáng màu vàng tại sân bay trên mặt nước.

9.3.3.13. Những ký tự định vị được phát đi theo mã moóc-xơ quốc tế.

9.3.3.14. Tốc độ truyền tin là 6 đến 8 từ /min, tương ứng với tốc độ truyền một tín hiệu mã moóc-xơ từ 0,15 đến 0,2 s /tín hiệu.

9.3.4. Hệ thống đèn tiếp cận.

Yêu cầu áp dụng

9.3.4.1. Hệ thống đèn tiếp cận dùng cho

A. Đường CHC không được trang bị hệ thống hạ cánh bằng thiết bị.

Ở nơi điều kiện thực tế cho phép, để phục vụ đường CHC mã số là 4 hoặc 3 không có hệ thống hạ cánh bằng thiết bị dùng ban đêm thì cần có hệ thống đèn tiếp cận giản đơn như ở 9.3.4.2 đến 9.3.4.9, trừ những trường hợp chỉ sử dụng đường CHC trong các điều kiện tầm nhìn tốt và có thiết bị phụ trợ bay bằng mắt khác đủ bảo đảm dẫn đường hiệu quả.

CHÚ THÍCH: - Hệ thống đèn tiếp cận giản đơn cũng có thể dùng để dẫn đường bằng mắt vào ban ngày.

B. Đường CHC tiếp cận giản đơn.

Những nơi điều kiện thực tế cho phép, để phục vụ đường CHC tiếp cận giản đơn thì cần có hệ thống đèn tiếp cận giản đơn như ở 9.3.4.2 đến 9.3.4.9, trừ những trường hợp chỉ sử dụng đường CHC trong các điều kiện tầm nhìn tốt hoặc khi có các thiết bị phụ trợ bay bằng mắt khác đủ bảo đảm dẫn đường hiệu quả.

CHÚ THÍCH: Khi cần, có thể trang bị hệ thống đèn tiếp cận chính xác CAT I hoặc bổ sung hệ thống đèn cửa vào đường CHC.

C. Đường CHC tiếp cận chính xác CAT I.

Những nơi điều kiện thực tế cho phép, để phục vụ cho đường CHC tiếp cận chính xác CAT I thì cần có hệ thống đèn tiếp cận chính xác CAT I như ở 9.3.4.10 đến 9.3.4.21.

D. Đường CHC tiếp cận chính xác CAT II và III.

Để phục vụ cho đường CHC tiếp cận chính xác CAT II và III thì cần có hệ thống đèn tiếp cận chính xác CAT II và III như ở 9.3.4.22 đến 9.3.4.39.

Hệ thống đèn tiếp cận giản đơn.

Vị trí

9.3.4.2. Hệ thống đèn tiếp cận giản đơn bao gồm một dãy đèn bố trí trên tim đường CHC kéo dài trong cự ly không dưới 420 m tính từ ngưỡng đường CHC nếu có thể, và một hàng đèn tạo thành một đường ánh sáng ngang dài 18 m hoặc 30 m cách ngưỡng đường CHC 300 m.

9.3.4.3. Cần bố trí các đèn tạo thành đường ánh sáng ngang thẳng nằm ngang vuông góc với các dải đèn tim đường CHC và cách đều đèn đường tim. Các đèn tạo thành đường ánh sáng ngang có khoảng cách sao cho chúng tạo thành đường sáng thẳng, trừ các trường hợp khi chiều dài đường ánh sáng ngang là 30 m cho phép có các khoảng trống ở hai phía của tim đường CHC. Các khoảng trống đó phụ thuộc vào yêu cầu tại chỗ và mỗi khoảng không vượt quá 6 m.

CHÚ THÍCH:

1 Giữa các đèn của đường ánh sáng nằm ngang có một khoảng cách từ 1 m đến 4 m. Khoảng trống ở hai phía tim đường CHC có thể giúp định hướng tốt hơn khi tiếp cận bị lệch ngang và cho phép các trang thiết bị khẩn nguy và xe cứu hỏa đi lại.

2 Xem hướng dẫn dung sai lắp đặt đèn tiếp cận ở H.11, Phụ lục H.

9.3.4.4. Các đèn đường tim được bố trí với khoảng cách dọc là 60 m, trừ trường hợp có thiết bị định hướng tốt hơn thì có thể để khoảng cách 30 m. Đèn gần nhất được bố trí cách đầu ngưỡng đường CHC 60 m hoặc 30 m tùy thuộc vào khoảng cách dọc của các đèn đường tim.

9.3.4.5. Nếu trên thực tế không thể kéo dài đường tim ra cách ngưỡng đường CHC 420 m, thì đường tim cũng phải kéo dài ra một khoảng 300 m đến đèn barret. Nếu không thể thực hiện được như vậy thì các đèn đường tim cần lắp đặt càng dài càng tốt, tại mỗi đèn tim có đèn barret dài ít nhất là 3 m. Đối với hệ thống đèn tiếp cận, khi đèn barret bố trí cách ngưỡng đường CHC 300 m thì có thể bổ sung một đèn barret cách ngưỡng đường CHC 150 m.

9.3.4.6. Bố trí hệ thống đèn cần thiết càng sát mặt phẳng nằm ngang đi qua ngưỡng đường CHC càng tốt với yêu cầu:

a) không vật thể nào ngoài ăngten định hướng ILS và MLS được nhô lên trên mặt phẳng đèn tiếp cận trong phạm vi 60 m tính từ đường tim của hệ thống; và

b) không một đèn nào ngoài đèn ở phần trung tâm đèn cánh ngang hoặc đèn tim barret (không phải là đèn biên) được nhìn thấy từ máy bay đang tiếp cận.

Bất kì một ăng ten định hướng ILS hoặc MLS nào nhô lên trên mặt phẳng đèn đều được coi là CNV và được đánh dấu hoặc chiếu sáng thích hợp.

Đặc tính

9.3.4.7. Các đèn của hệ thống đèn tiếp cận giản đơn là những đèn sáng liên tục và có màu cho phép phân biệt được dễ dàng với các đèn dẫn đường hàng không mặt đất khác và các đèn lạ, nếu có. Mỗi đèn tim bao gồm:

a) một đèn đơn; hoặc

b) đèn barret với chiều dài tối thiểu 3 m.

CHÚ THÍCH:

1 Nếu đèn barret ghi ở mục b) điều này, bao gồm các đèn gần giống các nguồn sáng điểm thì khoảng cách giữa chúng 1,5 m là phù hợp.

2 Có thể sử dụng các đèn barret sáng dài 4 m nếu có kế hoạch chuyển hệ thống đèn tiếp cận giản đơn sang hệ thống đèn tiếp cận chính xác.

3 Tại những vị trí khó phân biệt hệ thống đèn tiếp cận giản đơn về ban đêm do các đèn xung quanh làm nhiễu thì có thể trang bị thêm các đèn nháy ngoài hệ thống.

9.3.4.8. Phi công phải nhìn thấy các đèn trên đường CHC không có thiết bị từ mọi hướng trong giai đoạn tiếp cận chót và hạ cánh. Hệ thống đèn được tính để đảm bảo cường độ đủ sáng ở mọi điều kiện tầm nhìn và ánh sáng xung quanh nó.

9.3.4.9. Phi công phải nhìn thấy các đèn trên đường CHC tiếp cận giản đơn từ mọi hướng trong giai đoạn tiếp cận chót và hạ cánh khi mà máy bay không vượt ra ngoài giới hạn độ lệch bình thường của quỹ đạo hạ cánh theo thiết bị không nhìn bằng mắt. Hệ thống đèn được tính để bảo đảm đủ sáng cho việc định hướng chính xác cả ban ngày lẫn ban đêm ở điều kiện tầm nhìn bất lợi nhất mà hệ thống dự kiến phục vụ.

Hệ thống đèn tiếp cận chính xác CAT I

Vị trí

9.3.4.10. Hệ thống đèn tiếp cận chính xác CAT I bao gồm dãy đèn tạo thành những dải sáng ngang dài 30 m, được bố trí trên phần tim đường CHC kéo dài cách ngưỡng đường CHC từ 300 m đến 900 m.

9.3.4.11. Cần bố trí các đèn tạo nên dải sáng ngang theo một đường thẳng nằm ngang vuông góc với tuyến đèn tim cách đều tim về hai phía. Các đèn của dải sáng ngang được bố trí với khoảng cách giữa các đèn sao cho tạo được đường thẳng sáng liên tục, trừ trường hợp có khoảng trống ở hai bên của tim đường CHC kéo dài. Số lượng những khoảng trống càng ít càng tốt tùy theo điều kiện tại chỗ, nhưng khoảng trống không vượt quá 6 m.

CHÚ THÍCH:

1 Khoảng trống giữa các đèn của dải ánh sáng là từ 1 m đến 4 m. Những khoảng trống ở hai phía tim đường CHC kéo dài làm cho việc định hướng được tốt hơn khi tiếp cận có độ lệch ngang và cho các phương tiện vận tải khẩn nguy và cứu hỏa đi lại thuận tiện.

2 Chỉ dẫn về dung sai lắp đặt được nêu ra ở H.11, Phụ lục H.

9.3.4.12. Các đèn tim được bố trí với khoảng cách dọc 30 m, trong đó đèn đầu tiên được đặt cách ngưỡng đường CHC 30 m.

9.3.4.13. Hệ thống đèn được lắp đặt thật sát với mặt phẳng nằm ngang đi qua ngưỡng đường CHC để bảo đảm sao cho:

a) không một vật thể nào ngoài ăngten định hướng ILS và MLS được nhô ra ngoài mặt phẳng đèn tiếp cận trong phạm vi 60 m tính từ đường tim của hệ thống, và

b) không đèn nào ngoài đèn ở phần trung tâm của đèn ngang và đèn barret (không phải là đèn biên) được nhìn thấy từ máy bay đang tiếp cận.

Trong trường hợp ILS hoặc MLS phải nhô lên trên mặt phẳng đèn, thì nó được coi như CNV và cần được đánh dấu hoặc chiếu sáng thích hợp.

Đặc tính

9.3.4.14. Các đèn tim đường và các đèn đường ngang trong hệ thống đèn tiếp cận chính xác CAT I là đèn sáng liên tục có màu trắng thay đổi. Mỗi vị trí đèn tim đường phải bao gồm:

a) một nguồn ánh sáng trong 300 m trong cùng của đường tim, hai nguồn ánh sáng ở trung tâm 300 m của đường tim, và ba nguồn ánh sáng ở ngoài 300 m của đường tim để thông báo khoảng cách, hoặc

b) đèn barret.

9.3.4.15. Để đèn tiếp cận đáp ứng được yêu cầu khai thác thể hiện trong 14.4.10 thì mỗi vị trí đèn tim đường phải có:

a) nguồn sáng đơn; hoặc

b) đèn barret.

9.3.4.16. Dãy đèn barret dài ít nhất 4 m. Khi dãy đèn barret bao gồm các đèn là nguồn sáng điểm, thì chúng phải cách đều nhau một khoảng không lớn hơn 1,5 m.

9.3.4.17. Nếu đèn tim bao gồm các dãy đèn barret như mô tả ở 9.3.5.14 b) hoặc 9.3.5.15 b) thì mỗi dãy đèn barret như vậy cần được bổ sung đèn nháy, ngoại trừ những trường hợp có thể không cần đèn nháy do đặc tính của hệ thống đèn và các điều kiện khí tượng.

9.3.4.18. Mỗi đèn nháy ghi ở 9.3.4.17 phát ra hai chớp sáng trong một giây theo trình tự quy định, bắt đầu từ đèn xa hơn theo hướng tới ngưỡng đường CHC và kết thúc ở gần đường CHC. Ở đây cần sử dụng sơ đồ mạng điện cho phép điều khiển các đèn đó không phụ thuộc vào các đèn khác của hệ thống đèn tiếp cận.

9.3.4.19. Nếu đường tim bao gồm những đèn ghi ở 9.3.5.14 a) hoặc 9.3.4.15 a), cần bổ sung cho đường ánh sáng ngang cách ngưỡng 300 m các dãy đèn cách ngưỡng đường CHC150 m, 450 m, 600 m, và 750 m. Bố trí các đèn tạo thành đường ánh sáng ngang theo đường thẳng nằm ngang vuông góc với đèn đường tim và cách đều tim về hai phía. Các đèn được lắp đặt với khoảng trống giữa chúng đủ để tạo thành hiệu quả của một đường sáng liên tục, trừ trường hợp cho phép ngắt quãng về hai phía của đường tim đường CHC kéo dài. Các đoạn ngắt quãng đó phải thật ít tùy theo yêu cầu tại chỗ và mỗi đoạn không được dài quá 6 m.

CHÚ THÍCH: Mô tả chi tiết hơn xem điều H.11, Phụ lục H.

9.3.4.20. Khi cần bổ sung hệ thống thanh sáng ngang như ghi ở 9.3.4.19, các đèn ngoài cùng của chúng nằm trên hai đường thẳng hoặc song song với đèn đường tim, hoặc hội tụ trên tim đường CHC tại điểm cách ngưỡng đường CHC là 300 m.

9.3.4.21. Các đèn cần thỏa mãn những yêu cầu kỹ thuật trong Phụ lục B, Hình B-1.

CHÚ THÍCH: Yêu cầu thiết kế vỏ và đèn nêu trong Phụ lục H. Hình H.4.

Hệ thống đèn tiếp cận chính xác CAT II và III.

Vị trí

9.3.4.22. Hệ thống đèn tiếp cận bao gồm một dãy đèn trên phần kéo dài tim đường CHC ở nơi có thể trên chiều dài 900 m cách ngưỡng đường CHC. Ngoài ra hệ thống đó còn có hai dãy đèn cách ngưỡng đường CHC 270 m và hai hàng đèn ngang, một cách ngưỡng đường CHC 150 m và một cách ngưỡng 300 m, chúng được thể hiện trên Hình 19. Ở nơi có thể dùng đèn tiếp cận như đối tượng khai thác trong 9.4.26 có thể có hai dãy đèn biên kéo dài cách ngưỡng đường CHC 240 m và 2 dãy đèn ngang, một cách ngưỡng 150 m và một cách ngưỡng 300 m, chúng được thể hiện trên Hình 20.

CHÚ THÍCH: Chiều dài 900 m dựa trên cơ sở bảo đảm khai thác các chuyến bay trong các điều kiện CAT I, II và III. Các chiều dài ngắn hơn có thể bảo đảm cho các chuyến bay ở điều kiện CAT II và III, nhưng hạn chế các chuyến bay ở điều kiện CAT I. Xem H.11 Phụ lục H.

9.3.4.23. Các đèn tim được bố trí với khoảng cách dọc 30 m, trong đó đèn gần nhất được bố trí cách ngưỡng đường CHC 30 m.

9.3.4.24. Các đèn của dãy đèn biên được bố trí ở hai bên tim đường với khoảng cách dọc giống như đối với đèn tim đường và đèn đầu tiên gần nhất cách ngưỡng đường CHC 30 m. Ở nơi không thể dùng đèn tiếp cận như đối tượng khai thác trong 14.4.7 các đèn tạo nên dãy đèn biên được bố trí ở hai bên tim đường với khoảng cách dọc 60 m và đèn đầu tiên gần nhất cách ngưỡng đường CHC 60 m. Khoảng cách ngang (chiều rộng) giữa các đèn ở trong cùng của dãy đèn biên không nhỏ hơn 18 m và không lớn hơn 22,5 m, tốt nhất là bằng 18 m, trong bất kỳ trường hợp nào khoảng cách ngang cũng phải bằng khoảng cách giữa các đèn của khu vực chạm bánh.

Hình 19. Đèn vùng tiếp cận trong 300 m và đèn đường CHC cho tiếp cận chính xác CAT II và CAT III

Hình 20. Đèn vùng tiếp cận trong 300 m và đèn đường CHC cho tiếp cận chính xác CAT II và III ở nơi phải bảo đảm tầm nhìn khai thác như yêu cầu nêu trong điều 14

9.3.4.25. Thanh sáng ngang đặt ở cách ngưỡng đường CHC 150 m sẽ chèn giữa khoảng trống các đèn tim và các đèn biên.

9.3.4.26. Thanh sáng ngang đặt cách ngưỡng 300 m sẽ được kéo dài về hai bên của các đèn tim một khoảng là 15 m tính từ tim đường CHC kéo dài.

9.3.4.27. Nếu đường tim ở ngoài phạm vi 300 m tính từ ngưỡng đường CHC bao gồm những đèn ghi ở 9.3.4.31 b) hoặc 9.3.4.32 b) thì đặt bổ sung các thanh sáng ngang cách ngưỡng đường CHC 450 m, 600 m và 750 m.

9.3.4.28. Khi hệ thống có những thanh sáng ngang bổ sung ở 9.3.4.27 thì các đèn ngoài cùng của thanh sáng ngang đó nằm trên hai đường thẳng hoặc chạy song song với dãy đèn tim hoặc hội tụ trên tim đường CHC tại một điểm cách ngưỡng đường CHC là 300 m

9.3.4.29. Hệ thống đèn được lắp thật sát với mặt phẳng nằm ngang đi qua ngưỡng đường CHC để bảo đảm:

a) không một đối tượng nào ngoài ăngten định hướng ILS và MLS được nhô ra ngoài mặt phẳng đèn tiếp cận trong phạm vi 60 m tính từ đường tim của hệ thống; và

b) không đèn nào ngoài đèn ở phần trung tâm của thanh sáng ngang và đèn barret (không phải là đèn biên) được nhìn thấy từ máy bay đang tiếp cận.

Trong trường hợp ILS hoặc MLS phải nhô lên trên mặt phẳng đèn, thì nó được coi như CNV và được đánh dấu hoặc chiếu sáng thích hợp.

Đặc tính

9.3.4.30. Các đèn tim của hệ thống đèn tiếp cận chính xác CAT II và III cho 300 m đầu tiên kể từ ngưỡng đường CHC là các đèn barret có màu trắng biến đổi, trừ trường hợp ngưỡng đường CHC dịch chuyển đi 300 m hoặc lớn hơn, đèn tim có thể bao gồm các nguồn sáng đơn phát ánh sáng màu trắng biến đổi. Ở nơi có thể cho phép dùng đèn tiếp cận như đối tượng khai thác trong 13.4.7 thì đèn tim của hệ thống đèn tiếp cận chính xác CAT II và III trong 300 m đầu tiên tính từ ngưỡng đường CHC gồm các nguồn phát ánh sáng màu trắng biến đổi như sau:

a) đèn barret, ở đường tim nằm ngoài ngưỡng đường CHC 300 m bao gồm các đèn barret mô tả trong 9.3.4.32 a); hoặc

b) xen kẽ nguồn sáng đơn và đèn barret, trên đường nằm ngoài ngưỡng đường CHC 300 m với nguồn sáng đơn như nêu trong 9.3.4.32 b) và nguồn sáng đơn trong cùng được đặt cách ngưỡng đường CHC 30 m và các đèn barret trong cùng được đặt cách ngưỡng đường CHC 60 m; hoặc

c) các nguồn sáng đơn khi ngưỡng đường CHC dịch chuyển đi 300 m hoặc lớn hơn;

9.3.4.31. Ngoài phạm vi 300 m cách ngưỡng đường CHC, mỗi dãy đèn tim bao gồm các đèn sáng trắng biến đổi như sau:

a) đèn barret sử dụng trong khoảng cách ngưỡng đường CHC 300 m; hoặc

b) hai nguồn sáng ở khoảng 300 m giữa và ba nguồn sáng ở 300 m cuối của đường tim;

9.3.4.32. Ở nơi có thể cho phép dùng đèn tiếp cận như đối tượng khai thác trong 14.4.7 thì ngoài 300m tính từ ngưỡng đường CHC mỗi vị trí đèn tim đường có thể bao gồm các đèn phát ánh sáng màu trắng biển đổi như sau:

a) đèn barret; hoặc

b) nguồn sáng đơn.

9.3.4.33. Dãy đèn barret dài tối thiểu 4 m. Khi dãy đèn barret bao gồm các đèn như nguồn sáng điểm, các đèn được đặt cách nhau một khoảng không nhỏ hơn 1,5 m.

9.3.4.34. Nếu đường tim cách ngưỡng đường CHC ngoài phạm vi 300 m bao gồm các dãy đèn ngang ghi ở 9.3.4.31 a) hoặc 9.3.4.32 a) thì mỗi dãy đèn nằm ngoài phạm vi 300 m có thể bổ sung đèn nháy, ngoại trừ những trường hợp có thể không cần đèn nháy do đặc tính của hệ thống đèn và điều kiện khí tượng.

9.3.4.35. Mỗi một đèn nháy phát ra hai chớp sáng trong một giây theo trình tự quy định bắt đầu từ đèn xa ngưỡng đường CHC nhất và kết thúc ở đèn gần đường CHC. Trong trường hợp đó cần sử dụng sơ đồ lưới điện cho phép điều khiển các đèn không phụ thuộc vào những đèn khác của hệ thống đèn tiếp cận.

9.3.4.36. Dãy đèn biên bao gồm những đèn barret màu đỏ. Chiều dài dãy đèn barret biên và khoảng cách giữa các đèn cũng giống như đối với các đèn barret vùng chạm bánh.

9.3.4.37. Những đèn tạo thành thanh sáng ngang là đèn liên tục chiếu ánh sáng trắng biến đổi. các đèn được bố trí cách đều nhau với khoảng cách giữa hai đèn cạnh nhau không vượt quá 2,7 m.

9.3.4.38. Cường độ đèn màu đỏ cũng phải bằng cường độ các đèn màu trắng.

9.3.4.39. Đèn phải đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật trong Phụ lục B, Hình B-1 và B-2.

CHÚ THÍCH: Có thể sử dụng thiết kế vỏ và đèn này như nêu trong Phụ lục H, Hình H-4.

9.3.5. Hệ thống chỉ dẫn độ đốc tiếp cận bằng mắt (VASIS)

Yêu cầu áp dụng

9.3.5.1. Phải lắp đặt hệ thống chỉ dẫn độ dốc tiếp cận bằng mắt phục vụ cho tiếp cận không phụ thuộc vào đường CHC có hoặc không có thiết bị nhìn bằng mắt hoặc không nhìn bằng mắt để tiếp cận do một hoặc một số những điều kiện dưới đây:

a) đường CHC sử dụng cho các loại máy bay tuốc-bin phản lực hay các loại máy bay khác có yêu cầu dẫn đường tiếp cận tương tự;

b) phi công của bất kỳ loại máy bay nào cũng có thể gặp khó khăn khi đánh giá tiếp cận nếu:

1) vào ban ngày không có đầy đủ những vật định hướng bằng mắt khi tiếp cận trên mặt đất hay trên mặt nước, thiếu vật chuẩn ban ngày hay vào ban đêm không có đủ ánh sáng ở vùng tiếp cận, hoặc

2) thiếu thông tin, không đánh giá đúng địa vật xung quanh hoặc độ dốc của đường CHC;

c) những công trình ở vùng tiếp cận có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng nếu như máy bay bay thấp hơn quỹ đạo bình thường của vùng tiếp cận, đặc biệt nếu thiếu những thiết bị nhìn được bằng mắt và không nhìn được bằng mắt cảnh báo những công trình đó;

d) trạng thái vật lý bề mặt của cả hai đầu đường CHC ảnh hưởng nhiều đến an toàn nếu máy bay hạ cánh sớm hay lăn ra ngoài phạm vi đường CHC;

e) bị địa hình hay các điều kiện khí tượng ảnh hưởng làm cho máy bay có thể rơi vào vùng nhiễu động trong quá trình tiếp cận.

CHÚ THÍCH: Hướng dẫn lắp đặt hệ thống chỉ dẫn độ dốc tiếp cận bằng mắt được trình bày ở H.12 Phụ lục H.

9.3.5.2. Hệ thống chỉ dẫn bằng mắt độ dốc tiếp cận tiêu chuẩn bao gồm:

a) T-VASIS và AT-VASIS đáp ứng được những yêu cầu kỹ thuật ở các điều từ 9.3.5.6 đến 9.3.5.22;

b) PAPI và APAPI đáp ứng được những yêu cầu kỹ thuật ở các điều từ 9.3.5.23 đến 9.3.5.40 và Hình 21.

9.3.5.3. Phải đảm bảo hệ thống PAPI, T-VASIS hoặc AT-VASIS cho mã số là 3 hoặc 4, khi có một hoặc nhiều điều kiện trong 9.3.5.1.

9.3.5.4. Phải đảm bảo hệ thống PAPI, APAPI cho mã số là 1 hoặc 2, khi có một hoặc nhiều điều kiện trong 9.3.5.1.

9.3.5.5. Khi đường CHC có ngưỡng dịch chuyển tạm thời khỏi vị trí thông thường và có một hoặc nhiều điều kiện nêu trong 9.3.5.1 thì có thể trang bị hệ thống PAPI, trừ những trường hợp mã số là 1 hoặc 2 đã có hệ thống APAPI.

Hệ thống T-VASIS và AT-VASIS

Mô tả

9.3.5.6. Hệ thống T-VASIS bao gồm 20 đèn được lắp đặt đối xứng qua tim đường CHC dưới dạng hai đèn cánh ngang, mỗi đèn cánh ngang gồm 4 đèn, với tuyến đèn chạy dọc hai bên đường CHC mỗi bên có 6 đèn như Hình 22.

9.3.5.7. Hệ thống AT-VASIS bao gồm 10 đèn đặt về một bên của đường CHC dưới dạng vạch đèn cánh đơn 4 đèn, và tuyến 6 đèn dọc.

Hình 21. Hệ thống chỉ dẫn độ dốc tiếp cận nhìn bằng mắt

9.3.5.8. Các bộ đèn được lắp đặt sao cho phi công đang tiếp cận:

a) khi ở phía trên đường dốc tiếp cận sẽ nhìn thấy các vạch đèn cánh có màu trắng, và 1, 2 hoặc 3 đèn “bay xuống”; phi công càng ở cao hơn đường dốc tiếp cận bao nhiêu thì các đèn “bay xuống” càng rõ bấy nhiêu;

b) khi ở phía trên đường dốc tiếp cận sẽ nhìn thấy các vạch đèn cánh có màu trắng; và

c) khi ở phía dưới đường dốc tiếp cận sẽ nhìn thấy các vạch đèn cánh và 1, 2 hoặc 3 đèn màu trắng “bay lên”; phi công càng ở thấp hơn đường dốc tiếp cận bao nhiêu thì các đèn “bay lên” càng rõ bấy nhiêu và khi thấp quá xuống dưới đường dốc tiếp cận, sẽ nhìn thấy vạch đèn cánh và ba đèn “bay lên” có màu đỏ.

Khi ở trong hoặc ở trên đường dốc tiếp cận, không nhìn thấy đèn nào từ các bộ đèn “bay lên”; khi ở trong hay dưới đường dốc tiếp cận không nhìn thấy đèn nào từ các bộ đèn “bay xuống”.

Vị trí

9.3.5.9. Các đèn được bố trí như ở Hình 22 theo các khoảng cách lắp đặt ghi ở đó.

CHÚ THÍCH: - Vị trí của hệ thống T-VASIS đảm bảo độ dốc 3° và độ cao chuẩn của mắt phi công ở độ cao 15 m so với ngưỡng đường CHC (xem 9.3.5.6 và 9.3.5.19), còn mắt phi công ở độ cao 13 m đến 17 m thì chỉ nhìn thấy các đèn cánh ngang. Nếu cần tăng chiều cao ở ngưỡng đường CHC (để có đủ khoảng trống đến càng máy bay), thì khi tiếp cận có thể nhìn thấy một hay nhiều hơn đèn “bay xuống”. Chiều cao mắt phi công phía trên ngưỡng đường CHC lúc đó sẽ như sau:

- Nhìn thấy các đèn cánh và một đèn “bay xuống”: 17-22 m

- Nhìn thấy các đèn cánh và hai đèn “bay xuống: 22-28 m

- Nhìn thấy các đèn cánh và ba đèn “bay xuống: 28-54 m

Đặc tính đèn chiếu sáng

9.3.5.10. Hệ thống đèn chiếu sáng dùng cho các hoạt động vào ban ngày và ban đêm.

9.3.5.11. Sự phân bố ánh sáng của từng đèn có hình quạt chiếu dưới một cung phủ toàn bộ chiều rộng ở hướng tiếp cận. Các đèn cánh ngang tạo nên chùm sáng màu trắng giữa góc đứng từ 1°54’ đến 6° và chùm sáng màu đỏ với góc đứng từ 0° đến 1°54’. Các đèn “ bay xuống” tạo thành chùm sáng màu trắng chiếu từ góc cao 6° xuống đến sát độ dốc tiếp cận rồi tắt hẳn. Các đèn “bay lên” tạo thành chùm sáng màu trắng từ xấp xỉ độ dốc tiếp cận xuống đến góc đứng 1°54’ và chùm sáng màu đỏ ở dưới góc đứng 1°54’. Góc ở đỉnh chùm sáng đỏ thuộc đèn cánh ngang và các đèn “bay lên” được tăng phù hợp với 9.3.5.21.

9.3.5.12. Phân bố độ sáng của đèn cánh, đèn bay xuống và đèn bay lên được trình bày trên Hình B-22 của Phụ lục B.

9.3.5.13. Sự chuyển tiếp từ màu đỏ sang màu trắng trong mặt phẳng đứng được người quan sát nhìn thấy từ khoảng cách không dưới 300 m dưới một góc đứng không lớn hơn 15’.

9.3.5.14. Ở độ sáng lớn nhất đèn đỏ phải có tung độ Y không quá 0,320.

9.3.5.15. Phải kiểm tra độ sáng của đèn nhằm điều chỉnh cho nó đáp ứng những điều kiện dự kiến, tránh làm chói mắt phi công trong quá trình tiếp cận và hạ cánh.

Hình 22. Vị trí đèn của T-VASIS

9.3.5.16. Những đèn tạo thành dãy đèn cành ngang hoặc những đèn tạo thành cặp chuyển vị “bay xuống” hoặc “bay lên” được thiết kế sao cho phi công trên máy bay tiếp cận thấy chúng xuất hiện trên cùng một đường nằm ngang. Các đèn đặt càng thấp càng tốt và có kết cấu dễ gãy.

9.3.5.17. Đèn cần được thiết kế sao cho sản phẩm ngưng tụ bụi, bẩn v.v… khó bám lên những bộ phận quang học hay trên những bề mặt phản quang, ít ảnh hưởng đến sự tán xạ các tín hiệu ánh sáng và không ảnh hưởng đến độ sáng hoặc độ tương phản giữa những tín hiệu đỏ và trắng. Các đèn cũng được cấu tạo sao cho khó bị bùn đất làm bẩn ở nơi có thể có những điều kiện như vậy.

Độ dốc tiếp cận và độ cao của tia sáng đèn

9.3.5.18. Độ dốc tiếp cận của tia sáng đèn phải phù hợp với tính năng các máy bay tiếp cận.

9.3.5.19. Khi đường CHC có hệ thống T-VASIS và được trang bị cả hệ thống ILS và (hoặc) MLS thì vị trí và độ cao của đèn được chọn sao cho độ dốc tiếp cận bằng mắt càng sát với đường tiếp cận của ILS và/hoặc MLS càng tốt.

9.3.5.20. Độ cao của những tia sáng đèn thuộc các đèn cánh ngang ở hai bên đường CHC phải bằng nhau. Độ cao của đường giới hạn trên của chùm tia sáng đèn “bay lên” gần nhất với mỗi cánh ngang và độ cao của tia sáng biên phía dưới của chùm sáng đèn “bay xuống” gần nhất với mỗi đèn cánh ngang phải bằng nhau và phù hợp với độ dốc tiếp cận. Góc chấm dứt của đường biên trên của những chùm sáng đèn “bay lên” được tăng 5’ theo góc chiếu tại mỗi bên tiếp theo từ cánh ngang. Góc chấm dứt của đáy dưới chùm sáng đèn “bay xuống” cần tăng một cung 7’ tại mỗi đèn tiếp theo tính từ đèn cánh ngang (xem hình 23).

Hình 23. Chùm tia và các góc lắp đặt của T-VASIS và AT-VASIS

9.3.5.21. Độ cao đường biên trên của các chùm sáng đỏ thuộc đèn cánh ngang và đèn “bay lên” được thiết kế sao cho trong quá trình tiếp cận, khi phi công nhìn thấy đèn cánh ngang và 3 đèn “bay xuống” và ở cách tất cả các vật thể trong vùng tiếp cận một độ cao dự phòng an toàn thì phi công sẽ không nhìn thấy một đèn đỏ nào.

9.3.5.22. Góc phương vị của chùm tia sáng được mở rộng phù hợp ở nơi đối tượng nằm ngoài các OPS của hệ thống nhưng trong miền của các tia sáng bên cạnh sẽ nhìn rõ nó nhô lên khỏi OPS nếu đối tượng có thể ảnh hưởng xấu đến an toàn bay. Cần mở rộng phạm vi bảo vệ sao cho đối tượng có thể nằm ngoài chùm tia sáng.

CHÚ THÍCH: Xem 9.3.5.41 đến 9.3.5.45 liên quan đến OPS.

Hệ thống PAPI và APAPI

Mô tả

9.3.5.23. Hệ thống đèn PAPI gồm một dãy bốn đèn cánh ngang mỗi đèn có nhiều bóng (hoặc hai bóng đơn ghép thành cặp) đặt cách đều nhau. Hệ thống này được bố trí phía bên trái đường CHC, trừ những trường hợp trên thực tế không thể bố trí được.

CHÚ THÍCH: Khi đường CHC sử dụng cho các máy bay theo chỉ dẫn độ dốc bằng mắt không có các thiết bị khác, thì có thể lắp đặt đèn cánh ngang thứ 2 trên phía đối diện của đường CHC.

9.3.5.24. Hệ thống APAPI bao gồm một dãy bốn đèn cánh ngang mỗi đèn có nhiều bóng (hoặc hai bóng đơn ghép thành cặp) đặt cách đều nhau. Hệ thống này được bố trí phía bên trái đường CHC, trừ những trường hợp trên thực tế không thể bố trí được.

CHÚ THÍCH: Khi đường CHC sử dụng cho các máy bay theo chỉ dẫn độ dốc bằng mắt không có các thiết bị khác, thì có thể lắp đặt đèn cánh ngang thứ 2 trên phía đối diện của đường CHC.

9.3.5.25. Đèn cánh ngang của hệ thống PAPI được cấu tạo và bố trí sao cho phi công trong quá trình tiếp cận sẽ:

a) nhìn thấy hai đèn gần đường CHC nhất có màu đỏ và hai đèn xa đường CHC nhất có màu trắng khi ở ngay trên hay gần đường dốc tiếp cận

b) nhìn thấy một đèn gần đường CHC nhất màu đỏ và ba đèn xa đường CHC nhất màu trắng khi ở phía trên đường dốc tiếp cận, khi ở quá cao so với đường dốc tiếp cận sẽ nhìn thấy tất cả các đèn màu trắng; và

c) nhìn thấy 3 đèn gần đường CHC nhất màu đỏ và một đèn xa đường CHC nhất màu trắng khi ở thấp hơn đường dốc tiếp cận, khi ở quá thấp so với đường dốc tiếp cận sẽ nhìn thấy tất cả các đèn màu đỏ.

9.3.5.26. Đèn cánh ngang của hệ thống APAPI được cấu tạo và bố trí sao cho phi công trong quá trình tiếp cận sẽ:

a) nhìn thấy một đèn đường CHC gần hơn màu đỏ và một đèn đường CHC xa hơn màu trắng, khi ở trên hoặc gần dốc tiếp cận;

b) nhìn thấy cả hai đèn màu trắng, khi ở cao hơn đường dốc tiếp cận, và

c) nhìn thấy cả hai đèn màu đỏ, khi ở thấp hơn đường dốc tiếp cận,

Hình 24. Vị trí của PAPI và APAPI

9.3.5.27. Các đèn được bố trí như sơ đồ cơ bản được minh họa ở Hình 24, trong đó có yêu cầu dung sai lắp đặt cho phép. Các đèn tạo nên đèn cánh ngang cần được thiết kế sao cho phi công đang tiếp cận nhìn thấy chúng về cơ bản cùng trên một đường thẳng nằm ngang. Các đèn cần được lắp đặt càng thấp càng tốt và dễ gãy.

Đặc tính của hệ thống đèn

9.3.5.28. Hệ thống đèn phải thích hợp với hoạt động cả ban ngày và ban đêm.

9.3.5.29. Sự chuyển tiếp từ màu đỏ sang màu trắng trong mặt phẳng thẳng đứng cho phép người quan sát nhìn thấy từ một khoảng cách không nhỏ hơn 300 m, bao quát dưới một góc đứng không lớn hơn 3’.

9.3.5.30. Ở độ sáng nhất, đèn đỏ phải có tung độ Y không quá 0,320.

9.3.5.31. Sự phân bố cường độ chiếu sáng của đèn như trình bày trên Hình B-23, Phụ lục B.

9.3.5.32. Phải kiểm tra độ sáng phù hợp của đèn để điều chỉnh nó cho thỏa mãn những điều kiện dự kiến nhằm tránh chói mắt phi công trong quá trính tiếp cận và hạ cánh.

9.3.5.33. Mỗi đèn được điều chỉnh độ cao sao cho giới hạn dưới của phần trắng chùm tia sáng được cố định ở góc chiếu dự kiến yêu cầu giữa 1°30’ và ít nhất đến 4°30’ phía trên mặt phẳng ngang.

9.3.5.34. Đèn cần được thiết kế sao cho sản phẩm ngưng tụ bụi, bẩn, v.v… khó bám lên những bộ phận quang học hay trên những bề mặt phản quang, ít ảnh hưởng đến sự tán xạ các tín hiệu ánh sáng và không ảnh hưởng đến độ sáng hoặc độ tương phản giữa những tín hiệu đỏ và trắng cũng như độ cao của phần hình quạt chuyển tiếp.

Độ dốc và độ cao của hệ thống đèn tiếp cận

9.3.5.35. Độ dốc tiếp cận đèn được xác định theo Hình 25 phải thỏa mãn các máy bay tiếp cận.

9.3.5.36. Khi đường CHC được lắp đặt hệ thống ILS và/hoặc MLS thì vị trí và trị số góc chiếu của đèn cần được lựa chọn sao cho độ dốc tiếp cận bằng mắt càng sát với đường tiếp cận của hệ thống ILS và/hoặc MLS càng tốt.

9.3.5.37. Đặt các đèn trong vạch đèn cánh ngang PAPI phải đảm bảo góc chiếu sao cho trong quá trình tiếp cận, nếu phi công quan sát được tín hiệu 1 trắng và 3 đỏ thì sẽ nhìn thấy mọi CNV trong khu tiếp cận với một khoảng cách an toàn thiết kế định trước (xem bảng 7).

Bảng 7. Lưu không bánh máy bay trên ngưỡng đường CHC cất cánh cho PAPI và APAPI,

9.3.5.38. Đặc các đèn trong vạch đèn cánh ngang APAPI phải đảm bảo góc chiếu sao cho trong quá trình tiếp cận, nếu phi công quan sát được tín hiệu trên đường dốc thấp nhất, nghĩa là một tín hiệu trắng và một tín hiệu đỏ thì sẽ nhìn thấy mọi CNV trong khu tiếp cận với một khoảng cách an toàn thiết kế trước (xem bảng 7).

9.3.5.39. Góc phương vị của chùm tia sáng được mở rộng phù hợp ở nơi đối tượng nằm ngoài các OPS của hệ PAPI hay APAPI nhưng trong miền của các tia sáng bên cạnh sẽ nhìn rõ nó nhô lên khỏi OPS nếu đối tượng có thể ảnh hưởng xấu đến an toàn bay. Cần mở rộng phạm vi bảo vệ sao cho đối tượng có thể nằm ngoài chùm tia sáng.

CHÚ THÍCH: Xem 9.3.5.41 đến 9.3.5.45 liên quan đến OPS.

9.3.5.40. Khi các đèn cánh ngang được lắp đặt ở hai bên đường CHC đóng vai trò dẫn đường thì các đèn tương ứng cần có góc chiếu như nhau sao cho các tín hiệu của từng đèn cánh ngang đối xứng có thể thay đổi vào cùng thời điểm.

Bề mặt bảo vệ chướng ngại vật

CHÚ THÍCH: Các quy định sau đây áp dụng cho T-VASIS, AT-VASIS, PAPI và APAPI.

9.3.5.41. Bề mặt bảo vệ chướng ngại vật.

Phải lập OPS bằng cách tạo ra một hệ thống chỉ dẫn độ dốc tiếp cận bằng mắt.

9.3.5.42. Các đặc tính của OPS, tức là đường gốc, độ mở, chiều dài và độ dốc phải phù hợp với các quy định ở cột tương ứng trong Bảng 8 và Hình 26.

Bảng 8. Kích thước và độ dốc khống chế bề mặt bảo vệ CNV.

Hình 25. Chùm tia và các góc lắp đặt PAPI và APAPI

Hình 26. OPS cho hệ thống chỉ dẫn độ dốc tiếp cận bằng mắt

9.3.5.43. Các CNV mới hoặc các phần mở rộng của các CNV đã có không được vi phạm OPS, trừ khi CNV mới hay CNV mở rộng đó được che khuất bởi một CNV cố định hiện hữu đã cho phép và được cơ quan có thẩm quyền chấp nhận.

9.3.5.44. Các CNV hiện hữu nằm phía trên của OPS phải được di chuyển, trừ khi CNV này được che khuất bởi một CNV cố định hiện hữu đã cho phép hoặc CNV đó không ảnh hưởng xấu đến an toàn của máy bay hoạt động và được cơ quan có thẩm quyền cho phép.

9.3.5.45. Khi nghiên cứu về hàng không chỉ ra bằng một CNV vượt lên trên OPS có thể ảnh hưởng xấu đến an toàn bay thì phải áp dụng một hoặc nhiều biện pháp sau đây:

a) nâng cao một cách thích hợp độ dốc tiếp cận của hệ thống;

b) giảm độ mở phương vị của hệ thống sao cho CNV nằm ngoài các đường bao của chùm tia sáng;

c) di chuyển tim của hệ thống và OPS gắn liền với nó đi không quá 5°;

d) di chuyển ngưỡng đường CHC phù hợp;

e) khi điểm d) không thể thực hiện được thì di chuyển cả hệ thống về phía ngược với ngưỡng đường CHC một cách hợp lý để tạo ra độ cao gia tăng trên ngưỡng đường CHC bằng độ cao CNV

9.3.6. Đèn hướng dẫn bay vòng.

Yêu cầu áp dụng

9.3.6.1. Cần bố trí đèn hướng dẫn bay vòng khi các hệ thống đèn tiếp cận và đèn đường CHC không đủ đảm bảo cho máy bay bay theo đường vòng nhận biết đường CHC và/hoặc các khu vực tiếp cận trên không trong điều kiện đường CHC được sử dụng cho tiếp cận theo đường vòng.

Vị trí

9.3.6.2. Phải chọn vị trí và số lượng đèn hướng dẫn bay theo đường vòng sao cho phi công trong các trường hợp bay vòng có thể:

a) bay vào theo chiều gió hoặc lượn vòng ngược hướng tiếp cận bay vào đường CHC ở cự ly cần thiết và nhận biết được ngưỡng đường CHC khi bay qua; và

b) có đủ tầm nhìn đến ngưỡng đường CHC và/hoặc những vật chuẩn định hướng phân biệt khác cho phép phi công quyết định bay vào vòng lượn cơ sở và hoàn thành tiếp cận chót theo chỉ dẫn của các thiết bị nhìn bằng mắt khác.

9.3.6.3. Đèn hướng dẫn bay vòng gồm:

a) đèn tín hiệu ở phần kéo dài tim đường CHC và/hoặc các phần của hệ thống đèn tiếp cận bất kỳ nào; và

b) đèn tín hiệu vị trí ngưỡng đường CHC; hoặc

c) đèn tín hiệu chỉ hướng hoặc chỉ vị trí đường CHC

hoặc tổ hợp các đèn đó thích hợp cho đường CHC xem xét.

Đặc tính

9.3.6.4. Đèn sáng liên tục hoặc nháy hướng dẫn bay vòng có cường độ và góc chiếu sáng thích hợp trong các điều kiện tầm nhìn và đèn xung quanh mà trong đó dự kiến tiếp cận bằng mắt theo đường vòng. Các đèn nháy có màu trắng, còn các đèn sáng liên tục có màu trắng hoặc là đèn phóng điện qua chất khí.

9.3.6.5. Các đèn được cấu tạo và lắp đặt sao cho không làm chói mắt và không làm phi công lạc hướng trong quá trình tiếp cận hạ cánh, cất cánh hoặc khi lăn.

9.3.7. Hệ thống đèn cửa vào đường CHC.

Yêu cầu áp dụng

9.3.7.1. Có thể bố trí hệ thống đèn cửa dẫn máy bay vào đường CHC khi cần chỉ dẫn bay bằng mắt dọc quỹ đạo tiếp cận, đặc biệt do phải tránh địa hình nguy hiểm hoặc để giảm tiếng ồn.

CHÚ THÍCH: Chỉ dẫn hệ thống đèn cửa vào đường CHC trình bày trong Sổ tay thiết kế sân bay (Aerodrome Design Manual (Doc 9157), Part 4)

Vị trí

9.3.7.2. Có thể bố trí hệ thống đèn cửa dẫn máy bay vào đường CHC bao gồm những nhóm đèn định hướng chỉ dẫn đường tiếp cận cần thiết để khi bay qua các nhóm đèn trước thì thấy được nhóm đèn tiếp theo. Khoảng cách giữa các nhóm đèn cạnh nhau không được vượt quá 1.600 m.

CHÚ THÍCH: Hệ thống đèn cửa đường CHC có thể có dạng đường cong, đường thẳng hoặc kết hợp cả hai.

9.3.7.3. Hệ thống đèn cửa dẫn máy bay vào đường CHC được bắt đầu từ điểm do cơ quan có thẩm quyền quy định đến điểm mà từ đó nhìn thấy được hệ thống đèn tiếp cận, nếu có, hoặc nhìn thấy đường CHC hoặc hệ thống đèn đường CHC.

Đặc tính

9.3.7.4. Mỗi nhóm đèn của hệ thống đèn cửa đường CHC cần bao gồm tối thiểu ba đèn nháy thẳng hàng hoặc cụm đèn. Hệ thống đó có thể được tăng cường bằng đèn sợi đốt sáng liên tục ở nơi cần nhận biết hệ thống.

9.3.7.5. Các đèn nháy có màu trắng, thường là đèn phóng điện qua chất khí.

9.3.7.6. Khi cần, các đèn nháy của mỗi nhóm lần lượt phát các tín hiệu nhấp nháy nối tiếp nhau trên hướng dẫn tới đường CHC.

9.3.8. Đèn đánh dấu ngưỡng đường CHC.

Yêu cầu áp dụng

9.3.8.1. Lắp đặt đèn đánh dấu ngưỡng đường CHC ở:

a) trên ngưỡng đường CHC tiếp cận giản đơn nhằm bổ sung sơn tín hiệu nhận biết ngưỡng đường CHC hoặc khi không đảm bảo được bằng các đèn tín hiệu tiếp cận khác;

b) trên ngưỡng đường CHC thường xuyên phải di chuyển khỏi đầu đường CHC hoặc ngưỡng đường CHC tạm thời di chuyển khỏi vị trí thông thường và khi cần làm rõ ngưỡng đường CHC.

Vị trí

9.3.8.2. Các đèn đánh dấu ngưỡng đường CHC được bố trí đối xứng qua tim đường CHC trên cùng đường thẳng với ngưỡng đường CHC và ở ngoài các đèn lề đường CHC khoảng 10 m.

Đặc tính

9.3.8.3. Các đèn đánh dấu ngưỡng đường CHC là đèn nháy màu trắng với tần số chớp sáng từ 60 đến 120 lần /min.

9.3.8.4. Các đèn đánh dấu ngưỡng đường CHC chỉ được nhìn thấy ở hướng tiếp cận đường CHC.

9.3.9. Đèn lề đường CHC.

Yêu cầu áp dụng

9.3.9.1. Các đèn lề đường CHC được lắp đặt cho đường CHC sử dụng vào ban đêm, hoặc đường CHC tiếp cận chính xác dùng ban ngày hoặc ban đêm.

Vị trí

9.3.9.2. Các đèn lề đường CHC có thể được lắp đặt trên đường CHC dùng cho cất cánh vào ban ngày sử dụng ở tầm nhìn trên đường CHC dưới mức tối thiểu 800 m.

9.3.9.3. Các đèn lề đường CHC gồm hai dãy đèn song song cách đều tim đường CHC được bố trí dọc theo toàn bộ chiều dài đường CHC.

9.3.9.4. Các đèn lề đường CHC bố trí dọc mép khu vực công bố làm đường CHC, hoặc ngoài phạm vi đường CHC nhưng không cách xa các mép đường CHC quá 3 m.

9.3.9.5. Khi chiều rộng khu vực dùng làm đường CHC lớn hơn 60 m thì khoảng cách giữa các dãy đèn được xác định phụ thuộc vào tính chất hoạt động của máy bay, sự phân bố của các đèn lề đường CHC và những thiết bị bằng mắt khác phục vụ đường CHC.

9.3.9.6. Các đèn lề đường CHC được bố trí theo hàng cách nhau không quá 60 m đối với đường CHC có thiết bị, và không quá 100 m đối với đường CHC không có thiết bị. Các đèn ở hai phía đối diện qua tim đường CHC nằm trên đường vuông góc với tim. Trên vị trí giao nhau của các đường CHC khoảng cách giữa các đèn có thể không đều hoặc có vị trí không có đèn nếu phi công dựa được vào các thiết bị chỉ dẫn còn lại khác.

Đặc tính

9.3.9.7. Đèn lề là đèn sáng liên tục có ánh sáng màu trắng biến đổi, trừ trường hợp:

a) khi có ngưỡng dịch chuyển của đường CHC, các đèn giữa mép đầu đường CHC và ngưỡng dịch chuyển có ánh sáng màu đỏ theo hướng tiếp cận;

b) một phần các đèn trong khoảng 600 m hoặc 1/3 chiều dài đường CHC, lấy theo khoảng cách nhỏ hơn, nằm ở đầu xa của đường CHC so với vị trí xuất phát khi cất cánh, có ánh sáng màu vàng.

9.3.9.8. Các đèn lề đường CHC được nhìn thấy từ mọi góc phương vị nhằm chỉ dẫn cho phi công khi hạ cánh hoặc cất cánh ở cả hai hướng. Trong trường hợp các đèn lề dùng để hướng dẫn bay vòng thì chúng phải được nhìn thấy được từ mọi góc phương vị (xem 9.3.6.1).

9.3.9.9. Ở mọi góc phương vị yêu cầu trong 9.3.9.8, đèn lề đường CHC phải được nhìn thấy ở mọi góc trên 15° so với đường nằm ngang với cường độ phụ thuộc vào các điều kiện tầm nhìn và ánh sáng xung quanh khi dùng đường CHC cho cất cánh hoặc hạ cánh. Trong mọi trường hợp cường độ chiếu sáng ít nhất là 50 cd, trừ khi sân bay không có ánh sáng ngoài, cường độ của đèn có thể giảm xuống đến 25 cd để tránh làm chói mắt phi công.

9.3.9.10. Các đèn lề trên đường CHC tiếp cận chính xác phải đáp ứng những yêu cầu kỹ thuật ở Phụ lục B, Hình B-9 hoặc B-10.

9.3.10. Đèn ngưỡng đường CHC và đèn cánh ngang.

(xem Hình 27)

Yêu cầu áp dụng đối với đèn ngưỡng đường CHC

9.3.10.1. Các đèn ngưỡng đường CHC được lắp đặt cho đường CHC có đèn lề đường CHC, trừ đường CHC tiếp cận không có thiết bị hoặc tiếp cận giản đơn trong trường hợp ngưỡng đường CHC bị dịch chuyển và có lắp đặt các đèn cánh ngang.

Vị trí đèn ngưỡng đường CHC

9.3.10.2. Nếu ngưỡng đường CHC trùng với mép đầu của đường CHC, các đèn ngưỡng được bố trí thành một dãy vuông góc với tim đường CHC càng gần mép đầu của đường CHC càng tốt, và trong bất kỳ trường hợp nào cũng không được xa quá mép đường CHC 3 m.

9.3.10.3. Khi ngưỡng đường CHC bị dịch chuyển khỏi mép đầu đường CHC thì các đèn ngưỡng được bố trí theo một dãy vuông góc với tim đường CHC tại ngưỡng dịch chuyển.

9.3.10.4. Các đèn ngưỡng đường CHC bao gồm:

a) ít nhất 6 đèn trên đường CHC không có thiết bị hoặc trên đường CHC tiếp cận giản đơn;

b) ít nhất có số lượng đèn cần thiết đủ để bố trí các đèn cách đều nhau 3 m ở giữa các dãy đèn lề đường CHC trên đường CHC tiếp cận chính xác CAT I;

c) các đèn phân bố đều giữa các dãy đèn lề đường CHC với khoảng cách không lớn hơn 3 m trên đường CHC tiếp cận chính xác CAT II hoặc III.

9.3.10.5. Các đèn được dự kiến ở mục nhỏ a) và b) của 9.3.10.4 có thể:

a) có khoảng cách giữa các đèn lề đường CHC bằng nhau, hoặc

b) gồm hai nhóm đối xứng qua tim đường CHC trong đó các đèn trong từng nhóm được đặt cách đều nhau và khoảng trống giữa các nhóm bằng khoảng cách giữa các đèn hoặc các vệt sơn tín hiệu đánh dấu vùng chạm bánh nếu được, hoặc trong trường hợp khác khoảng cách đó không được lớn hơn 1/2 khoảng cách giữa các hàng đèn lề đường CHC.

Yêu cầu áp dụng đối với đèn cánh ngang đường CHC

9.3.10.6. Trên đường CHC tiếp cận chính xác khi cần phải chỉ rõ hơn đường CHC thì lắp đặt các đèn cánh ngang

9.3.10.7. Bố trí các đèn cánh ngang trên đường CHC không thiết bị hoặc trên đường CHC tiếp cận giản đơn khi ngưỡng bị dịch chuyển và trên các đường CHC không có đèn ngưỡng đường CHC.

Vị trí đèn cánh ngang đường CHC

9.3.10.8. Các đèn cánh ngang được bố trí thành hai nhóm đối xứng với tim đường CHC tại ngưỡng. Mỗi đèn cánh ngang được tạo bởi ít nhất 5 đèn kéo dài ra phía ngoài cạnh đường CHC tối thiểu 10 m và vuông góc với dãy đèn lề đường CHC, trong đó đèn gần nhất của mỗi đèn cánh ngang nằm trên đường nối các đèn lề đường CHC.

Đặc tính đèn ngưỡng và đèn cánh ngang đường CHC

9.3.10.9. Các đèn ngưỡng đường CHC và đèn cánh ngang sáng sáng liên tục một hướng màu xanh lục chiếu sáng ở hướng tiếp cận đường CHC. Cường độ và góc chiếu sáng của các đèn đó phải phù hợp với các điều kiện tầm nhìn và độ chiếu sáng xung quanh của đường CHC.

9.3.10.10. Các đèn ngưỡng đường CHC trên đường CHC tiếp cận chính xác phải thỏa mãn các yêu cầu kỹ thuật nêu ở Hình B-4, Phụ lục B.

9.3.11. Đèn cuối đường CHC

(xem Hình 27).

Hình 27 Bố trí đèn ngang đường CHC và đèn cạnh cuối cùng CHC

Yêu cầu áp dụng

9.3.11.1. Các đèn cuối đường CHC được lắp đặt cho đường CHC có đèn lề.

CHÚ THÍCH: Khi ngưỡng nằm ở cạnh cuối đường CHC, đèn ngưỡng đường CHC có thể được sử dụng làm đèn giới hạn cuối đường CHC.

Vị trí

9.3.11.2. Các đèn cuối đường CHC được bố trí trên một đường thẳng vuông góc với tim đường CHC càng gần mép cuối đường CHC càng tốt, và ở bất kỳ trường hợp nào cũng không được cách xa mép cuối đường CHC quá 3 m.

9.3.11.3. Cần tối thiểu 6 đèn cuối đường CHC và bố trí thỏa mãn 1 trong 2 điều kiện sau:

a) khoảng cách bằng nhau giữa các dãy đèn lề đường CHC;

b) gồm hai nhóm đối xứng qua tim đường CHC, trong đó các đèn trong từng nhóm được đặt cách đều nhau và khoảng trống giữa các nhóm không được lớn hơn 1/2 khoảng cách giữa các hàng đèn lề đường CHC.

Trên đường CHC tiếp cận chính xác CAT III, khoảng cách giữa những đèn cuối đường CHC không được vượt quá 6 m, trừ khoảng trống giữa hai đèn trong cùng, nếu có.

Đặc tính

9.3.11.4. Các đèn cuối đường CHC là những đèn sáng liên tục có màu đỏ theo một hướng đường CHC. Cường độ và góc chiếu sáng phải phù hợp với điều kiện tầm nhìn và độ chiếu sáng xung quanh của đường CHC.

9.3.11.5. Các đèn cuối đường CHC tiếp cận chính xác phải thỏa mãn những yêu cầu kỹ thuật ở Hình B-8, Phụ lục B.

9.3.12. Đèn tim đường CHC (Runway centre line lights)

Yêu cầu áp dụng

9.3.12.1. Đèn tim đường CHC được bố trí trên đường CHC có thiết bị tiếp cận chính xác CAT II hoặc CAT III.

9.3.12.2. Khi cần, có thể lắp đặt tim đường CHC trên đường CHC tiếp cận chính xác CAT I, đặt biệt khi đường CHC được dùng cho các máy bay có tốc độ hạ cánh lớn hoặc khi khoảng cách giữa các dãy đèn lề đường CHC lớn hơn 50 m.

9.3.12.3. Lắp đặt đèn tim đường CHC trên đường CHC dùng để cất cánh trong điều kiện khai thác tối thiểu với tầm nhìn đường CHC (RVR) nhỏ hơn 400 m.

9.3.12.4. Khi cần, có thể lắp đặt đèn tim đường CHC trên đường CHC dùng cho cất cánh ở tầm nhìn trên đường CHC tối thiểu 400 m hoặc lớn hơn khi đường CHC sử dụng cho các loại máy bay có tốc độ cất cánh rất lớn, đặc biệt, nếu khoảng cách giữa các dãy đèn lề đường CHC lớn hơn 50 m.

Vị trí

9.3.12.5. Các đèn tim đường CHC được bố trí dọc tim đường CHC. Khi không thể bố trí trên đường tim, chúng được đặt lệch về một phía cách đều tim đường CHC không quá 60 cm. Các đèn tim đường CHC được bố trí từ ngưỡng đến cuối đường CHC với khoảng cách dọc bằng khoảng 15 m. Khi phải bảo dưỡng đèn tim đường CHC theo yêu cầu khai thác trình bày trong 14.4.7 hay 14.4.11 và đường CHC sử dụng ở tầm nhìn là 350 m hoặc lớn hơn thì khoảng cách dọc bằng khoảng 30 m.

CHÚ THÍCH: Không phải thay thế hệ thống chiếu sáng tim đường hiện hữu nếu các đèn được bố trí cách nhau 7,5 m

9.3.12.6. Chỉ dẫn đường ra tim đường CHC cho máy bay cất cánh kể từ đầu đường CHC đến ngưỡng dịch chuyển bằng một trong những hệ thống sau:

a) hệ thống đèn tiếp cận, nếu đặc tính và cường độ của nó bảo đảm đủ hướng dẫn cho máy bay trong quá trình cất cánh và không làm chói mắt phi công khi cất cánh;

b) đèn tim đường CHC;

c) những dãy đèn barret dài tối thiểu 3 m, được bố trí cách đều nhau 30 m, như ở Hình 28, và được thiết kế sao cho những đặc tính quang học và cường độ của chúng bảo đảm dẫn đường được trong quá trình cất cánh mà không làm chói mắt phi công.

Khi cần thiết, có thể tắt các đèn tim được nêu trong mục b trong điều này, hoặc điều chỉnh cường độ của hệ thống đèn tiếp cận, hoặc của các dãy đèn barret trong trường hợp đường CHC sử dụng để hạ cánh. Nói chung, các đèn tim đường CHC không phải là chỉ dẫn ra đường tim duy nhất từ đầu đường CHC tới ngưỡng dịch chuyển khi đường CHC sử dụng để hạ cánh.

Đặc tính

9.3.12.7. Các đèn tim đường CHC là các đèn sáng liên tục màu trắng biến đổi lắp đặt từ ngưỡng đường CHC đến điểm cách cuối đường CHC 900 m, xen kẽ màu đỏ và màu trắng biến đổi từ điểm cách 900 m đến điểm cách 300 m tính từ cuối đường CHC và các đèn màu đỏ từ điểm cách cuối đường CHC 300 m tới mép cuối cùng, trừ những trường hợp chiều dài đường CHC nhỏ hơn 1800m các đèn xen kẽ màu đỏ và màu trắng biến đổi được lắp đặt từ một điểm giữa đường CHC dùng cho hạ cánh đến điểm ở vị trí 300 m cách mép cuối đường CHC.

CHÚ THÍCH: Khi thiết kế hệ thống điện phải chú ý sao cho khi một phần hệ thống điện bị hỏng cũng không chỉ dẫn sai khoảng cách còn lại của đường CHC.

Hình 28. Ví dụ về hệ thống đèn tiếp cận và đèn đường CHC có ngưỡng bị dịch chuyển

9.3.13. Đèn vùng chạm bánh đường CHC.

Yêu cầu áp dụng

9.3.13.1. Phải bố trí các đèn trong vùng chạm bánh cho đường CHC tiếp cận chính xác CAT II hoặc III.

Vị trí

9.3.13.2. Các đèn vùng chạm bánh được lắp đặt bắt đầu từ ngưỡng đường CHC kéo dài trên đoạn 900 m, trừ trường hợp đường CHC ngắn hơn 1800 m thì chiều dài khu vực lắp đặt đó không được vượt quá một nửa chiều dài đường CHC. Các đèn được lắp đặt theo từng cặp đèn barret đối xứng qua tim đường CHC. Khoảng cách ngang giữa các đèn phía trong cùng của từng cặp dãy đèn barret bằng khoảng cách ngang lựa chọn cho các vạch sơn tín hiệu vùng chạm bánh. Khoảng cách dọc giữa các cặp dãy đèn barret là 60 m. Khi tầm nhìn thấp hơn tối thiểu thì bố trí các dãy đèn barret cách khác nhau theo chiều dọc là 30 m.

Đặc tính

9.3.13.3. Dãy đèn barret bao gồm tối thiểu 3 đèn với khoảng cách giữa chúng không lớn hơn 1,5 m.

9.3.13.4. Dãy đèn barret cần có chiều dài từ 3.5 m đến 4.5 m.

9.3.13.5. Các đèn vùng chạm bánh là các đèn sáng liên tục một hướng với màu trắng biến đổi.

9.3.13.6. Các đèn vùng chạm bánh phải đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật của Phụ lục B, Hình B-5.

9.3.14. Đèn báo hiệu đường lăn thoát nhanh

Yêu cầu áp dụng

CHÚ THÍCH: Mục đích của đèn báo hiệu đường lăn thoát nhanh (RETILS) là dùng RETILS để thông báo cho phi công về khoảng cách tới đường lăn thoát nhanh gần nhất trên đường CHC và tăng khả năng nhận biết vị trí đường lăn thoát nhanh ở tầm nhìn kém và giúp cho phi công phanh hợp lý để đảm bảo tốc độ thoát ra khỏi đường CHC. Tốt nhất là phi công hạ cánh ở sân bay có đường CHC với các đèn báo hiệu đường lăn thoát nhanh đã quen với mục đích của các đèn này.

9.3.14.1. Các đèn báo hiệu đường lăn thoát nhanh nên được lắp đặt trên đường CHC dự kiến sử dụng ở tầm nhìn trên đường CHC nhỏ hơn 350 m và/hoặc ở nơi có mật độ giao thông cao.

CHÚ THÍCH: Xem H.14 Phụ lục H.

9.3.14.2. Các đèn nhận biết đường lăn thoát nhanh không được bật sáng trong trường hợp có đèn hỏng hoặc có sự cố làm cho các đèn không đủ sáng bình thường như ở Hình 29.

....

Đặc tính

9.3.16.6. Đèn tim đường lăn trên đường lăn không phải là đường lăn thoát nhanh và trên đường lăn tiêu chuẩn là một phần đường CHC là các đèn màu xanh lục với kích thước chùm tia chỉ cho thấy từ máy bay lăn ngay phía trên hoặc bên cạnh đường lăn.

9.3.16.7. Các đèn tim đường lăn trên đường lăn thoát là đèn sáng liên tục. Đèn tim đường lăn có màu xanh lục và vàng bắt đầu từ điểm xa đường CHC nhất trong hai vị trí sau:

a) vị trí tim đường CHC đến biên của khu vục ILS/MLS tới hạn/nguy hiểm,

b) vị trí từ tim đường CHC đến cạnh thấp hơn của bề mặt chuyển tiếp trong,

các đèn sau đó có màu xanh lục (Hình 30). Đèn gần biên nhất bao giờ cũng có màu vàng. Tại nơi máy bay có thể lăn trên tim theo cả hai hướng thì tất cả các đèn tim cho máy bay tiếp cận đường CHC có màu xanh lục.

CHÚ THÍCH:

1 Cần thận trọng với giới hạn các góc chiếu ánh sáng đèn màu xanh lục nằm trên hay gần đường CHC để chúng không bị nhầm với các đèn ngưỡng;

2 Đặc tính tín hiệu màu vàng xem Phụ lục A, mục A.2.2;

3 Kích thước của vùng tới hạn/nguy hiểm của hệ thống ILS/MLS, phụ thuộc vào đặc tính của hệ thống ILS/MLS và các nhân tố khác, xem trong phụ ước 10 ICAO, tập I, Phụ lục C và G (ICAO- Annex 10, Volume 1, Attachments C and G)

4 Xem 9.4.3 về biển báo thông tin.

9.3.16.8. Đèn tim đường lăn phải thỏa mãn các yêu cầu kỹ thuật như sau:

a) Phụ lục B, Hình B-12, B-13 hoặc B-14 đối với đường lăn dùng ở tầm nhìn trên đường CHC nhỏ hơn 350 m;

b) Phụ lục B, Hình B-15 hoặc B-16 cho đường lăn khác.

9.3.16.9. Ở nơi cần cường độ chiếu sáng cao hơn, theo quan điểm khai thác thì đèn tim đường lăn thoát nhanh ở tầm nhìn trên đường CHC dưới 350 m cần có Đặc tính kỹ thuật như trong Phụ lục B, Hình B-12. Độ chiếu sáng của các đèn này giống như đèn tim đường CHC.

9.3.16.10. Ở nơi các đèn tim đường lăn là bộ phận hữu cơ của hệ thống chỉ dẫn và kiểm soát di chuyển trên mặt đất và ở nơi, xét về mặt yêu cầu khai thác, mật độ giao thông cao hơn nhưng cần duy trì tốc độ di chuyển trên mặt đất cần thiết khi tầm nhìn kém hoặc trong điều kiện lóa mắt ban ngày, thì các đèn tim đường lăn cần thỏa mãn những Đặt tính kỹ thuật của Phụ lục B, Hình B-17, B-18 hoặc B-19.

CHÚ THÍCH: Các đèn tim đường lăn cường độ cao chỉ được sử dụng trong trường hợp hết sức cần thiết và có sự nghiên cứu đặc biệt.

Hình 30. Đèn đường lăn

Vị trí

9.3.16.11. Thông thường lắp đặt đèn tim đường lăn trên sơn tín hiệu tim đường lăn, trừ trường hợp đặc biệt không thể được lắp đặt cách sơn tín hiệu tim trong khoảng 30 cm.

Đèn tim đường lăn trên đường lăn

Vị trí

9.3.16.12. Lắp đặt đèn tim đường lăn trên đoạn thẳng của đường lăn theo chiều dọc cách nhau không quá 30 m; trừ khi:

a) điều kiện khí tượng cho phép, các đèn có thể cách nhau xa hơn nhưng không quá 60 m;

b) trên những đoạn thẳng ngắn, các đèn có thể cách nhau dưới 30 m;

c) trên đường lăn dùng cho điều kiện tầm nhìn trên đường CHC nhỏ hơn 350 m, các đèn cách nhau không quá 15 m.

9.3.16.13. Đèn tim đường lăn trên đoạn vòng được lắp đặt tiếp với các khoảng cách đến mép ngoài đường cong giống như trên đoạn thẳng. Các đèn cần có khoảng cách đủ để nhận thấy đường cong.

9.3.16.14. Trên đường lăn dùng cho điều kiện tầm nhìn trên đường CHC dưới 350 m, các đèn trên đường cong cách nhau không quá 15 m, trên đường cong bán kính nhỏ hơn 400 m các đèn cách nhau không quá 7,5 m. Khoảng cách lắp đặt này có thể mở rộng cho 60 m trước và sau đoạn cong.

CHÚ THÍCH:

1 Khoảng cách đèn thích hợp trên đoạn cong của đường lăn ở điều kiện tầm nhìn trên đường CHC 350 m hoặc lớn hơn là:

2 Xem 7.9.6 và Hình 2.

Đèn tim đường lăn trên đường lăn thoát nhanh

Vị trí

9.3.16.15. Đèn tim trên đoạn cong của đường lăn thoát nhanh được lắp đặt bắt đầu từ một điểm trước tiếp đầu của tim đoạn cong ít nhất 60 m và tiếp tục vượt quá tiếp cuối của đoạn cong đến điểm trên tim đường lăn mà máy bay có thể đạt tốc độ lăn bình thường. Các đèn trên đoạn song song với tim đường CHC luôn cách hàng đèn tim của đường CHC ít nhất 60 cm như trình bày trên Hình 31.

9.3.16.16. Đèn tim đường lăn cách nhau theo chiều dọc không quá 15 m, trừ nơi không có đèn tim đường CHC thì khoảng cách này có thể lớn hơn nhưng không quá 30 m.

Đèn tim đường lăn trên đường lăn khác

Vị trí

9.3.16.17. Đèn tim đường lăn trên các đường lăn thoát mà không phải là đường lăn thoát nhanh được bắt đầu từ điểm tiếp đầu đường cong tính từ tim đường CHC và theo vệt sơn tim đường lăn cong cho đến điểm đánh dấu tách khỏi đường CHC. Đèn đầu tiên cách hàng đèn tim đường CHC bất kỳ ít nhất 60 cm như trên Hình 31.

9.3.16.18. Khoảng cách dọc các đèn trên không quá 7,5 m.

Hình 31. Dịch chuyển đèn tim đường lăn và đường CHC

Đèn tim đường lăn trên đường CHC

Vị trí

9.3.16.19. Các đèn tim của đường lăn tiêu chuẩn trên một phần đường CHC cho máy bay lăn qua và lăn vào đường CHC ở tầm nhìn trên đường CHC nhỏ hơn 350 m được lắp đặt với khoảng cách dọc không quá 15 m.

9.3.17. Đèn lề đường lăn.

Yêu cầu áp dụng

9.3.17.1. Lắp đặt đèn lề đường lăn trên cạnh của sân quay đầu đường CHC, sân chờ, sân đỗ v.v. và trên đường lăn không có đèn tim dùng ban đêm, trừ khi không cần đèn lề đường lăn do tính chất hoạt động của máy bay, thì có thể dùng bề mặt phản quang hoặc các phương tiện khác để dẫn đường.

CHÚ THÍCH: Xem 9.5.5 về các mốc cạnh đường lăn.

9.3.17.2. Đèn lề của đường lăn tiêu chuẩn trên đường CHC được lắp đặt để dùng ban đêm khi trên đường CHC không có đèn tim đường lăn.

CHÚ THÍCH: Xem 12.2.3 về giải pháp chuyển tiếp hệ thống đèn đường CHC đến hệ thống đèn đường lăn.

Vị trí

9.3.17.3. Đèn lề đường lăn trên đoạn thẳng của đường lăn và đường CHC có một phần là đường lăn tiêu chuẩn có khoảng cách dọc không quá 60 m. Đèn trên đường cong có thể có khoảng cách dưới 60 m để nhìn rõ đường cong.

9.3.17.4. Đèn lề đường lăn trên sân chờ, sân cạnh đường CHC, sân đỗ v.v… được bố trí với khoảng cách dọc đều nhau không quá 60 m.

9.3.17.5. Đèn lề đường lăn trên sân quay đầu được lắp đặt một cách đều nhau không quá 30 m.

9.3.17.6. Đèn lề đường được lắp đặt thật sát mép đường lăn, sân chờ, sân cạnh đường CHC, sân đỗ, hoặc đường CHC, v.v. hoặc ở ngoài nhưng không xa mép quá 3 m.

Đặc tính

9.3.17.7. Đèn lề đường lăn là đèn sáng liên tục màu xanh dương. Đèn chiếu lên ít nhất góc 30° so với đường nằm ngang theo mọi hướng đủ để chỉ dẫn phi công theo cả hai hướng. Ở vị trí giao nhau, đường lăn thoát hay đoạn cong đèn được che không cho ánh sáng chiếu về phía dễ bị lẫn với đèn khác.

9.3.17.8. Cường độ của đèn lề đường lăn không dưới 2 cd từ 0 ° đến 6 ° theo chiều thẳng đứng, và 0,2 cd ở góc thẳng đứng bất kỳ giữa 6° và 75 °.

9.3.18. Đèn sân quay đầu đường CHC

Yêu cầu áp dụng

9.3.18.1. Các đèn sân quay đầu đường CHC được lắp đặt nhằm tiếp tục chỉ dẫn trên sân quay đầu đường CHC cho điều kiện tầm nhìn trên đường CHC nhỏ hơn 350 m, cho phép phi công quay đầu máy bay 180° trở về tim đường CHC.

9.3.18.2. Phải lắp đặt đèn sân quay đầu đường CHC cho sân quay đầu đường CHC sử dụng vào ban đêm.

Vị trí

9.3.18.3. Thông thường lắp đặt các đèn sân quay đầu đường CHC trên sơn tín hiệu sân quay đầu đường CHC, trừ khi không lắp đặt được thì có thể dịch chuyển chúng đi nhưng không xa quá 30 cm.

9.3.18.4. Các đèn sân quay đầu đường CHC trên phần đoạn thẳng của sơn tín hiệu sân quay đầu đường CHC cách nhau không quá 15 m.

9.3.18.5. Các đèn sân quay đầu đường CHC lắp đặt trên đường cong của sơn tín hiệu sân quay đầu đường CHC cách nhau không quá 7,5 m.

Đặc tính

9.3.18.6. Các đèn sân quay đầu đường CHC là đèn sáng liên tục một hướng ánh sáng xanh lục với kích thước chùm tia sao cho các đèn chỉ được nhìn thấy từ các máy bay đang lăn trên sân quay đầu đường CHC hoặc đang tiếp cận nó.

9.3.18.7. Các đèn sân quay đầu đường CHC phải đáp ứng các đặc tính kỹ thuật nêu trong Phụ lục B, Hình B-13, B-14 hoặc B-15.

9.3.19. Đèn vạch dừng.

Yêu cầu áp dụng

CHÚ THÍCH:

1 Đài kiểm soát tại sân bay điều khiển các đèn vạch dừng bằng thủ công hoặc tự động;

2 Đường CHC có thể bị xâm nhập trong mọi điều kiện tầm nhìn và thời tiết. Việc lắp đặt đèn vạch dừng trên vị trí chờ đường CHC sử dụng vào ban đêm và khi tầm nhìn trên đường CHC trên 550 m là giải pháp hiệu quả ngăn ngừa sự xâm nhập đường CHC.

9.3.19.1. Lắp đặt đèn vạch dừng ở từng vị trí chờ đường CHC khi tầm nhìn trên đường CHC nhỏ hơn 350 m, trừ những nơi:

a) có chỉ dẫn và qui trình riêng trợ giúp ngăn chặn máy bay và phương tiện giao thông xâm nhập vào đường CHC;

b) có qui trình khai thác hạn chế khi tầm nhìn trên đường CHC nhỏ hơn 550 m và khống chế:

1) số lượng máy bay trên khu CHC hoạt động tại một thời điểm; và

2) phương tiện tham gia giao thông trên khu cất hạ cánh giảm đến tối thiểu.

9.3.19.2. Lắp đặt vạch đèn dừng ở từng vị trí chờ đường CHC khi tầm nhìn trên đường CHC từ 350 m đến 550 m, trừ những nơi:

a) có chỉ dẫn và qui trình riêng trợ giúp ngăn chặn máy bay và phương tiện giao thông xâm nhập vào đường CHC;

b) có qui trình khai thác hạn chế khi tầm nhìn trên đường CHC nhỏ hơn 550 m và khống chế:

1) số lượng máy bay trên khu cất hạ cánh hoạt động tại một thời điểm;

2) phương tiện tham gia giao thông trên khu cất hạ cánh giảm đến tối thiểu.

9.3.19.3. Khi cần đèn tín hiệu bổ sung cho sơn tín hiệu và hướng dẫn chuyển động bằng phương tiện nhìn bằng mắt thì có thể lắp đặt đèn vạch dừng ở vị trí chờ lăn trung gian

9.3.19.4. Khi đèn vạch dừng thông thường bị mờ khó thấy (từ vị trí phi công), chẳng hạn do bùn đất, mưa hoặc khi phi công phải dừng máy bay ở vị trí làm cho đèn bị che khuất do cấu trúc máy bay, thì có thể bổ sung thêm vào đôi đèn cao cho mỗi đầu mút của đèn vạch dừng.

Vị trí

9.3.19.5. Đèn vạch dừng được đặt ngang qua đường lăn tại điểm dừng. Nếu có đèn bổ sung quy định ở 9.3.19.4, thì những đèn này được đặt cách mép đường lăn không dưới 3 m.

Đặc tính

9.3.19.6. Đèn vạch dừng bao gồm những đèn cách nhau 3 m ngang qua đường lăn có màu đỏ về hướng dự kiến tiếp cận đến vị trí giao nhau hoặc vị trí chờ đường CHC.

9.3.19.7. Đèn vạch dừng đặt ở vị trí chờ đường CHC là đèn một hướng và có màu đỏ theo hướng tiếp cận đường CHC.

9.3.19.8. Khi có đèn bổ sung bố trí theo yêu cầu ở 9.3.19.4 thì các đèn này phải có những đặc tính giống như đèn vạch dừng, sao cho máy bay tiếp cận nhìn thấy vị trí đèn vạch dừng.

9.3.19.9. Đèn vạch dừng có lựa chọn tắt, sáng được liên kết với ít nhất 3 đèn tim đường lăn (mở rộng đến khoảng cách tối thiểu là 90 m tính từ vạch dừng) theo hướng máy bay đến tính từ đèn vạch dừng.

CHÚ THÍCH: Xem 9.3.16.12 về việc quyết định khoảng cách của đèn tim đường lăn.

9.3.19.10. Cường độ chiếu sáng đỏ và góc chiếu sáng của các đèn vạch dừng phải phù hợp với các quy định tương ứng ở Hình vẽ từ B-12 đến B-16 của Phụ lục B.

9.3.19.11. Nếu đèn vạch dừng là một bộ phận của hệ thống chỉ dẫn và kiểm soát di chuyển trên mặt đất và theo quan điểm khai thác, cần duy trì mật độ giao thông cao, để đáp ứng sự di chuyển ở tốc độ nhất định trên mặt đất khi tầm nhìn rất kém hoặc trong điều kiện lóa mắt ban ngày, thì cường độ chiếu sáng màu đỏ và góc chiếu sáng của các đèn vạch dừng cần thỏa mãn các tiêu chuẩn của Phụ lục B, Hình B-17, B-18 hoặc B-19.

CHÚ THÍCH: Đèn vạch dừng cường độ cao chỉ sử dụng trong trường hợp thật cần thiết theo quy định của cơ quan có thẩm quyền.

9.3.19.12. Khi cần thiết, độ rộng chùm tia sáng hỗn hợp, cường độ chiếu sáng màu đỏ và độ rộng của dải ánh sáng đèn vạch dừng cần theo các tiêu chuẩn của Phụ lục B, Hình B-17 hoặc B-19.

9.3.19.13. Tuyến đèn trên đường cong được thiết kế sao cho:

a) Đèn vạch dừng cắt ngang qua lối vào đường lăn được tắt, sáng theo lựa chọn;

b) Các đèn vạch dừng đặt ngang qua đường lăn khi dự kiến chỉ sử dụng làm đường lăn thoát, được tắt, sáng theo lựa chọn hay theo nhóm;

c) khi đèn vạch dừng phát sáng, phải tắt hết đèn tim đường lăn kể từ đèn vạch dừng trong khoảng ít nhất 90 m;

d) đèn vạch dừng cần hoạt động thống nhất với đèn tim đường lăn ở ngoài đèn vạch dừng sao cho khi đèn vạch dừng chiếu sáng thì đèn tim tắt và ngược lại.

CHÚ THÍCH:

1 Khi đèn vạch dừng sáng thì không cho phép di chuyển và khi tắt thì cho phép tiếp tục di chuyển.

2 Chú ý thiết kế hệ thống điện sao cho các đèn vạch dừng không bị hỏng cùng một lúc.

9.3.20. Đèn vị trí chờ lăn trung gian.

CHÚ THÍCH: Xem 9.2.11 đối với các quy định về sơn tín hiệu vị trí chờ lăn trung gian.

Yêu cầu áp dụng

9.3.20.1. Trừ nơi đã lắp đặt đèn vạch dừng, đèn vị trí chờ lăn trung gian được bố trí tại vị trí chờ lăn trung gian để sử dụng khi tầm nhìn trên đường CHC dưới 350 m.

9.3.20.2. Có thể lắp đặt đèn chờ lăn trung gian tại vị trí chờ lăn trung gian ở nơi không có biển báo chỉ dẫn dừng-và-đi như đèn vạch dừng.

Vị trí

9.3.20.3. Lắp đặt đèn chờ lăn trung gian dọc theo phía trước sơn tín hiệu vị trí chờ lăn trung gian 0,3 m.

Đặc tính

9.3.20.4. Đèn vị trí chờ lăn trung gian bao gồm 3 đèn sáng liên tục chiếu sáng cùng một hướng màu vàng theo hướng tiếp cận vị trí chờ lăn trung gian với sự phân bố ánh sáng giống như đèn tim đường lăn, nếu có. Các đèn được sắp xếp đối xứng hai phía và vuông góc với tim đường lăn và các đèn riêng biệt cách nhau 1,5 m về mỗi bên.

9.3.21. Đèn thoát các sân cạnh đường CHC

Yêu cầu áp dụng

9.3.21.1. Có thể lắp đặt các đèn thoát của sân cạnh đường CHC tại đường thoát ở biên giới của sân.

Vị trí

9.3.21.2. Các đèn thoát của sân cạnh đường CHC được đặt ở trong khoảng 0,3 m của sơn tín hiệu vị trí chờ trung gian để phân biệt đèn đường biên thoát và đèn thoát của sân cạnh đường CHC.

Đặc tính

9.3.21.3. Các đèn thoát chìm của sân cạnh đường CHC phải sáng liên tục theo cùng hướng chớp sáng màu vàng cách nhau 6 m, đèn thoát đường biên chớp sáng theo hướng tiếp cận giống như đèn tim đường lăn (xem Hình 32).

Hình 32. Ví dụ sân cạnh đường

9.3.22. Đèn bảo vệ đường CHC.

CHÚ THÍCH: Mục đích lắp đặt đèn bảo vệ đường CHC là nhằm cảnh báo cho phi công và các lái xe khi hoạt động trên đường lăn không đi vào đường CHC đang hoạt động. Có hai dạng chuẩn của đèn bảo vệ đường CHC như minh họa trên Hình 33.

Yêu cầu áp dụng

9.3.22.1. Trang bị đèn bảo vệ đường CHC, dạng A cho từng nút đường lăn/đường CHC khi đường CHC được sử dụng trong điều kiện:

a) tầm nhìn trên đường CHC nhỏ hơn 550 m khi không có vạch đèn dừng;

b) tầm nhìn trên đường CHC từ 550 m đến 1200 m khi mật độ giao thông cao.

Hình 33. Đèn bảo vệ đường CHC

9.3.22.2. Tuy theo tình hình cụ thể, cơ quan có thẩm quyền có thể cho phép trang bị đèn bảo vệ đường CHC, dạng A cho từng nút giao đường lăn/đường CHC khi đường CHC được sử dụng trong điều kiện:

a) tầm nhìn trên đường CHC nhỏ hơn 500 m có vạch đèn đừng;

b) tầm nhìn trên đường CHC từ 500 m đến 1200 m khi mật độ giao thông trung bình hoặc thấp.

9.3.22.3. Có thể lắp đặt đèn bảo vệ đường CHC, dạng A hoặc dạng B hoặc cả hai dạng cho từng nút giao đường lăn/đường CHC để phân biệt rõ nút giao đường lăn/đường CHC với vị trí khác, ví dụ như trên vị trí đường lăn mở rộng, trừ dạng B có thể không cần kết hợp với đèn vạch dừng.

Vị trí

9.3.22.4. Đèn bảo vệ đường CHC dạng A bố trí ở hai phía đường lăn cách tim đường CHC không nhỏ hơn khoảng cách ứng với đường CHC cất cánh trong Bảng 3.

9.3.22.5. Đèn bảo vệ đường CHC dạng B bố trí ngang qua đường lăn với khoảng cách đến tim đường CHC không nhỏ hơn khoảng cách ứng với đường CHC cất cánh trong Bảng 3.

Đặc tính

9.3.22.6. Đèn bảo vệ đường CHC dạng A bao gồm 2 đôi đèn màu vàng.

9.3.22.7. Trường hợp cần tăng tầm nhìn hiệu quả khi đèn bảo vệ đường CHC dạng A tắt, sáng, vào ban ngày thì có thể dùng tấm che nắng đủ kích thước bố trí ở trên mỗi đèn để ngăn ánh nắng chiếu vào thấu kính tạo nên giao thoa ánh sáng.

CHÚ THÍCH: Có thể thiết kế thiết bị quang học đặc biệt để không phải dùng tấm che.

9.3.22.8. Đèn bảo vệ đường CHC dạng B bao gồm các đèn màu vàng đặt ngang qua đường lăn cách nhau 3 m.

9.3.22.9. Bố trí đèn chiếu sáng theo một hướng sao cho phi công đang lăn đến vị trí chờ nhìn thấy.

9.3.22.10. Cường độ chiếu sáng đèn màu vàng và loa chiếu sáng của đèn dạng A có Đặc tính kĩ thuật như trong Phụ lục B, Hình B-24.

9.3.22.11. Khi đèn bảo vệ đường CHC sử dụng vào ban ngày thì cường độ chiếu sáng đèn màu vàng và loa chiếu sáng của đèn dạng A có Đặc tính kỹ thuật như trên Hình B-25, Phụ lục B.

9.3.22.12. Khi đèn bảo vệ đường CHC là một thành phần chỉ dẫn và kiểm soát di chuyển trên mặt đất có yêu cầu cường độ chiếu sáng cao hơn thì cường độ chiếu sáng đèn màu vàng và loa chiếu sáng của đèn dạng A có Đặc tính kĩ thuật như trên Hình B-25, Phụ lục B.

CHÚ THÍCH: Khi tầm nhìn kém, cần cường độ chiếu sáng cao hơn để đáp ứng việc di chuyển trên mặt đất ở tốc độ cần thiết.

9.3.22.13. Cường độ sáng đèn màu vàng và loa chiếu sáng của đèn dạng B có Đặc tính kĩ thuật như trên Hình B-12 Phụ lục B.

9.3.22.14. Đèn bảo vệ đường CHC sử dụng ban ngày thì cường độ đèn vàng và loa chiếu sáng của đèn dạng B có Đặc tính kỹ thuật như trên Hình B-20, Phụ lục B.

9.3.22.15. Nếu đèn bảo vệ đường CHC được dùng để chỉ dẫn và kiểm soát di chuyển trên mặt đất cần cường độ chiếu sáng cao hơn thì cường độ đèn màu vàng và loa chiếu sáng của đèn dạng B có Đặc tính kĩ thuật như trên Hình B-20, Phụ lục B.

9.3.22.16. Các đèn trong bộ đèn dạng A luân phiên nhau phát sáng.

9.3.22.17. Với đèn dạng B, những đèn kề nhau sẽ luân phiên nhau phát sáng và các đèn cách nhau phát sáng đồng thời.

9.3.22.18. Các đèn phải nhấp nháy trong khoảng 30 đến 60 chu kỳ trong một phút và chu kỳ tắt, sáng đối với các đèn đối diện ở mỗi bên phải bằng nhau

CHÚ THÍCH: Độ sáng tối ưu của tia sáng phụ thuộc vào thời gian sử dụng đèn. Đèn bảo vệ đường CHC dạng A được lắp đặt 6,6 ampe cho phép nhìn tốt nhất khi chớp sáng mỗi đèn từ 45 đến 50 lần /min. Đèn bảo vệ đường CHC dạng B được lắp đặt 6,6 ampe cho phép nhìn tốt nhất khi chớp sáng mỗi đèn từ 30 đến 32 lần /min.

9.3.23. Đèn chiếu sáng sân đỗ.

(Xem 9.3.16.1 và 9.3.17.1)

Yêu cầu áp dụng

9.3.23.1. Có thể trang bị đèn chiếu sáng trên sân đỗ máy bay, sân cạnh đường CHC và trên vị trí đỗ lẻ dùng ban đêm.

CHÚ THÍCH:

1 Khi vị trí sân cạnh đường CHC được bố trí gần đường CHC, đèn sáng liên tục làm phi công chói mắt thì có thể dùng giải pháp chiếu sáng khác;

2 Đánh dấu vị trí máy bay đỗ lẻ riêng biệt được trình bày ở 7.14.

Vị trí

9.3.23.2. Có thể lắp đặt đèn chiếu sáng sân đỗ máy bay nhằm chiếu sáng đều cả sân đỗ, với độ sáng tối thiểu phục vụ phi công đang bay và ở trên mặt đất, nhân viên kiểm soát tại sân bay và sân đỗ máy bay và các nhân viên phục vụ trên sân đỗ. Nên chọn vị trí và hướng đèn sao cho một vị trí đỗ máy bay có thể nhận được ánh sáng từ hai hoặc nhiều hướng để giảm bóng xuống tối thiểu.

Đặc tính

9.3.23.3. Phân bố ánh sáng của đèn chiếu sáng sân đỗ sao cho dễ phân biệt rõ màu sắc của sơn tín hiệu máy bay với sơn tín hiệu phục vụ đường lăn, sơn tín hiệu bề mặt sân đỗ và CNV.

9.3.23.4. Độ sáng trung bình ít nhất cần như sau:

Tại vị trí đỗ máy bay:

- độ chiếu sáng ngang: 20 lux với hệ số đồng đều (tỷ số độ chiếu sáng trung bình/ độ chiếu sáng tối thiểu) không quá 4/1;

- độ chiếu sáng đứng: 20 lux ở độ cao 2 m so với mặt sân đỗ ở những hướng cần thiết.

Tại các khu vực khác của sân đỗ:

- độ chiếu sáng ngang: 50% độ chiếu sáng trung bình của các vị trí đỗ máy bay với hệ số đồng đều (tỷ số độ chiếu sáng trung bình/ độ chiếu sáng tối thiểu) không quá 4/1.

9.3.24. Hệ thống chỉ dẫn đỗ máy bay bằng mắt

Yêu cầu áp dụng

9.3.24.1. Hệ thống chỉ dẫn đỗ máy bay bằng mắt được trang bị khi các phương thức hướng dẫn khác không dùng được.

CHÚ THÍCH: Các yếu tố cần xem xét đánh giá nhu cầu lắp đặt hệ thống chỉ dẫn đỗ máy bay bằng mắt là: số lượng và chủng loại máy bay sử dụng vị trí đỗ máy bay, điều kiện thời tiết, khoảng trống trên sân đỗ và độ chính xác yêu cầu đỗ máy bay và các phương tiện phục vụ khách lên máy bay v.v.

9.3.24.2. Hệ thống hiện hữu nếu chưa thỏa mãn các yêu cầu đề cập trong các điều từ 9.3.24.3 đến 9.3.24.7, 9.3.24.9, 9.3.24.10, 9.3.24.12 đến 9.3.24.15, 9.3.24.17, 9.3.24.18 và 9.3.24.20 cần được thay thế trong thời hạn do cơ quan có thẩm quyền quy định kể từ khi Tiêu chuẩn này có hiệu lực.

Đặc tính

9.3.24.3. Hệ thống biển báo thể hiện cả góc phương vị và chỉ dẫn dừng.

9.3.24.4. Đèn chỉ dẫn phương vị và đèn báo vị trí dừng cần đáp ứng nhu cầu sử dụng trong mọi thời tiết, tầm nhìn và trạng thái mặt đường khi mà hệ thống dự kiến sử dụng cả ban ngày và ban đêm, nhưng không làm chói mắt phi công.

CHÚ THÍCH: Cần thiết kế và lắp đặt hệ thống đèn chỉ dẫn phương vị và đèn báo vị trí dừng không bị ánh sáng mặt trời và những đèn lân cận khác phản chiếu làm mờ và lẫn tín hiệu của hệ thống chỉ dẫn bằng mắt.

9.3.24.5. Đèn chỉ phương vị và đèn chỉ dẫn dừng cần được thiết kế sao cho:

a) phi công thấy rõ sự khác biệt đối với một hoặc cả hai loại đèn;

b) có thể tắt.

9.3.24.6. Đèn chỉ phương vị và đèn chỉ dẫn dừng cần đặt ở vị trí đảm bảo chỉ dẫn tiếp tục giữa các vạch sơn tín hiệu vị trí đỗ máy bay, các đèn chỉ dẫn di chuyển vào vị trí đỗ máy bay, nếu có và hệ thống biển báo bằng mắt.

9.3.24.7. Độ chính xác của hệ thống đèn này phải phù hợp với mọi loại cầu hành khách và máy bay phù hợp với các thiết bị phục vụ nó.

9.3.24.8. Hệ thống đèn này có thể dùng cho mọi loại máy bay sử dụng vị trí đỗ, không phụ thuộc vào mục đích khai thác.

9.3.24.9. Nếu hệ thống đèn được chọn phục vụ cho hoạt động của loại máy bay riêng biệt, thì cần thông báo loại máy bay được lựa chọn cho cả phi công và người vận hành hệ thống để đảm bảo hệ thống sẵn sàng cho khai thác.

Đèn chỉ phương vị

Vị trí

9.3.24.10 Đèn chỉ phương vị được đặt phía trên hoặc gần đường tim đỗ máy bay kéo dài phía trước đầu máy bay để từ cabin máy bay trong suốt thời gian lăn vào vị trí đỗ phi công đều nhìn thấy các tín hiệu và khi vào vị trí đỗ ít nhất phi công bên trái nhìn thấy chúng.

9.3.24.11. Nên lắp đặt đèn chỉ phương vị sao cho cho cả phi công ngồi bên trái và bên phải đều nhìn thấy.

Đặc tính

9.3.24.12. Đèn chỉ phương vị cần chỉ rõ hướng trái/phải giúp cho phi công xử lý và giữ được hướng vào mà không phải nhờ đến chỉ lệnh.

9.3.24.13. Khi dùng màu sắc thay đổi để chỉ phương vị thì màu xanh lục được sử dụng để nhận biết đường tim và màu đỏ dùng để chỉ độ lệch khỏi đường tim.

Đèn chỉ vị trí dừng máy bay

Vị trí

9.3.24.14. Đèn chỉ vị trí dừng máy bay cần được lắp đặt ở vị trí nút giao hoặc ở gần nút giao, đèn chỉ phương vị được lắp đặt sao cho phi công có thể quan sát thấy cả góc phương vị và sơn tín hiệu dừng mà không cần quay đầu.

9.3.24.15. Đèn chỉ vị trí dừng máy bay ít nhất cũng phải đảm bảo cho phi công ngồi bên trái nhìn thấy.

9.3.24.16. Nên lắp đặt đèn chỉ vị trí dừng bay sao cho cả phi công ngồi bên trái và bên phải đều nhìn thấy.

Đặc tính

9.3.24.17. Khi biển báo cho biết thông tin về vị trí dừng đối với một loại máy bay riêng biệt thì phải xét đến khoảng thay đổi lớn của chiều cao mắt phi công và góc nhìn.

9.3.24.18. Đèn báo vị trí dừng phải chỉ rõ vị trí dừng cho máy bay, cho biết thông tin về tốc độ cuối cùng để phi công hãm dần máy bay cho đến khi dừng hoàn toàn ở vị trì dừng.

9.3.24.19. Đèn báo vị trí dừng máy bay cho biết thông tin về tốc độ ở trước khoảng cách ít nhất là 10 m.

9.3.24.20. Đèn báo vị trí dừng máy bay thay đổi màu sắc như sau: màu xanh lục thì máy bay được tiếp tục lăn, màu đỏ cho biết đến đúng vị trí dừng, trừ khi khoảng cách trước điểm dừng ngắn, có thể dùng màu thứ ba để thông báo cho biết đã ở cạnh điểm dừng.

9.3.25. Hệ thống chỉ dẫn đỗ máy bay bằng mắt tự động.

Yêu cầu áp dụng

CHÚ THÍCH:

1 Hệ thống chỉ dẫn đỗ máy bay bằng mắt tự động (A-VDGS) là hệ thống mà ngoài thông tin về góc phương vị chính và dẫn suất, về vị trí đỗ, nó cung cấp thêm cho phi công thông tin để dùng (thường là trên cơ sở bộ cảm biến), các thông tin hướng dẫn như thông tin về loại máy bay (ký hiệu), khoảng cách đến vị trí đỗ cần được cung cấp thông tin đỗ và tốc độ khi vào đỗ. Thông tin hướng dẫn máy bay đỗ thường được thể hiện trên một biển báo điện tử.

2 Hệ thống A-VDGS có thể cung cấp thông tin hướng dẫn đỗ cho ba giai đoạn: hệ thống tiếp nhận máy bay vào đỗ, góc phương vị đặt máy bay, thông tin về vị trí đỗ.

9.3.25.1. Nên bố trí hệ thống A-VDGS ở nơi cần bổ sung thông tin ngay trong quá trình máy bay đỗ nhằm xác định vị trí chính xác của từng loại máy bay vào đỗ hoặc chỉ rõ tim đường đỗ nếu có nhiều hơn một vị trí đỗ.

9.3.25.2. Hệ thống A-VDGS phải thích hợp đối với mọi loại máy bay dự định đỗ.

9.3.25.3. Chỉ được sử dụng A-VDGS trong điều kiện có đủ đặc tính kỹ thuật khai thác máy bay cụ thể.

CHÚ THÍCH:

1 Cần chỉ rõ điều kiện sử dụng hệ thống A-VDGS, ví dụ như thời tiết, tầm nhìn và ánh sáng nền, ban ngày và ban đêm,

2 Cần phải chú ý đầy đủ cả hai giai đoạn thiết kế và bảo dưỡng hệ thống tại hiện trường sao cho độ chói, độ phản xạ ánh sáng mặt trời và các nguồn sáng lân cận không làm mờ và không làm giảm khả năng nhận biết các thông tin tín hiệu do hệ thống cung cấp.

9.3.25.4. Các thông tin hướng dẫn đỗ do Hệ thống chỉ dẫn đỗ A-VDGS cung cấp không được mâu thuẫn với thông tin do hệ thống chỉ dẫn đỗ máy bay bằng mắt thông thường dẫn máy bay vào đỗ, nếu cả hai hệ thống được trang bị và sử dụng đồng thời. Cần có chỉ dẫn cho biết khi nào A-VDGS không hoạt động hoặc không được sử dụng.

Vị trí

9.3.25.5. Cần bố trí hệ thống A-VDGS sao cho người có trách nhiệm và những người hỗ trợ máy bay di chuyển vào đỗ để nhận biết và chỉ hiểu theo một nghĩa.

CHÚ THÍCH .- Thông thường các phi công trưởng chịu trách nhiệm lái máy bay vào đỗ. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, người khác có thể chịu trách nhiệm, ví dụ như người lái xe kéo dắt máy bay.

Đặc tính

9.3.25.6. Hệ thống A-VDGS cần cung cấp các thông tin hướng dẫn tối thiểu sau đây tương ứng với các giai đoạn máy bay vào đỗ.

a) chỉ dẫn dừng khẩn cấp;

b) chỉ dẫn riêng cho các loại máy bay và máy bay mô hình;

c) chỉ dẫn độ lệch của máy bay vào đỗ so với đường tim vạch đỗ;

d) hướng điều chỉnh góc phương vị cần thiết để hiệu chỉnh khi máy bay chệch khỏi đường tim vạch đỗ;

e) chỉ dẫn khoảng cách đến vị trí dừng hẳn;

f) chỉ dẫn cho biết máy bay đã ở đúng vị trí đỗ, và

g) chỉ dẫn cảnh báo máy bay vượt khỏi vị trí đỗ quy định.

9.3.25.7. Hệ thống A-VDGS cần có khả năng cung cấp thông tin hướng dẫn đỗ cho mọi tốc độ máy bay lăn trong quá trình di chuyển vào đỗ.

CHÚ THÍCH: Xem thêm “Aerodrome Design Manual (Doc 9157), Part 4, for an indication of the maximum aircraft speeds relative to distance to the stopping position” (Hướng dẫn thiết kế sân bay (Doc 9157), Phần 4, chỉ dẫn tốc độ lăn cực đại của máy bay liên quan đến khoảng cách tới vị trí đỗ).

9.3.25.8. Thời gian xác định độ dịch chuyển ngang theo màn hình không làm cho vị trí đỗ máy bay so với đường tim lệch quá 1 m, khi nó hoạt động trong điều kiện bình thường.

9.3.25.9. Thông tin hiển thị độ lệch cho phép của máy bay tương đối so với tim vạch đỗ ở vị trí đỗ theo quy định trong Bảng 9.

9.3.25.10. Ký hiệu và hình ảnh hướng dẫn thông báo chỉ dẫn được thể hiện theo mẫu

CHÚ THÍCH: Cần sử dụng màu sắc cho thích hợp và phải theo đúng trình tự quy ước tín hiệu, tức là màu đỏ, vàng và xanh lá cây là mức nguy hiểm trung bình, mức cảnh báo và bình thường / các điều kiện tương ứng phù hợp. Cũng cần phải xem xét hiệu ứng tương phản của màu sắc.

Bảng 9. Độ lệch cho phép của hệ thống A-VDGS

9.3.25.11. Thông tin về độ lệch ngang tương đối của máy bay so với tim vạch đỗ cần được cung cấp trước khi máy bay dừng ít nhất 25 m.

CHÚ THÍCH: Chỉ dẫn khoảng cách của máy bay đến vị trí đỗ có thể được đánh dấu bằng mã màu phản ánh tốc độ và khoảng cách thực tế tỷ lệ thuận với tốc độ thực tế lăn vào vị trí đỗ và khoảng cách từ máy bay đến điểm đỗ.

9.3.25.12. Khoảng cách dùng và tốc độ dừng phải được cung cấp liên tục từ khi máy bay còn cách vị trí đỗ ít nhất 15 m.

9.3.25.13. Ở những nơi cần thiết, cần ghi khoảng cách đến vị trí đỗ bằng mét làm tròn đến một chữ số sau dấu phẩy, ít nhất cách vị trí đỗ 3 m.

9.3.25.14. Trong quá trình máy bay di chuyển vào chỗ đỗ, cần có phương tiện thích hợp do hệ thống A-VDGS cung cấp để ra lệnh dừng máy bay tức thì khi cần. Trong trường hợp đó, khi hệ thống A-VDGS không sử dụng được thì sẽ không hiển thị đường các thông tin khác.

9.3.25.15. Nhân viên chịu trách nhiệm về an toàn khai thác sân đỗ phải được phép dừng máy bay tức thì trong quá trình đưa máy bay vào sân đỗ.

9.3.25.16. Ký hiệu “STOP” hiện màu đỏ thì cần ngừng tức thời quá trình lăn vào đỗ.

9.3.26. Đèn chỉ dẫn di chuyển ở vị trí đỗ máy bay

Yêu cầu áp dụng

9.3.26.1. Đèn chỉ dẫn máy bay di chuyển vào vị trí đỗ được lắp đặt cho từng vị trí đỗ máy bay trên mặt đường sân đỗ và sân cạnh đường CHC khi tầm nhìn hạn chế, trừ trường hợp phương tiện khác đủ chỉ dẫn.

Vị trí

9.3.26.2. Đèn chỉ dẫn di chuyển vào vị trí đỗ được lắp đặt thống nhất với sơn tín hiệu vị trí đỗ máy bay.

Đặc tính

9.3.26.3. Hệ thống đèn chỉ dẫn máy bay vào đỗ, trừ đèn dừng, có màu vàng cố định, được lắp đặt sao cho trong khu vực chỉ dẫn máy bay di chuyển vào vị trí đỗ nhìn thấy được hết

9.3.26.4. Các đèn dùng để chỉ dẫn lăn vào, quay vòng, và lăn ra cách nhau không quá 7,5 m trên đoạn cong và không quá 15 m lăn trên đoạn thẳng.

9.3.26.5. Các đèn chỉ vị trí dừng là đèn sáng liên tục màu đỏ một hướng.

9.3.26.6. Cường độ chiếu sáng của đèn phụ thuộc vào điều kiện tầm nhìn và môi trường chiếu sáng ở vị trí đỗ máy bay.

9.3.26.7. Mạch điện đèn cần được thiết kế sao cho khi các đèn bật sáng khi vị trí đỗ máy bay được sử dụng và tắt thì vị trí đỗ máy bay không được sử dụng.

9.3.27. Đèn vị trí chờ trên đường lăn.

Yêu cầu áp dụng

9.3.27.1. Đèn vị trí chờ trên đường lăn được trang bị ở từng vị trí chờ trên đường lăn và đường CHC khi đường CHC được thiết kế sử dụng cho điều kiện tầm nhìn dưới 350 m.

9.3.27.2. Có thể cho phép lắp đặt đèn vị trí chờ trên đường lăn vào đường CHC khi đường CHC được thiết kế sử dụng cho điều kiện tầm nhìn từ 350 m đến 550 m.

Vị trí

9.3.27.3. Đèn vị trí chờ trên đường lăn được bố trí bên cạnh sơn tín hiệu vị trí chờ lăn cách mép đường 1,5 m (±0,5m) tức là phía bên trái hoặc bên phải theo luật giao thông.

CHÚ THÍCH: Xem 13.9 chỉ dẫn giới hạn khối lượng, độ cao và yêu cầu dễ gãy của thiết bị phụ trợ dẫn đường trên dải CHC.

Đặc tính

9.3.27.4. Đèn vị trí chờ trên đường lăn bao gồm:

a) đèn hướng dẫn di chuyển màu đỏ là tín hiệu dừng, đèn màu xanh lục cho phép đi; hoặc

b) đèn nháy (xung) màu đỏ.

CHÚ THÍCH: Cần chú ý rằng, cơ sở cung cấp dịch vụ không lưu kiểm soát các đèn trong mục a) này.

9.3.27.5. Chùm ánh sáng phải được định hướng và sắp xếp sao cho người lái phương tiện đang lăn đến vị trí chờ trên đường lăn có thể nhìn thấy.

9.3.27.6. Cường độ chiếu sáng phải thích hợp với điều kiện tầm nhìn và môi trường chiếu sáng theo điều kiện sử dụng vị trí chờ lăn mà không làm chói mắt người lái.

CHÚ THÍCH: Đèn giao thông nói chung sử dụng theo yêu cầu trong 9.3.27.5 và 9.3.27.6

9.3.27.7. Đèn đỏ có tần số nháy từ 30 đến 60 chu kỳ /min.

9.4. Biển báo.

9.4.1. Tổng quan.

CHÚ THÍCH: Biển báo có thể có thông tin cố định hoặc thông tin thay đổi. Có thể tham khảo thêm “Aerodrome Design Manual (Doc 9157), Part 4 -  Sổ tay thiết kế sân bay (Doc 9157), phần 4”.

Yêu cầu áp dụng

9.4.1.1. Biển báo phải cung cấp các chỉ dẫn bắt buộc, thông báo về vị trí hoặc hướng đặc biệt trong khu bay hoặc các thông tin khác theo yêu cầu của 13.8.1.

CHÚ THÍCH: Xem 9.2.17 chi tiết sơn tín hiệu biển báo.

9.4.1.2. Có thể lắp đặt biển báo điện tử (biển báo thông tin thay đổi) khi có nhu cầu sau:

a) chỉ dẫn hoặc thông tin trên biển báo trong một khoảng thời gian nào đó;

b) cung cấp thông tin thay đổi xác định trước cho biển báo theo yêu cầu của điều 13.8.1

Đặc tính

9.4.1.3. Biển báo phải dễ gẫy. Những biển báo nằm gần đường lăn hoặc đường CHC phải thấp đảm bảo đủ khoảng cách an toàn dưới cánh quạt máy bay và động cơ máy bay phản lực. Độ cao của biển báo không được lớn hơn độ cao ghi trong cột tương ứng ở Bảng 10.

9.4.1.4. Biển báo có hình chữ nhật, cạnh dài đặt nằm ngang như trên Hình 34 và 35.

9.4.1.5. Trên khu bay những biển báo màu đỏ là biển báo chỉ dẫn bắt buộc.

9.4.1.6. Ký tự trên biển báo phù hợp với các điều trong Phụ lục D.

9.4.1.7. Biển báo được chiếu sáng phù hợp với các điều trong Phụ lục D dùng trong các trường hợp:

a) điều kiện tầm nhìn trên đường CHC nhỏ hơn 800 m;

b) ban đêm cho đường CHC có thiết bị;

c) ban đêm cho đường CHC không có thiết bị với mã số là 3 hoặc 4.

Bảng 10. Vị trí, khoảng cách đối với biển báo chỉ dẫn lăn và biển báo rời đường CHC

9.4.1.8. Những biển báo phản quang và/hoặc được chiếu sáng sử dụng ban đêm phù hợp với các điều trong Phụ lục D cho đường CHC không có thiết bị mã số là 1 hoặc 2.

9.4.1.9. Biển báo điện tử có bề mặt trống khi không sử dụng.

9.4.1.10. Trong trường hợp bị hỏng, biển báo điện tử không được thay đổi nội dung làm thông tin sai lệch gây ra mất an toàn đối với phi công hoặc các phương tiện giao thông.

9.4.1.11. Thời gian chuyển đổi từ tín hiệu này sang tín hiệu khác trên biển báo điện tử càng ngắn càng tốt nhưng không quá 5 s.

9.4.2. Biển báo hiệu bắt buộc.

CHÚ THÍCH: Xem Hình 34 trình bày biển báo hiệu bắt buộc và Hình 36 trình bày ví dụ biển báo hiệu vị trí trên nút giao đường lăn/đường CHC.

Hình 34. Biển báo hiệu bắt buộc

Yêu cầu áp dụng

9.4.2.1. Biển báo hiệu bắt buộc được đặt tại vị trí mà ở phía sau nó không cho máy bay hoặc phương tiện cơ giới hoạt động, trừ khi đài kiểm soát tại sân bay cho phép.

9.4.2.2. Biển báo hiệu bắt buộc bao gồm biển báo hiệu hướng đường CHC, biển báo hiệu vị trí chờ CAT I, II hoặc III, biển báo hiệu vị trí chờ đường CHC, biển báo hiệu vị trí chờ trên đường lăn và biển báo hiệu “cấm vào” (‘NO ENTRY”).

CHÚ THÍCH: Xem 9.4.7 Đặc tính kĩ thuật trên biển báo hiệu vị trí chờ trên đường lăn.

9.4.2.3. Chi tiết “A” đánh dấu vị trí chờ đường CHC bổ sung cho sơn tín hiệu trên vị trí giao nhau của đường lăn/đường CHC hoặc đường CHC/đường CHC cùng với biển báo hiệu chỉ hướng đường CHC.

9.4.2.4. Chi tiết “B” đánh dấu vị trí chờ đường CHC bổ sung cho biển báo hiệu vị trí chờ CAT, I, II hay III.

9.4.2.5. Chi tiết “A” đánh dấu vị trí chờ đường CHC trên vị trí chờ đường CHC phù hợp với 7.12.3 bổ sung cho biển báo hiệu vị trí chờ đường CHC.

CHÚ THÍCH: Xem 9.2.10 chi tiết đánh dấu vị trí chờ đường CHC.

9.4.2.6. Biển báo hiệu chỉ hướng đường CHC trên nút đường lăn/đường CHC được bổ sung bằng biển báo hiệu vị trí ở ngoài đường biên (vị trí xa đường lăn nhất).

CHÚ THÍCH: Xem 9.4.3 về biển thông tin.

9.4.2.7. Khi đường vào một khu vực bị cấm thì phải có biển báo hiệu “NO ENTRY” – “CẤM VÀO”

Vị trí

9.4.2.8. Biển báo hiệu chỉ hướng đường CHC trên nút giao đường lăn/ đường CHC hoặc nút giao đường CHC/đường CHC được bố trí ở hai bên của vị trí chờ đường CHC đối diện với hướng tiếp cận đường CHC.

9.4.2.9. Biển báo hiệu chỉ vị trí chờ CAT I, II hay CAT III đặt ở hai bên của sơn tín hiệu vị trí chờ đường CHC đối điện với hướng tiếp cận đến khu vực nguy hiểm.

9.4.2.10. Biển báo hiệu “NO ENTRY” – “CẤM VÀO” được đặt ở đầu khu vực cấm, theo hướng nhìn của phi công ở cả hai phía của đường lăn.

9.4.2.11. Biển báo hiệu vị trí chờ đường CHC được bố trí ở hai bên vị trí chờ đường CHC phù hợp với 7.12.3 đối diện với hướng tiếp cận OPS hoặc khu vực thiết bị ILS và/ hoặc MLS nhạy cảm/vị trí nguy hiểm.

Đặc tính

9.4.2.12. Biển báo hiệu bắt buộc có chữ màu trắng trên nền màu đỏ.

9.4.2.13. Trường hợp, do yếu tố môi trường hoặc các yếu tố khác, cần nâng cao độ nét của dòng chữ trên sơn tín hiệu chỉ dẫn bắt buộc, các cạnh bên ngoài của các dòng chữ màu trắng có thể được bổ sung bằng màu đen rộng khoảng 10 mm cho đường CHC có mã số 1 và 2, và 20 mm cho đường CHC có mã số 3 và 4.

9.4.2.14. Ký tự trên biển báo hiệu ghi hướng đường CHC bao gồm hướng các đường CHC giao nhau theo hướng chỉ của biển báo hiệu, trừ biển báo hiệu chỉ hướng đường CHC bên cạnh đặt ở mép cùng đường CHC chỉ ghi hướng đường CHC liên quan ở xa.

9.4.2.15. Chữ trên biển báo hiệu vị trí chờ lăn CAT I, II, III hoặc biển báo hiệu chờ lăn trên nút giao giữa II/III bao gồm hướng đường CHC với CAT I, CAT II, CAT III hoặc CAT II/III.

9.4.2.16. Ký tự trên biển báo hiệu “NO ENTRY” – “CẤM VÀO” ghi như Hình 34.

9.4.2.17. Ký tự trên biển báo hiệu chờ đường CHC ở vị trí chờ đường CHC được ghi phù hợp với 7.12.3 bao gồm chữ số hiệu đường lăn và con số.

9.4.2.18. Những ký tự hoặc ký hiệu ghi như ví dụ sau được sử dụng ở nơi thích hợp:

9.4.3. Biển thông tin (Biển thông báo).

CHÚ THÍCH: Xem Hình 35 biển thông tin

Hình 35. Biển thông tin (Biển thông bao)

Yêu cầu áp dụng

9.4.3.1. Phải có biển thông tin ở nơi cần cung cấp thông tin cho hoạt động như vị trí đặc biệt, hoặc đường đi (hướng hoặc đích).

9.4.3.2. Biển thông tin bao gồm: biển chỉ hướng, biển chỉ vị trí, biển chỉ đích, biển rời đường CHC, biển đường CHC trống và biển chỉ nút giao cất cánh.

9.4.3.3. Biển rời đường CHC được đặt ở vị trí cần rời đường CHC để nhận biết vị trí rời đường CHC.

9.4.3.4. Biển báo hiệu rời đường CHC được đặt ở lối ra của đường lăn rời đường CHC khi không có đèn tim đường lăn và để cho phi công rời đường CHC theo giới hạn của hệ thống ILS/MLS báo vùng nguy cấp/nhạy, hoặc theo cạnh thấp hơn của mặt chuyển tiếp phía trong tùy theo vị trí nào xa hơn với tim đường CHC.

CHÚ THÍCH: Xem 9.3.16: màu của đèn tim đường lăn.

9.4.3.5. Biển chỉ dẫn nút giao cất cánh cho biết khoảng cách còn lại của đoạn đường chạy đà có thể (TORA) đến nút giao cất cánh.

9.4.3.6. Khi cần, phải có biển chỉ đích, cho biết hướng và vị trí đặc biệt trên sân bay, như khu vực chuyên cho hàng hóa, cho máy bay chung v.v.

9.4.3.7. Phải có biển kết hợp chỉ hướng và vị trí cho phi công biết đường đi trước khi đến nút giao đường lăn.

9.4.3.8. Phải có biển chỉ hướng để khi hoạt động xác định được số hiệu và hướng đường lăn trên vị trí giao nhau.

9.4.3.9. Có thể bố trí biển báo hiệu vị trí ở những vị trí chờ lăn trung gian.

9.4.3.10. Biển báo hiệu vị trí được kết hợp với biển chỉ hướng đường CHC, trừ nút giao đường CHC/đường CHC.

9.4.3.11. Biển báo hiệu vị trí kết hợp với biển báo hiệu chỉ hướng, khi không cần thiết thì có thể không có.

9.4.3.12. Khi cần thiết, có thể trang bị biển chỉ vị trí để nhận biết đường lăn vào sân đỗ hoặc đường lăn bên cạnh nút giao.

9.4.3.13. Khi đường lăn kết thúc tại nút giao, có thể dùng chữ “T” để thông báo, cũng có thể sử dụng barrie chặn, biển chỉ hướng và/hoặc các dấu hiệu nhìn bằng mắt khác.

Vị trí

9.4.3.14. Ngoài những chỉ dẫn ở 9.4.3.16 và 9.4.3.24 biển thông tin sẽ được đặt ở bên tay trái của đường lăn, tại nơi có thể đặt được theo Bảng 10.

9.4.3.15. Tại nút giao đường lăn, biển báo hiệu sẽ được đặt trước điểm giao nhau và cùng hàng với sơn tín hiệu đường lăn giao nhau. Khi không có vạch sơn tín hiệu đường lăn giao nhau, biển báo hiệu sẽ được lắp đặt cách tim của đường lăn giao nhau tối thiểu 60 m khi mã số là 3 hoặc 4, tối thiểu 40 m khi mã số là 1 hoặc 2.

CHÚ THÍCH: Biển báo hiệu vị trí ở ngoài nút giao của đường lăn được đặt ở hai bên đường lăn.

Ghi chú: Khoảng cách X được xác định theo bảng 3. Khoảng cách Y được xác định trên cạnh khu vực tới hạn và khu vực ảnh hưởng của ILS/MLS

Hình 36. Ví dụ đánh dấu nơi giao nhau của đường lăn/đường CHC

9.4.3.16. Biển báo hiệu rời đường CHC được đặt ở cùng phía rời đường CHC (có nghĩa là bên phải hoặc bên trái) với vị trí đặt theo Bảng 10.

9.4.3.17. Biển báo hiệu rời đường CHC được đặt trước lối rời đường CHC, ở cách tiếp điểm ít nhất là 60 m khi mã số là 3 hoặc 4 và cách ít nhất là 30 m khi mã số là 1 hoặc 2.

9.4.3.18. Biển báo hiệu trống của đường CHC được đặt ít nhất ở cùng phía với đường lăn. Khoảng cách giữa biển báo hiệu và tim đường CHC không nhỏ hơn khoảng cách lớn hơn trong các khoảng cách sau:

a) khoảng cách giữa tim đường CHC và đường giới hạn hệ thống ILS/MLS nguy hiểm/nhạy cảm;

b) khoảng cách giữa tim đường CHC và mép thấp của mặt tiếp cận trong.

9.4.3.19. Khi kết hợp với biển báo hiệu đường CHC trống, ký hiệu chỉ vị trí đường lăn được đặt ở phía ngoài ký hiệu đường CHC trống.

9.4.3.20. Biển báo hiệu nút giao cất cánh được bố trí bên trái đường lăn vào. Khoảng cách giữa biển báo hiệu và tim đường CHC không nhỏ hơn 60 m khi mã số là 3 hoặc 4 và không nhỏ hơn 45 m khi mã số là 1 hoặc 2.

9.4.3.21. Trên biển báo hiệu kết hợp đường CHC và đường lăn, ký hiệu đường lăn sẽ ở phía ngoài của ký hiệu đường CHC.

9.4.2.22. Biển báo hiệu đích thông thường có thể không kết hợp với biển báo hiệu chỉ vị trí hoặc biển báo hiệu chỉ hướng.

9.4.3.23. Biển thông tin không phải là biển vị trí thì không kết hợp với biển báo hiệu cấm

9.4.3.24. Biển báo hiệu chỉ hướng, barrie, và chỉ dẫn bằng mắt thường được dùng để nhận biết nút giao, chữ “T” được đặt ở phía đối diện nút giao đường lăn.

Đặc tính

9.4.3.25. Biển báo hiệu không phải là biển báo hiệu vị trí có ký tự màu đen trên nền màu vàng.

9.4.3.26. Biển báo hiệu vị trí có ký tự màu vàng trên nên màu đen và khi đứng một mình biển báo hiệu có đường viền màu vàng.

9.4.3.27. Ký tự trên biển báo hiệu rời đường CHC sẽ gồm số hiệu đường lăn rời đường CHC và mũi tên chỉ hướng đi.

9.4.3.28. Ký tự trên biển chỉ đường CHC trống theo sơn tín hiệu vị trí chờ đường CHC như chi tiết A trình bày trên Hình 35.

9.4.3.29. Ký tự ở biển chỉ nút giao cất cánh gồm chữ số chỉ đoạn đường chạy đà có thể còn lại đo bằng mét với một mũi tên tương ứng định vị và hướng theo chiều cất cánh như trình bày trên Hình 35.

9.4.3.30. Ký tự ở biển báo hiệu gồm một chữ cái, chữ số hoặc số để chỉ số hiệu với một mũi tên chỉ hướng theo chiều như trình bày trên Hình 35.

9.4.3.31. Ký tự ở biển chỉ hướng gồm một chữ cái, hoặc chữ số để chỉ đường lăn với một hoặc nhiều mũi tên chỉ hướng như trình bày trên Hình 35.

9.4.3.32. Ký tự ở biển chỉ vị trí gồm số hiệu và vị trí đường lăn, đường CHC hoặc mặt đường mà máy bay đỗ trên đó hoặc vị trí rẽ không có các mũi tên.

9.4.3.33. Khi cần phân biệt một hoặc nhiều vị trí chờ đường CHC trung gian trên cùng một đường lăn thì biển chỉ vị trí có thể ghi số hiệu của đường lăn và một số.

9.4.3.34. Khi một biển chỉ vị trí và những biển chỉ hướng được sử dụng kết hợp thì:

a) tất cả các biển chỉ hướng rẽ trái sẽ được đặt bên trái của biển chỉ vị trí và tất cả những biển chỉ hướng rẽ phải được đặt ở phía bên phải của biển chỉ vị trí, trừ trường hợp ở vị trí cắt nhau với một đường lăn thì biển chỉ vị trí có thể ưu tiên lựa chọn để đặt bên trái;

b) những biển chỉ hướng được đặt sao cho hướng của những mũi tên xuất phát tăng dần theo chiều thẳng đứng lớn dần về phía đường lăn tương ứng;

c) một biển chỉ hướng thích hợp được đặt tiếp sau biển chỉ vị trí khi hướng của đường lăn thay đổi sau nút giao;

d) bên cạnh kí hiệu chỉ hướng sẽ vẽ đường thẳng đứng màu đen như trình bày ở Hình 34.

9.4.3.35. Một đường lăn sẽ được nhận biết bởi ký hiệu gồm một chữ, nhiều chữ hoặc tổ hợp chữ và nhiều chữ với một số theo sau.

9.4.3.36. Khi đánh dấu đường lăn, nên hạn chế việc sử dụng chữ I, O hoặc X và các từ như “trong-inner” và “ ngoài-outer” để tránh nhầm lẫn với các số như 1, 0 và dấu hiệu “đóng cửa”.

9.4.3.37. Những con số đứng một mình trong khu cất hạ cánh được dùng để chỉ hướng đường CHC.

9.4.4. Biển báo hiệu vị trí kiểm tra đài VOR sân bay.

Yêu cầu áp dụng

9.4.4.1. Khi có điểm kiểm tra đài VOR sân bay thì phải có biển báo và sơn tín hiệu chỉ dẫn điểm kiểm tra đài VOR sân bay.

CHÚ THÍCH: Xem 9.2.12 Đánh dấu điểm kiểm tra đài VOR sân bay.

Hình 37. Biển báo hiệu kiểm tra đài VOR

Vị trí

9.4.4.2. Biển báo hiệu điểm kiểm tra đài VOR sân bay được đặt thật gần điểm kiểm tra sao cho từ cabin máy bay đỗ trên sơn tín hiệu đến điểm kiểm tra đài VOR sân bay nhìn rõ các ký tự.

Đặc tính

9.4.4.3. Biển báo hiệu điểm kiểm tra đài VOR trên sân bay gồm ký tự màu đen trên nền vàng.

9.4.4.4. Có thể ghi phần ký tự trên biển chỉ dẫn điểm kiểm tra đài VOR theo một trong những mẫu ở Hình 37, trong đó:

VOR – Là chữ viết tắt chỉ điểm kiểm tra đài VOR.

116,3 – Tần số vô tuyến ví dụ của đài VOR.

147° - Góc phương vị của VOR ví dụ ghi đến độ gần nhất trên điểm kiểm tra đài VOR;

4,3 Km – Cự ly ví dụ tính bằng Km đến đài DME trùng với điểm của đài VOR.

CHÚ THÍCH: Các dung sai cho các giá trị góc phương vị chỉ trên biển báo hiệu được nêu ở các tài liệu về hoạt động bay liên quan. Điểm kiểm tra được dùng khi các lần kiểm tra định kỳ xác định nó chỉ sai lệch ± 2° so với góc phương vị quy ước.

9.4.5. Biển báo hiệu nhận biết sân bay.

Yêu cầu áp dụng

9.4.5.1. Có thể đặt biển báo hiệu nhận biết sân bay tại sân bay khi mà sơn tín hiệu nhận biết nhìn bằng mắt không đủ rõ.

Vị trí

9.4.5.2. Có thể đặt biển báo hiệu nhận biết sân bay tại vị trí sao cho từ xa ở mọi góc phía trên đường nằm ngang có thể nhìn thấy.

Đặc tính

9.4.5.3. Biển báo hiệu nhận biết sân bay phải ghi rõ tên của sân bay.

9.4.5.4. Nên chọn màu sắc sao cho biển báo hiệu nổi bật trên nền.

9.4.5.5. Chiều cao ký tự không dưới 3 m.

9.4.6. Biển báo hiệu vị trí đỗ máy bay.

Yêu cầu áp dụng

9.4.6.1. Có thể sơn tín hiệu vị trí đỗ máy bay bổ sung cho biển báo hiệu vị trí đỗ máy bay.

Vị trí

9.4.6.2. Cần lắp đặt biển báo hiệu vị trí đỗ máy bay ở nơi dễ nhìn thấy nhất từ cabin máy bay trước khi máy bay lăn vào vị trí đỗ.

Đặc tính

9.4.6.3. Biển báo hiệu vị trí đỗ máy bay gồm ký tự màu đen trên nền vàng.

9.4.7. Biển báo hiệu vị trí chờ trên đường lăn.

9.4.7.1. Biển báo hiệu vị trí chờ trên đường lăn được trang bị lại tất cả các đường lăn vào đường CHC.

Vị trí

9.4.7.2. Biển báo hiệu vị trí chờ trên đường lăn được đặt cách cạnh đường 1,5 m (bên phải) tại vị trí chờ.

Đặc tính

9.4.7.3. Biển báo hiệu vị trí chờ trên đường lăn bao gồm ký tự màu trắng trên nền màu đỏ.

9.4.7.4. Trên biển báo hiệu vị trí chờ trên đường lăn ký tự được ghi bằng tiếng Việt và có thể được viết thêm bằng tiếng Anh theo quy định của cơ quan có thẩm quyền, phù hợp với luật giao thông quốc gia và gồm các chỉ dẫn trong những trường hợp sau:

a) yêu cầu dừng lại;

b) phù hợp với nơi:

1) cần có hiệu lệnh của kiểm soát không lưu;

2) cần có chỉ dẫn vị trí.

9.4.7.5. Biển báo hiệu vị trí chờ trên đường lăn sử dụng vào ban đêm cần được chiếu sáng hoặc có phản quang.

9.5. Mốc

9.5.1. Khái quát.

Mốc dùng để đánh dấu các khu vực khu bay phải dễ gẫy. Những mốc đặt gần đường CHC hoặc đường lăn phải thấp để có đủ khoảng trống dưới cánh quạt và động cơ máy bay phản lực.

CHÚ THÍCH: Đôi khi dùng xích hoặc móc néo để giữ cho mốc không bị gẫy rời khỏi đế và bị thổi bay đi.

9.5.2. Mốc cạnh đường CHC không có mặt đường nhân tạo.

Yêu cầu áp dụng

9.5.2.1. Phải lắp đặt mốc trên phần mở rộng không có mặt đường nhân tạo của đường CHC khi bề mặt không nổi bật so với xung quanh khó phân biệt.

Vị trí

9.5.2.2. Nơi có đèn đường CHC, mốc được kết hợp với kết cấu vỏ đèn. Nơi không có đèn, cần có mốc hình hộp chữ nhật hoặc hình nón để phân biệt rõ đường CHC.

Đặc tính

9.5.2.3. Mốc hình hộp chữ nhật có kích thước tối thiểu 1x3 m với cạnh dài song song với tim đường CHC. Các mốc hình nón có độ cao không quá 50 cm.

9.5.3. Mốc cạnh dải hãm phanh đầu.

Yêu cầu áp dụng

9.5.3.1. Lắp đặt mốc cạnh phải hãm phanh đầu ở dải hãm phanh đầu mở rộng khi không thể phân biệt rõ vì nó không đủ độ tương phản với mặt đất xung quanh.

Đặc tính

9.5.3.2. Mốc cạnh dải hãm phanh đầu phải khác biệt so với các mốc cạnh đường CHC để chúng không lẫn với nhau.

CHÚ THÍCH: Mốc bao gồm những bảng nhỏ thẳng đứng ngụy trang mặt sau nếu nhìn từ đường CHC.

9.5.4. Mốc cạnh dùng cho đường CHC khó nhận biết.

Yêu cầu áp dụng

9.5.4.1. Mốc cạnh dùng cho đường CHC khó nhận biết nhằm phân biệt giới hạn sử dụng được của đường CHC nếu không có cách nào khác làm rõ các giới hạn này.

CHÚ THÍCH: Có thể dùng đèn đường CHC làm giới hạn này.

Vị trí

9.5.4.2. Các mốc cạnh dùng cho đường CHC khó nhận biết được đặt dọc theo cạnh đường CHC với khoảng cách không quá 100 m, đối xứng qua tim đường CHC và có đủ khoảng trống dưới cánh và động cơ máy bay. Phải đặt đủ các mốc ngang qua ngưỡng đường CHC và mép cuối đường CHC.

Đặc tính

9.5.4.3. Các mốc cạnh đường CHC khó nhận biết gồm những vật thể nổi bật như cây xanh cao khoảng 40-50 cm hoăc các đèn mốc nhẹ.

9.5.5. Mốc cạnh đường lăn.

Yêu cầu áp dụng

9.5.5.1. Lắp đặt mốc cạnh đường lăn cho đường lăn mã số 1 hoặc 2 và khi không có đèn tim đường lăn hoặc đèn lề đường lăn hoặc không có đường kẻ đánh dấu tim đường lăn.

Vị trí

9.5.5.2. Lắp đặt mốc cạnh đường lăn thật gần các vị trí dùng cho đèn lề đường lăn.

Đặc tính

9.5.5.3. Mốc cạnh đường lăn có ánh sáng màu xanh dương.

9.5.5.4. Lắp đặt mốc cạnh đường lăn sao cho phi công nhìn được bề mặt hình chữ nhật với diện tích nhìn thấy tối thiểu là 150 cm².

9.5.5.5. Mốc cạnh đường lăn là mốc dễ gãy. Chiều cao của chúng phải thấp để có đủ khoảng trống dưới động cơ máy bay phản lực.

9.5.6. Mốc tim đường lăn.

Yêu cầu áp dụng

9.5.6.1. Mốc tim đường lăn đặt trên đường lăn mã số là 1 hoặc 2 và đường lăn không có đèn tim đường lăn hoặc đèn lề đường lăn hoặc không có dấu hiệu cạnh đường lăn.

9.5.6.2. Mốc tim đường lăn đặt trên đường lăn khi mã số là 3 hoặc 4 và đường lăn không có đèn tim đường lăn, hoặc khi cần bổ sung cho sơn tín hiệu tim đường lăn.

Vị trí

9.5.6.3. Mốc tim đường lăn đặt ở vị trí tương tự như vị trí giành cho đèn tim đường lăn.

CHÚ THÍCH: Xem 9.3.16.12 khoảng cách đèn tim đường lăn.

9.5.6.4. Thường đặt mốc tim đường lăn trên vị trí sơn tín hiệu tim đường lăn trừ khi điều kiện không cho phép đặt đúng trên vị trí sơn tín hiệu tim đường lăn thì có thể đặt mốc ngoài vị trí tim nhưng không xa quá 30 cm.

Đặc tính

9.5.6.5. Mốc tim đường lăn được làm bằng vật liệu phản quang màu xanh lục.

9.5.6.6. Mốc bề mặt phải đảm bảo cho phi công nhìn được hình chữ nhật với diện tích nhìn tối thiểu là 20 cm².

9.5.6.7. Các mốc tim đường lăn được thiết kế sao cho chúng chịu được bánh máy bay lăn qua mà không gây hư hại cho máy bay và cho bản thân mốc.

9.5.7. Mốc cạnh đường lăn không có mặt đường nhân tạo

Yêu cầu áp dụng

9.5.7.1. Lắp đặt các mốc cạnh đường lăn không có mặt đường nhân tạo khi phần mở rộng của đường lăn không có mặt đường nhân tạo không được nổi bật so với phần đất xung quanh.

Vị trí

9.5.7.2. Tại nơi có đèn đường lăn, các mốc được kết hợp với kết cấu vỏ đèn. Ở nơi không lắp đặt đèn, cần lắp đặt các mốc hình nón để đánh dấu rõ ranh giới đường lăn.

9.5.8. Mốc đường biên.

Yêu cầu áp dụng

9.5.8.1. Các mốc đường biên được đặt tại sân bay ở khu hạ cánh không có đường CHC.

Vị trí

9.5.8.2. Các mốc đường biên được đặt dọc theo đường biên khu hạ cánh với khoảng cách không quá 200 m, nếu dùng loại mốc như trình bày trên Hình 38 hoặc khoảng cách 90 m nếu dùng loại mốc hình nón với góc bất kì.

Hình 38. Mốc đường biên

Đặc tính

9.5.8.3. Các mốc đường biên có hình dáng giống như trên Hình 38 hoặc dạng hình nón cao không dưới 50 cm và đường kính đáy không dưới 75 cm. Các mốc có màu tương phản phân biệt rõ với nền xung quanh. Có thể dùng màu đơn như da cam hay đỏ hoặc hai màu tương phản như da cam và trắng hoặc đỏ và trắng xen kẽ, trừ ở nơi các màu đó bị lẫn với nền.

10. Đánh dấu cảnh báo chướng ngại vật nhìn bằng mắt.

10.1. Đối tượng phải đánh dấu và chiếu sáng.

Phải đánh dấu và chiếu sáng để chỉ rõ các đối tượng có thể gây nguy hiểm cho máy bay được gọi là CNV. Điều này không có nghĩa là giảm bớt giới hạn khai thác máy bay vì các CNV.

10.1.1. Cục hàng không quy định đánh dấu CNV cố định nhô lên khỏi bề mặt dốc lên cất cánh trong phạm vi 3000 m bắt đầu từ mép trong và chiếu sáng CNV nếu đường CHC sử dụng vào ban đêm, trừ trường hợp:

a) không đánh dấu và chiếu sáng khi CNV được che khuất bởi một CNV cố định khác- theo nguyên lý che khuất;

b) không đánh dấu khi CNV được chiếu sáng bằng các đèn cảnh báo CNV cường độ trung bình loại A, vào ban ngày và độ cao của CNV so với mặt đất xung quanh không vượt quá 150m;

c) không đánh dấu khi CNV được chiếu sáng bằng các đèn cảnh báo CNV cường độ cao, vào ban ngày;

d) không chiếu sáng khi CNV là một ngôi nhà có đèn đủ sáng.

10.1.2. Cục hàng không quy định đánh dấu vật thể cố định, tuy không phải là CNV nhưng ở ngay cạnh bề mặt cất cánh và chiếu sáng nếu đường CHC được sử dụng về ban đêm để đảm bảo an toàn. Trừ trường hợp:

a) CNV được chiếu sáng bằng đèn cảnh báo CNV cường độ trung bình loại A vào ban ngày và độ cao của nó so với mặt đất xung quanh dưới 150 m;

b) vật thể được chiếu sáng bằng đèn cảnh báo CNV cường độ cao vào ban ngày.

10.1.3. Phải đánh dấu CNV cố định cao hơn bề mặt tiếp cận hay bề mặt chuyển tiếp trong phạm vi 3000 m của mép trong bề mặt tiếp cận và nếu đường CHC sử dụng vào ban đêm, thì CNV được chiếu sáng. Trong một số trường hợp đặc biệt khác giải quyết như sau:

a) không đánh dấu và chiếu sáng khi CNV được che khuất bởi một CNV cố định khác;

b) không đánh dấu và chiếu sáng khi CNV đã được chiếu sáng bằng đèn cảnh báo CNV cường độ trung bình, loại A ban ngày và độ cao của nó so với mặt đất xung quanh không vượt quá 150 m;

c) không đánh dấu khi CNV được chiếu sáng bằng đèn cảnh báo CNV cường độ cao vào ban ngày và

d) không lắp đèn chiếu sáng nếu CNV là ngôi nhà có đủ ánh sáng.

10.1.4. Cục hàng không qui định đánh dấu CNV cố định vượt khỏi bề mặt nằm ngang và chiếu sáng nếu sân bay được sử dụng vào ban đêm. Trong một số trường hợp đặc biệt khác:

a) không đánh dấu và chiếu sáng khi:

1) CNV được che khuất bởi một CNV cố định khác;

2) đối với các CNV khối lớn không thể di chuyển hoặc địa hình là CNV hình cong cần thiết kế phương thức bay đảm bảo an toàn theo chiều thẳng đứng phía dưới vệt bay của máy bay;

3) CNV đó không ảnh hưởng đến hoạt động bay;

b) không đánh dấu khi CNV đã được chiếu sáng bằng đèn cảnh báo CNV cường độ trung bình loại A ban ngày và độ cao của CNV so với mặt đất xung quanh dưới 150 m;

c) không đánh dấu khi CNV đã được chiếu sáng bằng đèn cảnh báo CNV cường độ cao về ban ngày;

d) không chiếu sáng khi CNV là ngôi nhà có đủ ánh sáng.

10.1.5. Phải đánh dấu CNV cố định vượt lên trên OLS và nếu đường CHC được dùng về ban đêm thì nó được chiếu sáng.

CHÚ THÍCH: Xem 9.3.5 để biết thông tin về bề mặt khống chế của CNV.

10.1.6. Phải đánh dấu CNV là phương tiện cơ giới và các vật thể di động khác không phải là máy bay; khi sân bay được sử dụng vào ban đêm hoặc điều kiện tầm nhìn kém thì chúng được chiếu sáng, trừ các thiết bị và phương tiện cơ giới chuyên dụng trên sân đỗ máy bay.

10.1.7. Phải đánh dấu các đèn hàng không mặt đất đặt cao trong phạm vi khu bay để dễ nhận biết vào ban ngày. Không lắp đèn cảnh báo CNV ở điểm cao khi đã có đèn chiếu sáng hoặc biển báo hiệu cho phần địa hình cao trong khu bay.

10.1.8. Mọi vật thể trong cự ly quy định ở Bảng 2 cột 11 và 12 tính từ tim đường lăn vào sân đỗ máy bay hoặc đường lăn vào vị trí đỗ máy bay được đánh dấu và nếu đường lăn, đường lăn sân bay đỗ và đường lăn vị trí đỗ máy bay được sử dụng về ban đêm thì nó được chiếu sáng.

10.1.9. Cơ quan có thẩm quyền quy định đánh dấu các CNV theo 8.3.2 và chiếu sáng nếu sân bay được sử dụng vào ban đêm. Không cần đánh dấu khi CNV đã được chiếu sáng bằng đèn cảnh báo CNV cường độ cao vào ban ngày.

10.1.10. Đánh dấu các đường dây, đường cáp cao v.v. đi qua sông, thung lũng hay đường sá; cũng cần đánh dấu và chiếu sáng các cột đỡ chúng, nếu các đường dây và cáp đó có thể nguy hiểm cho máy bay. Không cần đánh dấu khi chúng đã được chiếu sáng bằng đèn cảnh báo CNV cường độ cao về ban ngày.

10.1.11. Khi phải đánh dấu các đường dây điện, đường cáp trên không mà không thể đánh dấu trên dây điện và cáp đó thì phải lắp đặt đèn cảnh báo CNV cường độ cao loại B trên các cột đỡ chúng.

10.2. Đánh dấu các vật thể.

Yêu cầu áp dụng

10.2.1. Mọi CNV cố định cần đánh dấu đều phải sơn màu khi có điều kiện, nhưng khi không thể đánh dấu thì phải đặt mốc hay cờ ở trên hoặc phía trên các CNV đó. Những CNV đủ nổi bật bởi hình dáng, kích thước màu sắc của chúng thì không cần đánh dấu nữa.

10.2.2. Mọi vật thể di động cần đánh dấu đều phải sơn màu hay cắm cờ.

Sử dụng màu sắc

10.2.3. Sơn ô màu cho vật thể để làm nổi rõ hình dáng nếu vật thể không dễ gãy và hình chiếu của nó trên bất kỳ mặt phẳng đứng nào đều bằng hoặc lớn hơn 4,5m theo cả hai chiều. Mỗi ô gồm nhiều hình chữ nhật thích hợp, mỗi cạnh không nhỏ hơn 1,5 m và không lớn hơn 3 m. Các góc có ô màu sẫm hơn. Các màu phải tương phản với nhau và tương phản với nền xung quanh nó. Thông dụng nhất là màu da cam và màu trắng hoặc đỏ, trắng xen nhau trừ khi những màu sắc đó bị lẫn với nền xung quanh (xem Hình 39).

Hình 39. Mẫu đánh dấu cơ bản

10.2.4. Sơn màu có vạch màu tương phản xen kẽ nhau cho vật thể, nếu có:

a) chủ yếu gồm những bề mặt không dễ gãy và chiều ngang hay đứng lớn hơn 1,5 m và chiều kia đứng hay ngang nhỏ hơn 4,5 m;

b) bao gồm các ô có chiều đứng hoặc chiều ngang lớn hơn 1,5 m.

Các dải sơn vuông góc với cạnh dài nhất và có chiều rộng bằng giá trị nhỏ hơn trong hai giá trị sau: 1/7 của cạnh dài nhất hoặc 30 m. Màu sắc của các dải sơn tương phản với nền xung quanh nó. Cần dùng màu da cam hay trắng, trừ khi những màu này không nổi rõ trên nền quan sát. Các dải ở đầu mút của vật thể có màu sẫm hơn (xem Hình 39, 40).

CHÚ THÍCH: Bảng 11 chỉ dẫn xác định chiều rộng của dải với một số lẻ các dải, các dải đỉnh và đáy có màu sẫm hơn.

10.2.5. Sơn CNV một màu nếu hình chiếu của nó trên bất kỳ một mặt phẳng đứng nào cũng có hai chiều nhỏ hơn 1,5 m. Dùng màu da cam hay màu đỏ, trừ khi những màu này bị lẫn với màu nền.

CHÚ THÍCH: Đối với một vài loại nền có thể dùng màu khác với da cam hay đỏ để có đủ độ tương phản.

10.2.6. Khi phải sơn vật thể di động thì có thể dùng một màu đậm để dễ nhận thấy, tốt nhất là màu đỏ hay xanh lục – vàng cho xe khẩn nguy và màu vàng cho các xe dịch vụ.

Bảng 11. Chiều rộng của các vạch sơn tín hiệu

Sử dụng mốc

10.2.7. Lắp đặt các mốc ở trên hoặc bên cạnh CNV tại những vị trí dễ nhận biết vật thể, trong thời tiết tốt có thể nhận biết ở cự ly tối thiểu 1000 m từ trên không và 300 m từ mặt đất ở mọi hướng mà máy bay có thể tiến đến vật thể đó. Hình dáng của mốc phải rõ trong phạm vi cần thiết để chúng không bị nhầm lẫn với các mốc dùng cho mục đích thông tin khác và không làm tăng mối nguy hiểm cho máy bay do mốc đánh dấu vật thể gây ra.

10.2.8. Mốc phía trên dây điện, cáp trên không v.v. có dạng hình cầu đường kính không dưới 60 cm.

10.2.9. Khoảng cách giữa hai mốc cạnh nhau hoặc giữa một mốc và một cột đỡ cần phù hợp với đường kính của mốc, trong mọi trường hợp không được xa hơn:

a) 30 m khi đường kính của mốc là 60 cm;

b) 35 m khi đường kính của mốc là 80 cm;

c) 40 m khi đường kính của mốc nhỏ nhất là 130 cm.

Khi có nhiều tuyến đường dây, đường cáp gần nhau thì điểm đặt mốc đánh dấu không thấp hơn tuyến đường dây cao nhất.

10.2.10. Mỗi mốc được sơn một màu. Lắp đặt các mốc trắng và đỏ hoặc trắng và da cam xen kẽ nhau. Chọn màu sắc tương phản với nền xung quanh để dễ nhìn thấy.

Sử dụng cờ

10.2.11. Cờ đánh dấu vật thể được cắm xung quanh hoặc trên đỉnh, hoặc xung quanh mép cao nhất của vật thể. Khi dùng cờ đánh dấu những vật thể lớn hoặc những nhóm vật thể ở gần sát nhau, phải cắm cờ cách nhau ít nhất 15 m để hạn chế nguy hiểm do cờ đánh dấu vật thể gây ra.

10.2.12. Cờ vuông dùng đánh dấu vật thể cố định không được nhỏ hơn 0,6 m, cờ vuông đánh dấu vật thể di động không được nhỏ hơn 0,9 m.

10.2.13. Cờ đánh dấu vật thể cố định có màu da cam hoặc kết hợp của hai tam giác một màu da cam và một màu trắng, hoặc một màu đỏ và một màu trắng, trừ trường hợp những màu này lẫn vào nền thì dùng các màu khác rõ hơn.

10.2.14. Kẻ màu ô vuông cho cờ đánh dấu vật thể di động, mỗi ô vuông có cạnh không nhỏ hơn 0,3 m. Màu sắc của ô phải tương phản với nhau và tương phản với nền xung quanh, thường dùng màu vàng da cam và màu trắng hoặc đỏ và trắng xen kẽ nhau, trừ khi các màu đỏ lẫn với nền xung quanh thì dùng các màu khác rõ hơn.

10.3. Chiếu sáng chướng ngại vật.

Sử dụng đèn cảnh báo chướng ngại vật

10.3.1. Phải chiếu sáng rõ các CNV như nêu trong điều 6.1 bằng đèn cảnh báo CNV cường độ thấp, trung, cao hoặc kết hợp cả ba loại đèn trên.

CHÚ THÍCH: Sử dụng đèn cảnh báo CNV cường độ cao cho cả ban ngày lẫn ban đêm. Cần thận trọng để các đèn này không gây chói mắt.

10.3.2. Dùng đèn chiếu sáng CNV cường độ thấp loại A, B cho vật thể nhỏ và độ cao CNV so với mặt đất xung quanh nhỏ hơn 45 m.

10.3.3. Khi đèn cảnh báo CNV cường độ thấp loại A hoặc B không đủ ánh sáng hoặc cần cảnh báo đặc biệt thì dùng đèn cảnh báo CNV cường độ trung hoặc cao.

10.3.4. Phải đặt đèn cảnh báo CNV cường độ thấp loại C trên phương tiện cơ giới và các vật thể di động khác trừ máy bay.

10.3.5. Phải đặt đèn cảnh báo CNV cường độ thấp loại D trên xe dẫn đường.

10.3.6. Dùng đèn cảnh báo CNV cường độ thấp loại B riêng hoặc kết hợp với đèn cảnh báo CNV cường độ chiếu sáng trung bình loại B theo như điều 10.3.7.

10.3.7. Lắp đặt đèn cảnh báo CNV cường độ trung loại A, B hoặc C cho một vật thể lớn hoặc vật thể cao hơn 45 m so với mặt đất xung quanh. Dùng đèn cảnh báo CNV cường độ trung loại A và C riêng; còn đèn cảnh báo CNV cường độ trung loại B dùng riêng hoặc kết hợp với đèn cảnh báo CNV cường độ thấp loại B.

CHÚ THÍCH: Nhóm cây hoặc nhà được coi như vật thể lớn.

Hình 40. Ví dụ đánh dấu và chiếu sáng các công trình cao

Hình 41. Chiếu sáng công trình xây dựng

10.3.8. Lắp đặt đèn cảnh báo CNV cường độ cao dạng A nếu CNV cao hơn mặt đất xung quanh trên 150m và nghiên cứu hàng không chỉ ra rằng cần dùng đèn chủ yếu cho cả ban ngày.

CHÚ THÍCH: Nhóm cây hoặc nhà được coi như vật thể lớn.

10.3.9. Lắp đặt đèn cảnh báo CNV cường độ cao dạng B ở phía trên cột điện, đường dây cáp cao trên không v.v. ở những nơi:

a) cần có đèn cảnh báo sự hiện diện của những cột điện, đường dây cáp v.v.;

b) thực tế không thể đặt được dấu hiệu trên cột điện, đường dây cáp v.v.

10.3.10. Tại nơi nếu sử dụng đèn cảnh báo CNV cường độ cao loại A hoặc B, hoặc đèn cảnh báo CNV cường độ trung bình loại A vào ban đêm có thể làm chói mắt phi công tại vùng lân cận sân bay (trong khoảng bán kính gần 10.000 m) hoặc do yêu cầu môi trường thì có thể dùng cả hai loại đèn chiếu sáng CNV này. Hệ thống đèn này có thể bao gồm các loại đèn cảnh báo CNV cường độ cao loại A hoặc B, hoặc đèn cảnh báo CNV cường độ trung bình loại A cho ban ngày vào lúc tranh tối tranh sáng, còn đèn cảnh báo CNV cường độ trung bình loại B hoặc C cho ban đêm.

Vị trí đèn cảnh báo CNV

CHÚ THÍCH: Chỉ dẫn sử dụng tổ hợp đèn cảnh báo CNV cường độ thấp, trung bình, cao được trình bày trong Phụ lục G.

10.3.11. Một hay nhiều đèn cảnh báo CNV cường độ thấp, trung bình, cao phải đặt càng gần đỉnh CNV càng tốt. Đèn trên cùng phải chỉ rõ được đỉnh của CNV hoặc rìa cao nhất của CNV trên bề mặt giới hạn của CNV.

10.3.12. Trong trường hợp có ống khói hoặc kết cấu khác tương tự, đèn trên cùng được bố trí thấp hơn đỉnh để hạn chế khói bẩn bám vào đèn (xem Hình 40, 41).

10.3.13. Trong trường hợp công trình tháp hoặc ăng ten cần trang bị đèn cảnh báo CNV cường độ cao ban ngày với kết cấu loại cột hoặc ăng ten cao hơn 12 m ở nơi khó lắp đặt đúng vị trí đèn cảnh báo CNV cường độ cao trên đỉnh cột, thì đèn này được đặt trên vị trí cao nhất có thể, và nếu có thể thì đèn cảnh báo CNV cường độ trung bình loại A được đặt trên đỉnh.

10.3.14. Trong trường hợp vật thể lớn hoặc nhóm vật thể ở gần nhau các đèn phía trên phải chỉ rõ ít nhất các đỉnh hay các cạnh của các vật thể cao nhất của OLS thể hiện được hình dáng và độ lớn của vật thể. Nếu hai hay nhiều cạnh có cùng một chiều cao, thì đánh dấu cạnh gần khu vực hạ cánh nhất. Khi dùng đèn cường độ thấp thì khoảng cách dọc không quá 45 m. Khi dùng đèn cường độ trung thì khoảng cách dọc không quá 90 m.

10.3.15. Khi OLS dốc và điểm trên đỉnh dốc của OLS không phải là điểm cao nhất của vật thể thì có thể đặt thêm đèn cảnh báo CNV trên phần cao nhất của vật thể đó.

10.3.16. Khi những vật thể được chiếu sáng bằng đèn cảnh báo CNV cường độ trung bình loại A và đỉnh của vật thể cao hơn mặt đất xung quanh hoặc đỉnh cao của nóc các tòa nhà gần bên (khi xung quanh vật thể có nhiều nhà cao tầng) 105 m, thì phải bổ sung thêm các đèn ở mức giữa. Những đèn bổ sung ở mức giữa này được bố trí cách đều nhau từ đèn trên đỉnh cao nhất đến mặt đất hoặc nóc những tòa nhà xung quanh với khoảng cách thích hợp, nhưng không quá 105 m (xem 10.3.7).

10.3.17. Khi vật thể được chiếu sáng bằng đèn cảnh báo CNV cường độ trung bình loại B và đỉnh của vật thể cao hơn mặt đất xung quanh hoặc đỉnh cao của các tòa nhà gần bên (khi xung quanh vật thể có nhiều nhà cao tầng) trên 45 m, thì phải bổ sung thêm các đèn ở mức giữa. Những đèn bổ sung ở mức giữa này là những đèn cảnh báo CNV cường độ thấp loại B và đèn cảnh báo CNV cường độ trung bình loại B xen kẽ nhau và được bố trí cách đều nhau từ đèn trên đỉnh cao nhất đến mặt đất hoặc nóc những tòa nhà xung quanh với một khoảng cách thích hợp, nhưng không quá 52 m.

10.3.18. Ở những nơi vật thể được chiếu sáng bằng đèn cảnh báo CNV cường độ trung bình loại C và đỉnh của vật thể cao hơn mặt đất xung quanh hoặc đỉnh cao của các tòa nhà gần bên (khi xung quanh vật thể có nhiều nhà cao tầng) trên 45 m, thì phải bổ sung thêm các đèn ở mức giữa. Những đèn bổ sung ở mức giữa này được bố trí cách đều nhau từ đèn trên đỉnh cao nhất đến mặt đất hoặc nóc những tòa nhà xung quanh với một khoảng cách thích hợp, nhưng không quá 52 m.

10.3.19. Ở những nơi sử dụng đèn cảnh báo CNV cường độ cao loại A, đèn thường được đặt cách đều nhau không quá 105 m tính từ đèn dưới mặt đất đền đèn ở đỉnh với tiêu chuẩn như ở 10.3.11 trừ nơi bị nhà cao tầng bao quanh, khi đó điểm cao nhất của tòa nhà được dùng làm chuẩn so với điểm dưới mặt đất để định rõ số mức đèn.

10.3.20. Lắp đặt đèn cảnh báo CNV cường độ cao loại B ở 3 mức sau:

- trên đỉnh tháp;

- ở mức thấp nhất của các đoạn nối của đường dây hoặc cáp;

- ở khoảng giữa của 2 mức trên.

CHÚ THÍCH: Trong một vài trường hợp vị trí đặt đèn có thể tách rời khỏi tòa tháp.

10.3.21. Bố trí góc đèn cảnh báo CNV cường độ cao loại A và B theo Bảng 12.

Bảng 12. Bố trí góc lắp đặt đèn cảnh báo CNV cường độ cao

10.3.22. Số lượng và vị trí lắp đặt các đèn cảnh báo CNV cường độ thấp, trung và cao tại mỗi mức sao cho vật thể được nhìn thấy từ mọi góc phương vị. Khi đèn bị phần khác của vật thể hoặc vật thể liền kề che khuất theo bất kỳ hướng nào thì cần bổ sung đèn trên vật thể đó giống như vật thể cần được chiếu sáng. Nếu đèn bị che khuất không chiếu rõ vật thể cần được chiếu sáng, thì có thể bỏ nó đi.

Đèn cảnh báo CNV cường độ thấp – Các đặc tính

10.2.23. Đèn cảnh báo CNV cường độ thấp trên vật thể cố định loại A và B là đèn màu đỏ cố định.

10.3.24. Đèn cảnh báo CNV cường độ thấp loại A và B phải theo đúng yêu cầu kỹ thuật ghi trong Bảng 13.

10.3.25. Đèn cảnh báo CNV cường độ thấp loại C đặt trên phương tiện giao thông khẩn nguy hoặc an ninh là đèn nháy xanh dương và các đèn cảnh báo CNV cường độ thấp loại C đặt trên các phương tiện giao thông khác là đèn nháy vàng.

10.3.26. Đèn cảnh báo CNV cường độ thấp loại D bố trí trên xe dẫn đường là đèn nháy vàng.

10.3.27. Đèn cảnh báo CNV cường độ thấp loại C và D phải theo đúng yêu cầu kỹ thuật trong Bảng 13.

10.3.28. Đèn cảnh báo CNV cường độ thấp trên các vật thể di chuyển chậm như xe thang hàng không là đèn màu đỏ cố định. Cường độ của đèn phải đủ để phân biệt với đèn bên cạnh với độ chiếu sáng bình thường.

10.3.29. Đèn cảnh báo CNV cường độ thấp trên các vật thể di chuyển chậm, tối thiểu phải đáp ứng yêu cầu kỹ thuật đối với đèn cảnh báo CNV cường độ thấp loại A trong Bảng 13.

Đèn cảnh báo CNV cường độ trung bình – Các đặc tính

10.3.30. Đèn cảnh báo CNV cường độ trung bình loại A là đèn nháy trắng, loại B là đèn nháy đỏ và loại C là đèn đỏ cố định.

10.3.31. Đèn cảnh báo CNV cường độ trung bình loại A, B và C phải đáp ứng các chỉ tiêu kỹ thuật trong Bảng 13.

10.3.32. Đèn cảnh báo CNV cường độ trung bình loại A và B được bố trí trên vật thể phải chớp sáng đồng thời.

Đèn cảnh báo CNV cường độ cao – Các đặc tính

10.3.33. Đèn cảnh báo CNV cường độ cao dạng A và B là đèn nháy trắng.

10.3.34. Đèn cảnh báo CNV cường độ cao loại A và B phải đáp ứng các chỉ tiêu kỹ thuật trong Bảng 13.

10.3.35. Đèn cảnh báo CNV cường độ cao loại A bố trí trên vật thể sẽ chớp sáng đồng thời.

10.3.36. Đèn cảnh báo CNV cường độ cao loại B cảnh báo có cột dây điện trên tháp, dây cáp v.v. nhấp nháy lần lượt, trước tiên là đèn giữa, tiếp đến là đèn cao và cuối cùng là đèn đáy. Khoảng cách các lần đèn chớp sáng như sau:

Bảng 13. Các đặc tính của đèn cảnh báo CNV

Bảng 13. (tiếp) Các đặc tính của đèn cảnh báo CNV

CHÚ THÍCH: - Bảng này không có chỉ dẫn về tia chiếu sáng theo phương nằm ngang. Điều 10.3.22 yêu cầu miền chiếu sáng 360° xung quanh vật thể. Tuy nhiên, số lượng đèn cần thỏa mãn yêu cầu này phụ thuộc vào miền chiếu sáng nằm ngang của từng đèn và hình dạng công trình (đối tượng). Như vầy, miền chiếu sáng hẹp hơn cần phải có nhiều đèn hơn.

a) Xem 10.3.25

b) Cường độ có hiệu quả.

c) Miền chiếu sáng được xác định là góc giữa 2 hướng trên một mặt phẳng mà ở đó cường độ bằng 50% giá trị cường độ phía sai số thấp hơn trong các cột 4, 5, 6. Chùm tia không nhất thiết đối xứng với góc nghiêng qua tia cường độ tối đa.

d) Góc nghiêng (trong mặt phẳng đứng) so với đường nằm ngang.

e) Cường độ trên tia nằm ngang bất kỳ xác định bằng tỷ lệ phần trăm cường độ lớn nhất thực tế trên tia đó mỗi tia hoạt động được nêu trong cột 4, 5, 6.

f) Cường độ trên tia hướng tâm nằm ngang bất kỳ xác định bằng tỷ lệ phần trăm giá trị cường độ phía sai số thấp hơn của cường độ nêu trong cột 4, 5, 6.

g) Ngoài các tính năng kỹ thuật, đèn chiếu sáng phải có cường độ đủ để đảm bảo nhìn rõ dưới góc nghiêng giữa ± 0° đến 50°.

h) Cường độ lớn nhất được xác định ở khoảng 2,5° thẳng đứng.

i) Cường độ lớn nhất được xác định ở khoảng 17° thẳng đứng.

fpm – số lần chớp trong một phút;

N/A – không dùng

10.4. Tuốc bin gió

Đánh giá

10.4.1. Tuốc bin gió phải được đánh dấu và/ hoặc chiếu sáng nếu xác định nó là CNV.

CHÚ THÍCH: Xem 8.3.1 và 8.3.2.

Chiếu sáng

10.4.2. Các cánh quạt, vỏ động cơ và phía trên 2/3 chiều cao cột của tuabin gió cần được sơn màu trắng, trừ khi có chỉ định khác về hàng không.

10.4.3. Khi cần phải chiếu sáng CNV thì nên sử dụng cường độ chiếu sáng trung bình. Trong trường hợp có bãi tuốc bin gió, tức là một nhóm gồm hai hay nhiều tua bin gió thì phải coi đó là một đối tượng khối và phải lắp đặt đèn chiếu sáng:

a) theo chu vi của bãi tuốc bin gió;

b) khoảng cách tối đa giữa các đèn chiếu sáng dọc theo chu vi khu tuốc bin theo mục 10.3.14, trừ khi nghiên cứu cho thấy có thể dùng khoảng cách lớn hơn;

c) nếu dùng đèn chớp thì chúng phải chớp sáng đồng thời; và

d) chiếu sáng mọi tuốc bin gió cao hơn hẳn bãi tuabin gió

10.4.4. Nên lắp đặt các đèn chiếu sáng CNV trên vỏ động cơ sao cho máy bay có thể nhìn thấy từ mọi hướng tiếp cận.

11. Đánh dấu cảnh báo khu vực hạn chế bay bằng mắt

11.1. Đóng cửa đường cất hạ cánh và đường lăn hoặc từng bộ phận của chúng.

Yêu cầu áp dụng

11.1.1. Khi đường CHC, đường lăn hoặc một phần của chúng không phù hợp cho máy bay sử dụng thì phải sơn tín hiệu cảnh báo. Sơn tín hiệu này là sơn tín hiệu đóng cửa.

Vị trí

11.1.2. Phải có sơn tín hiệu đóng cửa trên đường CHC, đường lăn hoặc các khu vực tạm thời không cho máy bay sử dụng. Không cần sơn tín hiệu đóng cửa nếu thời gian đóng cửa rất ngắn và cơ sở cung cấp dịch vụ không lưu đã thông báo đầy đủ.

11.1.3. Sơn tín hiệu đóng cửa và các dấu hiệu bổ trợ ở cả hai đầu của đường CHC hoặc đoạn đường CHC đóng cửa với khoảng cách tối đa giữa chúng không quá 300 m. Trên đường lăn, sơn tín hiệu đóng cửa ít nhất được kẻ ở từng đầu mút của đường lăn hay đoạn đường lăn cần thông báo đóng cửa.

Đặc tính

11.1.4. Sơn tín hiệu đóng cửa trên đường CHC có hình dạng và tỷ lệ như minh họa ở Hình 42 a) trên đường CHC, trên đường lăn có hình dạng và tỷ lệ như minh họa ở Hình 42, b). Sơn tín hiệu có màu trắng trên đường CHC và màu vàng trên đường lăn.

CHÚ THÍCH: Có thể đánh dấu khu vực tạm thời đóng cửa bằng những barie dễ gãy, sơn hoặc những vật liệu phù hợp khác dễ nhận biết vùng đóng cửa.

Hình 42. Dấu hiệu đóng cửa đường CHC, đường lăn

11.1.5. Khi đường CHC hay đường lăn hay một phần của chúng phải đóng cửa lâu dài thì phải xóa mọi ký hiệu thông thường của đường CHC hay đường lăn đó.

11.1.6. Không được bật đèn trên đường CHC hay đường lăn hay một phần của chúng đã đóng cửa, trừ khi bảo dưỡng đèn.

11.1.7. Bổ sung cho dấu hiệu đóng cửa khi đường CHC hay đường lăn hay một phần của chúng đã đóng cửa bị đường CHC hay đường lăn khác đang sử dụng cắt qua, về ban đêm bằng những đèn báo khu vực không sử dụng được đặt ngang qua lối vào khu đóng cửa với khoảng cách đèn không quá 3 m (xem 11.4.4).

11.2. Các bề mặt không chịu tải.

Yêu cầu áp dụng

11.2.1. Khi các lề của đường lăn, sân quay đầu đường CHC, sân chờ và sân đỗ máy bay và các bề mặt không chịu tải khác không thể phân biệt được với các bề mặt chịu tải thì giữa khu vực đó và bề mặt chịu tải được đánh dấu bằng các vạch sọc ở phía máy bay lăn.

CHÚ THÍCH: Dấu hiệu cạnh đường CHC trình bày ở 9.2.7.

Vị trí

11.2.2. Sơn tín hiệu kẻ sọc ở phía máy bay lăn dọc theo mép của mặt đường chịu tải sao cho mép ngoài của sơn tín hiệu gần hơn trùng với mép của mặt đường chịu tải.

Đặc tính

11.2.3. Sơn tín hiệu kẻ cạnh đường lăn gồm một cặp vạch đậm, mỗi vạch rộng 15 cm cách nhau 15 cm cùng màu sắc với sơn tín hiệu tim đường lăn.

11.3. Khu vực trước ngưỡng đường cất hạ cánh.

Yêu cầu áp dụng

11.3.1. Nếu bề mặt phía trước ngưỡng đường CHC (phần nằm trên mặt đường CHC) có mặt đường nhân tạo dài quá 60 m không thích hợp cho máy bay sử dụng, thì toàn bộ chiều dài đó trước ngưỡng đường CHC đánh dấu hình mái nhà (>).

Vị trí

11.3.2. Dấu hiệu mái nhà “>” kẻ theo hướng đường CHC, sắp xếp như Hình 43.

Hình 43. Dấu hiệu trước ngưỡng đường CHC

Đặc tính

11.3.3. Dấu hiệu “>” có màu sắc phân biệt so với màu sắc của các ký hiệu đường CHC, tốt nhất là màu vàng, chiều rộng vạch sơn tín hiệu tối thiểu là 0,9 m.

11.4. Các khu vực không sử dụng.

Yêu cầu áp dụng

11.4.1. Các mốc báo hiệu khu vực không sử dụng gọi là mốc tránh được bố trí trên những khu vực của đường lăn, sân đỗ hoặc sân chờ không cho máy bay lăn qua nhưng vẫn có thể cho máy bay lăn vòng tránh khu vực một cách an toàn. Nếu khu vực này được sử dụng vào ban đêm thì phải có đèn tránh.

CHÚ THÍCH: Sử dụng các mốc hoặc đèn tránh cảnh báo khu vực không dùng được để cảnh báo cho phi công biết có hố trên đường lăn hay sân đỗ máy bay hoặc một đoạn mặt đường đang sửa chữa. Khi một phần đường CHC không dùng được, hoặc trên một đoạn đường lăn hoặc một phần lớn chiều rộng đường lăn không dùng được thì đường CHC hoặc đường lăn thường được đóng lại.

Vị trí

11.4.2. Các mốc tránh và đèn tránh được bố trí càng gần nhau càng tốt ở khoảng cách hiệu quả đủ làm nổi bật khu vực tránh.

CHÚ THÍCH: Hướng dẫn vị trí của đèn tránh được ghi trong H.13 Phụ lục H.

Đặc tính mốc báo hiệu khu vực không sử dụng

11.4.3. Các mốc tránh gồm những thiết bị thẳng đứng nổi bật như cờ, mốc hình chóp, đèn hay biển báo hiệu.

Đặc tính đèn báo hiệu khu vực không sử dụng

11.4.4. Đèn báo tránh có màu đỏ sáng liên tục. Đèn phải có cường độ đủ sáng cho phép phân biệt với loại đèn khác bên cạnh và nền sáng chung của toàn khu vực nhưng không được chói quá. Trong mọi trường hợp cường độ đèn đỏ không được nhỏ hơn 10 cd.

Đặc tính hình chóp báo hiệu khu vực không sử dụng

11.4.5. Hình chóp báo tránh phải cao ít nhất 0,5 m màu đỏ, da cam hay vàng hoặc một trong các màu đó kết hợp với màu trắng.

Đặc tính cờ báo hiệu khu vực không sử dụng

11.4.6. Cờ báo tránh hình vuông có cạnh tối thiểu 0,5 m màu đỏ, da cam vàng hoặc một trong các màu đó kết hợp với màu trắng.

Đặc tính biển báo hiệu khu vực không sử dụng

11.4.7. Biển báo hiệu tránh cao ít nhất 0,5 m và dài ít nhất 0,9 m với những sọc thẳng đứng đỏ và trắng hoặc da cam và trắng xen kẽ nhau.

12. Hệ thống điện.

12.1. Hệ thống cấp điện cho thiết bị phụ trợ dẫn đường hàng không.

CHÚ THÍCH: Độ an toàn của các hoạt động trên sân bay phụ thuộc vào chất lượng hệ thống (nguồn) cấp điện. Toàn bộ hệ thống điện được nối với một hoặc nhiều nguồn cấp điện độc lập, một hoặc nhiều trạm phát điện có thể cấp điện ngay khi nguồn chính bị mất điện. Khi thiết kế quy hoạch lưới điện phải dự phòng nhiều nguồn cấp điện.

12.1.1. Sân bay phải có nguồn cấp điện chính đảm bảo cho các hệ thống dẫn đường hoạt động an toàn.

12.1.2. Phải thiết kế hệ thống cấp điện cho thiết bị phụ trợ dẫn hướng bằng mắt hoặc bằng vô tuyến sao cho nếu thiết bị bị hỏng cũng không làm phi công bị mất tín hiệu chỉ dẫn bằng mắt hoặc bị nhầm lẫn.

CHÚ THÍCH: Khi thiết kế và lắp đặt hệ thống điện cần lưu ý các tính chất như nhiễu của trường điện từ, tổn hao trên đường dây, chất lượng nguồn cấp điện v.v..

12.1.3. Phải nối hệ thống điện dự phòng với các phương tiện cần điện dự phòng sao cho các phương tiện được tự động nối vào hệ thống điện dự phòng khi hệ thống điện đang dùng bị hỏng.

12.1.4. Thời gian từ khi hệ thống dẫn điện chính hỏng đến khi khôi phục hoàn toàn các dịch vụ yêu cầu ở 12.1.10 càng ngắn càng tốt, trừ trường hợp các phương tiện tiếp cận chính xác bằng mắt, giản đơn hoặc các đường CHC theo yêu cầu thời gian chuyển nguồn tối đa ghi trong Bảng 14.

CHÚ THÍCH: Thời gian chuyển nguồn dự phòng được xác định trong mục 3.

12.1.5. Thời gian chuyển nguồn trong tiêu chuẩn này đã xác định yêu cầu phải thay thế nguồn cấp điện dự phòng hiện hữu trong thời hạn do Người có thẩm quyền quy định sau khi Tiêu chuẩn này có hiệu lực. Tuy nhiên, đối với nguồn cấp điện dự phòng được lắp đặt sau ngày tiêu chuẩn này có hiệu lực thì phải nối nguồn cấp điện dự phòng đến những trang thiết bị cần có nguồn cấp điện dự phòng sao cho những trang thiết bị đó phù hợp với những yêu cầu trong Bảng 14 về thời gian chuyển nguồn tối đa như nêu trong điều 5.

Thiết bị phụ trợ dẫn đường bằng mắt.

Yêu cầu áp dụng

12.1.6. Hệ thống cấp điện cho thiết bị phụ trợ dẫn đường bằng mắt.

Đối với đường CHC tiếp cận chính xác, cần hệ thống cấp điện dự phòng đáp ứng được các yêu cầu của Bảng 14, tương ứng với cấp cất hạ cánh của đường CHC. Đường nối giữa nguồn cấp điện với các thiết bị cần cấp điện dự phòng được thiết kế sao cho nguồn cấp điện dự phòng dùng cho các thiết bị đó tự động kết nối với thiết bị khi xảy ra sự cố ở nguồn cấp điện chính.

12.1.7. Đối với đường CHC chỉ dùng cho cất cánh khi tầm nhìn dưới 800 m phải có nguồn cấp điện dự phòng đáp ứng được các yêu cầu của Bảng 14.

12.1.8. Ở sân bay với đường CHC chính tiếp cận giản đơn, cần có nguồng cấp điện dự phòng đáp ứng các yêu cầu của Bảng 14, ngoại trừ các phương tiện nhìn bằng mắt trên đường CHC tiếp cận giản đơn thứ hai trở đi không cần nguồn cấp điện dự phòng.

12.1.9. Ở sân bay mà đường CHC chính là đường CHC không có thiết bị, cần có nguồn cấp điện dự phòng đáp ứng được các yêu cầu của 12.1.4, ngoại trừ thiết bị nhìn bằng mắt khi mà hệ thống đèn dự phòng theo quy định của 9.3.2 có thể đáp ứng yêu cầu chậm nhất là 15 min thì cơ quan có thẩm quyền có thể quy định cần hoặc không cần nguồn cấp điện dự phòng,

Bảng 14. Các yêu cầu về nguồn cấp điện dự phòng (xem 12.1.4)

12.1.10. Những thiết bị sân bay sau đây cần có nguồn cấp điện dự phòng để cấp điện ngay khi nguồn cấp điện chính bị mất:

a) Đèn tín hiệu và chiếu sáng tối thiểu đảm bảo cho kiểm soát viên không lưu hoàn thành nhiệm vụ khi trực;

CHÚ THÍCH: Có thể đáp ứng yêu cầu chiếu sáng tối thiểu bằng cách sử dụng hệ thống chiếu sáng không dùng điện.

b) Mọi đèn cảnh báo CNV đảm bảo cho máy bay hoạt động an toàn theo ý kiến của cơ quan chức năng;

c) Đèn tiếp cận, đường CHC và đường lăn đáp ứng yêu cầu kỹ thuật nêu trong điều từ 12.1.6 đến 12.1.9;

d) Trang bị khí tượng;

e) Đèn bảo vệ chiếu sáng cần thiết, nếu được trang bị theo quy định 13.11;

f) trang bị thiết yếu của sân bay nhằm đáp ứng trường hợp khẩn cấp;

e) Đèn bảo vệ chính tuân thủ theo 9.3.23.1;

g) Đèn chiếu sáng vị trí đỗ máy bay cách ly, nếu được trang bị theo quy định của 9.3.23.1; và

h) Đèn chiếu sáng khu vực sân đỗ nơi hành khách qua lại;

CHÚ THÍCH: Yêu cầu hệ thống điện dự phòng hỗ trợ cho phát thanh và các phương tiện mặt đất được nêu trong Annex 10, Volume I, Chapter 2 (Phụ ước 10, tập I, Chương 2)

12.1.11. Có thể sử dụng các loại nguồn cấp điện sau làm nguồn cấp điện dự phòng:

- Nguồn cấp điện công cộng độc lập với nguồn cấp chính, đường dây độc lập với nguồn và đường dây chính để khi nguồn chính bị hỏng thì nguồn cấp điện công cộng khác đó có thể cấp điện được ngay.

- Trạm phát điện dự phòng có máy phát điện, acqui v.v.. có thể cung cấp điện được ngay.

12.2. Thiết kế hệ thống điện.

12.2.1. Đối với đường CHC sử dụng trong các điều kiện tầm nhìn trên đường CHC nhỏ hơn 550 m, hệ thống điện nối với nguồn cấp điện cho đèn và điều khiển hệ thống đèn kèm theo trong Bảng 14 được thiết kế sao cho khi một thiết bị hỏng cũng không làm phi công bị mất tín hiệu chỉ dẫn bằng mắt hoặc bị nhầm lẫn.

12.2.2. Khi nguồn cấp điện dự phòng của sân bay dùng hệ dây dự phòng thì phải đảm bảo chúng độc lập cả về mặt vật lý lẫn điện thế để luôn sẵn sàng và độc lập làm việc.

12.2.3. Khi đường CHC có một phần là đường lăn tiêu chuẩn được trang bị đèn đường CHC và đèn đường lăn, với hệ thống dự phòng là nguồn kép thì phải phối hợp chặt chẽ để ngăn ngừa khả năng cùng một lúc cả hai hệ thống hoạt động.

12.3. Giám sát.

12.3.1. Phải duy trì hệ thống giám sát đảm bảo hệ thống đèn hoạt động tin cậy.

12.3.2. Khi hệ thống đèn được sử dụng để điều hành máy bay thì nó được điều khiển để tự động cung cấp ngay lập tức mọi tín hiệu chỉ dẫn khi có sự cố bất kì xảy ra có nguy cơ ảnh hưởng đến chức năng giám sát. Thông tin này sẽ được tự động chuyển đến cơ sở cung cấp dịch vụ không lưu.

12.3.3. Khi thay đổi nguồn cấp điện, trong vòng 2 s nguồn dự phòng cần cung cấp điện cho đèn dừng ở vị trí chờ đường CHC và trong vòng 5s đối với tất cả các loại đèn dẫn đường bằng mắt khác.

12.3.4. Đối với đường CHC sử dụng trong các điều kiện tầm nhìn trên đường CHC dưới 550 m, Hệ thống đèn đáp ứng yêu cầu trong Bảng 14 được giám sát tự động để cung cấp ngay những chỉ dẫn khi có sự cố làm cho khả năng của bất kì bộ phận nào giảm xuống dưới mức tối thiểu cho phép nêu trong điều từ 14.4.7 đến 14.4.11 tương ứng. Thông tin này được chuyển đến cơ sở bảo dưỡng liên quan ngay lập tức.

12.3.5. Đối với đường CHC sử dụng trong các điều kiện tầm nhìn trên đường CHC dưới 550 m, Hệ thống đèn đáp ứng yêu cầu trong Bảng 14 được giám sát tự động để cung cấp ngay những chỉ dẫn khi có sự cố nguy cơ làm cho khả năng của bất kì bộ phận nào giảm xuống dưới mức tối thiểu cho phép làm cho các hoạt động phải ngừng. Thông tin này được tự động chuyển đến cơ sở cung cấp dịch vụ không lưu và được thông báo đến người có trách nhiệm.

13. Khẩn nguy và các dịch vụ khác.

13.1. Lập kế hoạch khẩn nguy sân bay

Yêu cầu áp dụng

CHÚ THÍCH: Kế hoạch khẩn nguy sân bay là quá trình chuẩn bị cho sân bay ứng phó với tình huống nguy hiểm trong sân bay hoặc trong phạm vi lân cận sân bay. Mục tiêu của kế hoạch khẩn nguy sân bay là giảm tác hại của sự cố, đặc biệt là phải cứu sinh mạng người, khẩn nguy và duy trì khả năng hoạt động của máy bay. Kế hoạch khẩn nguy sân bay đề ra những quy trình phối hợp hành động của những cơ quan khác nhau của sân bay và của cộng đồng xung quanh sân bay có thể hỗ trợ khẩn nguy sân bay.

13.1.1. Kế hoạch khẩn nguy sân bay được lập phù hợp với các hoạt động của máy bay và những hoạt động khác trên sân bay.

13.1.2. Kế hoạch khẩn nguy sân bay phải đề ra qui trình phối hợp hành động trong tình huống khẩn cấp tại sân bay và vùng lân cận sân bay.

CHÚ THÍCH: Ví dụ các tình huống khẩn cấp liên quan là: sự cố máy bay, không tặc kể cả đặt bom, bắt cóc máy bay, hàng hóa nguy hiểm, cháy và thiên tai v.v.

13.1.3. Kế hoạch khẩn nguy nhằm phối hợp các đơn vị khẩn nguy hoặc triển khai khẩn nguy trong các tình huống khẩn cấp.

CHÚ THÍCH:

Các đơn vị đó là:

- Trong sân bay: cơ sở kiểm soát dịch vụ không lưu, khẩn nguy, cứu hỏa, dịch vụ cấp cứu y tế sân bay, khai thác máy bay, an ninh và cảnh sát;

- Ngoài sân bay: đơn vị cứu hỏa, cảnh sát, dịch vụ cấp cứu y tế, bệnh viện, quân đội, tuần tra, canh gác bờ biển, bến cảng.

13.1.4. Bản kế hoạch khẩn nguy sân bay có nội dung phối hợp và hợp tác với trung tâm khẩn nguy khi cần thiết.

13.1.5. Bản kế hoạch khẩn nguy sân bay phải gồm ít nhất:

a) các loại khẩn nguy dự kiến khắc phục;

b) các cơ quan (đơn vị) tham gia vào kế hoạch;

c) trách nhiệm và vai trò của từng đơn vị, của trung tâm khẩn nguy và sở chỉ huy khẩn nguy đối với từng loại tình huống khẩn cấp;

d) thông tin về tên và số điện thoại của các đơn vị hay người cần quan hệ trong các trường hợp khẩn nguy cụ thể;

e) bản đồ phân chia ô vuông sân bay và vùng lân cận sân bay.

13.1.6. Bản kế hoạch phải xem xét nhân tố con người để đảm bảo phối hợp tối ưu các hoạt động khẩn nguy của các đơn vị liên quan.

Trung tâm khẩn nguy cố định và sở chỉ huy khẩn nguy lưu động

13.1.7. Phải có Trung tâm khẩn nguy cố định và một sở chỉ huy khẩn huy lưu động hoạt động trong suốt thời gian khẩn nguy.

13.1.8. Trung tâm hoạt động khẩn nguy là một thành phần của sân bay đảm nhiệm mọi việc phối hợp chung và hướng dẫn giải quyết công tác khẩn nguy.

13.1.9. Sở chỉ huy có trang bị để có thể cơ động nhanh đến nơi xảy ra sự cố khi cần thiết và phối hợp tại chỗ các đơn vị đến khẩn nguy.

13.1.10. Phải chỉ định một người quản lý trung tâm khẩn nguy và một người nữa quản lý sở chỉ huy khẩn nguy khi cần.

Hệ thống thông tin liên lạc

13.1.11. Phải có hệ thống thông tin liên lạc thích hợp nối sở chỉ huy với trung tâm khẩn nguy và với các đơn vị tham gia theo kế hoạch và đáp ứng các yêu cầu cụ thể của sân bay.

Diễn tập khẩn nguy sân bay

13.1.12. Để khẩn nguy phải có kế hoạch khẩn nguy gồm những quy trình nhằm định kì thử nghiệm tính hợp lý của kế hoạch và xem xét các kết quả nhằm nâng cao hiệu quả của nó.

CHÚ THÍCH: Bản kế hoạch khẩn nguy phải bao gồm đủ các cơ quan tham gia và trang thiết bị cần thiết.

13.1.13. Bản kế hoạch khẩn nguy được thử nghiệm bằng cách tiến hành:

a) Tổng diễn tập khẩn nguy không quá 2 năm một lần toàn Cảng Hàng không;

b) Diễn tập khẩn nguy cục bộ giữa hai lần tổng diễn tập để khắc phục những thiếu sót phát hiện trong lần tổng diễn tập toàn cảng hàng không;

c) rà xét kịch bản hoặc sau một sự cố có thật nhằm bổ khuyết càng nhanh càng tốt những thiếu sót phát hiện trong lần diễn tập hay sau sự cố cụ thể.

CHÚ THÍCH: Mục đích của tổng diễn tập toàn cảng hàng không là đảm bảo tính hiện thực của bản kế hoạch ứng phó với mọi loại sự cố. Mục đích của diễn tập cục bộ là để đảm bảo tính hiện thực của hành động ứng phó của các đơn vị tham gia và của từng phần bản kế hoạch, chẳng hạn như hệ thống thông tin liên lạc.

Khẩn nguy trong môi trường đặc biệt.

13.1.14. Kế hoạch khẩn nguy bao gồm công tác chuẩn bị tiềm lực và phối hợp để đáp ứng việc khẩn nguy tại sân bay gần ao hồ và/hay đầm lầy và có phần tiếp cận hạ cánh hoặc cất cánh đi qua chúng.

13.1.15. Trên những sân bay này ở vùng gần ao hồ và/hoặc đầm lầy hoặc địa hình đặc biệt, khó khăn, kế hoạch khẩn nguy có thể gồm việc xây dựng, kiểm tra đánh giá việc chuẩn bị trước đối với dịch vụ khẩn nguy chuyên nghiệp qua những khoảng thời gian nhất định.

13.2. Khẩn nguy và cứu hỏa.

Khái quát

CHÚ THÍCH:

1 Mục đích của việc khẩn nguy, cứu hỏa là cứu sinh mạng người. Vì lý do đó điều quan trọng hàng đầu là đảm bảo những phương tiện đối phó với tai nạn máy bay hay một sự cố xảy ra tại sân bay hoặc lân cận bay, mà sân bay là có tầm quan trọng nhất vì ở đó có nhiều cơ hội nhất cứu sinh mạng người. Phải thường xuyên xác định khả năng hoặc nhu cầu cứu hỏa do cháy thường xảy ra ngay khi máy bay gặp nạn hoặc bất cứ lúc nào trong quá trình khẩn nguy.

2 Các yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến việc khẩn nguy có hiệu quả khi có tai nạn máy bay là: chất lượng huấn luyện, hiệu quả của trang thiết bị và tốc độ đưa nhân viên và trang thiết bị khẩn nguy, cứu hỏa vào cuộc.

3 Ở đây không xét đến các yêu cầu cứu hỏa nhà cửa hay kho xăng dầu hoặc rải bọt chống cháy trên các đường CHC.

Yêu cầu áp dụng

13.2.1. Sân bay phải có các dịch vụ và trang thiết bị khẩn nguy và cứu hỏa.

CHÚ THÍCH: Các tổ chức công cộng hay tư nhân đóng ở vị trí phù hợp có trang thiết bị thích hợp có thể được chỉ định triển khai dịch vụ khẩn nguy, cứu hỏa. Thông thường trạm cứu hỏa có tổ chức được bố trí tại sân bay, tuy nhiên không loại trừ vị trí ngoài sân bay miễn là đáp ứng thời gian phản ứng quy định.

13.2.2. Khi sân bay ở gần khu vực có nước, đầm lấy hoặc ở địa hình khó khăn và nơi mà phần lớn các hoạt động tiếp cận hay cất cánh được tiến hành phía trên các khu vực đó, cần phải có trang thiết bị khẩn nguy, cứu hỏa thích hợp để giảm nguy hiểm và rủi ro.

CHÚ THÍCH:

1 Tuy không nhất thiết phải có thiết bị đặc biệt chữa cháy cho các vùng nước, nhưng không có nghĩa là không trang bị các thiết bị đó nếu thực tế có nhu cầu, chẳng hạn như ở các khu vực liên quan đến nước bao gồm các rạn san hô, đảo.

2 Mục tiêu là để lên kế hoạch và triển khai nhanh chóng các thiết bị nổi cần thiết phù hợp đối với những máy bay lớn nhất thường sử dụng sân bay.

3 Xem thêm Hướng dẫn trong “Chapter 13 of the Airport Services Manual (Doc 9137), Part 1”.

Cấp bảo vệ cần thiết

13.2.3. Cấp khẩn nguy cứu hỏa của sân bay, còn gọi là cấp bảo vệ sân bay, phải tuân thủ cấp bảo vệ sân bay xác định theo nguyên tắc trong 13.2.5 và 13.2.6, trừ khi số lần hoạt động của máy bay ứng với cấp bảo vệ cao nhất thông thường của sân bay nhỏ hơn 700 lần hoạt động liên tục trong 3 tháng thì cấp bảo vệ không thấp hơn một cấp so với cấp đã xác định.

CHÚ THÍCH: Một lần cất cánh hoặc một lần hạ cánh được coi là một lần hoạt động.

13.2.4. Nếu cấp khẩn nguy cứu hỏa ở sân bay chưa thỏa mãn với cấp bảo vệ sân bay theo 13.2.5 và 13.2.6 thì phải bổ sung trang thiết bị cho phù hợp trong thời hạn do cơ quan có thẩm quyền quy định.

13.2.5. Cấp khẩn nguy cứu hỏa sân bay được xác định theo Bảng 15 dựa trên chiều dài và chiều rộng của thân máy bay lớn nhất thường sử dụng sân bay.

Bảng 15. Phân cấp bảo vệ khẩn nguy, cứu hỏa sân bay

13.2.6. Nếu sau khi đã lựa chọn được cấp tương ứng với toàn bộ chiều dài của máy bay dài nhất mà chiều rộng của thân máy bay lớn hơn chiều rộng lớn nhất trong Bảng 15, cột 3 cho cấp đó, thì loại máy bay đó được nâng nhu cần về cấp bảo vệ trên một cấp cao hơn.

CHÚ THÍCH:

1 Xem “Airport Services Manual (Doc 9137), Part 1” (Sổ tay dịch vụ cảng hàng không (Doc 9137), Phần 1) về phân cấp sân bay cho mục đích bảo vệ khẩn nguy cứu hỏa đối với mọi hoạt động khai thác máy bay hàng hóa.

2 Hướng dẫn huấn luyện nhân lực và thiết bị bảo vệ môi trường và các dịch vụ khẩn nguy cứu hỏa được trình bày trong H.17 Phụ lục H và trong “Airport Services Manual (Doc 9137), Part 1” (Sổ tay dịch vụ cảng hàng không (Doc 9137), Phần 1)

13.2.7. Trong thời kỳ ít hoạt động, cấp bảo vệ phải luôn được duy trì không nhỏ hơn cấp bảo vệ cao nhất dự tính cho loại máy bay lớn nhất sử dụng sân bay trong thời gian đó, không phụ thuộc vào mật độ bay.

Chất chữa cháy

13.2.8. Phải cung cấp đủ chất chữa cháy chính và phụ theo quy định cho sân bay.

13.2.9. Chất chữa cháy chính là:

a) bọt chống cháy đáp ứng chất lượng tối thiểu cấp A;

b) bọt chống cháy đáp ứng chất lượng tối thiểu cấp B;

c) phối hợp cả hai loại trên;

trừ khi chất chữa cháy chính cho sân bay cấp 1 đến cấp 3 đáp ứng chất lượng tối thiểu cấp B.

13.2.10. Chất chữa cháy phụ là hỗn hợp bột hóa học khô chữa cháy hydrocacbon.

CHÚ THÍCH:

1 Phải thận trong khi chọn bột hóa học khô dùng với bọt chống cháy để bảo đảm sự phù hợp giữa chúng.

2 Có thể dùng các hỗn hợp chất bột hóa học khô và chống cháy hiệu quả tương đương. Có thể xem thêm “Airport Services Manual (Doc 9137), Part 1”

13.2.11. Lượng nước cho sản xuất bọt và các chất phụ cần thiết cho các xe khẩn nguy, cứu hỏa phải phù hợp với cấp sân bay xác định ở 13.2.3, 13.2.4, 13.2.5, 13.2.6 và Bảng 16, trừ khi cần có thể được điều chỉnh như sau:

a) đối với sân bay cấp bảo vệ 1 và 2 có thể thay đến 100% nước bằng chất phụ;

b) đối với sân bay cấp bảo vệ 3 đến 10 nếu dùng bọt chất lượng A thì có thể thay đến 30% nước bằng chất phụ.

Đối với những chất thay thế, sử dụng tỷ lệ dưới đây:

CHÚ THÍCH:

1 Lượng nước quy định cho sản xuất bọt được dự kiến 8,2 lít/min/m² cho bọt chất lượng A và 5,5 lít/min/m² cho bọt chất lượng B.

2 Khi dùng bất kỳ chất phụ nào khác, cần kiểm tra lại tỷ lệ trên

13.2.12. Tại sân bay có máy bay lớn hơn kích thước trung bình dự kiến khai thác cần tính toán lại lượng nước cần thiết và có thể tăng thêm lượng nước cho sản xuất bọt cứu hỏa và tăng thêm giải pháp xả bọt.

CHÚ THÍCH: Xem thêm hướng dẫn tại “Chapter 2 of the Airport Services Manual (Doc 9137), Part 1.” (Chương 2 Sổ tay dịch vụ cảng hàng không (Doc 9137), Phần 1)

13.2.13. Lượng bọt đặc cung ứng riêng cho các xe để sản xuất bọt phải tỷ lệ với lượng nước được cung ứng và loại bọt đặc được lựa chọn.

13.2.14. Tổng số bọt đặc cung cấp cho các xe phải đủ để sản xuất ít nhất 2 lần lượng chất bọt khi hòa tan.

13.2.15. Phải có đủ nước cung cấp bổ sung cho xe khẩn nguy, cứu hỏa khi máy bay gặp tai nạn.

13.2.16. Khi cả hai loại bọt chất lượng A và B cùng được sử dụng thì tổng số lượng nước tương ứng được cung cấp cho sản xuất chất bọt trước hết phải dựa vào lượng nước yêu cầu cho bọt chất lượng A và sau đó giảm đi 3 lít ứng với 2 lít nước cung ứng cho bọt chất lượng B.

13.2.17. Tốc độ xả dung dịch không được nhỏ hơn các tốc độ ghi ở Bảng 16.

13.2.18. Các chất chữa cháy cần đáp ứng các quy định tương ứng của tổ chức quốc tế về tiêu chuẩn hóa (ISO).

13.2.19. Việc thay đổi tỷ lệ các chất phụ được lựa chọn để đạt hiệu quả tối ưu của chất đó.

13.2.20. Bột khô hóa học chỉ nên được thay thế bằng chất chữa cháy tương đương hoặc tốt hơn mọi chất chữa cháy, nếu chất bổ sung dự kiến sẽ được sử dụng.

CHÚ THÍCH: Xem thêm hướng dẫn sử dụng bột chống cháy trong “Airport Services Manual (Doc 9137), Part 1” (Sổ tay dịch vụ cảng hàng không (Doc 9137), Phần 1).

13.2.21. Phải duy trì tại sân bay một lượng cung ứng dự trữ chất bọt đặc và chất phụ tương đương với 200% của lượng các chất cần cung ứng cho các xe khẩn nguy, cứu hỏa để chứa đầy các xe đó chất bọt đặc. Nếu dự kiến thời hạn dự trữ chất bọt đặc lâu hơn thì phải tăng lượng dự trữ.

Bảng 16. Số lượng tối thiểu các chất chữa cháy.

CHÚ THÍCH: Chất lượng nước trong cột 2 và 4 phụ thuộc vào chiều dài trung bình loại máy bay khai thác.

Trang thiết bị khẩn nguy

13.2.22. Trang thiết bị khẩn nguy phải phù hợp với tần suất hoạt động của máy bay và phụ thuộc vào các xe khẩn nguy và cứu hỏa.

Thời gian phản ứng.

13.2.23. Thời gian phản ứng là thời gian giữa thời điểm báo động đầu tiên đến thời điểm khi chiếc xe đầu tiên ở tư thế xả bọt đạt tốc độ tối thiểu là 50% tốc độ xả quy định ở Bảng 16.

13.2.24. Các phương tiện khẩn nguy và cứu hỏa phải thỏa mãn thời gian phản ứng, không chậm quá 2 min để đi đến bất cứ điểm nào của các đường CHC đang hoạt động, trong các điều kiện tối ưu về tầm nhìn và trạng thái mặt đường.

13.2.25. Các phương tiện khẩn nguy và cứu hỏa cần thỏa mãn thời gian phản ứng, không chậm quá 3 min đi đến bất cứ bộ phận nào của khu bay, trong các điều kiện tối ưu về tầm nhìn và trạng thái mặt đường.

CHÚ THÍCH:

1 Để đạt mục tiêu hoạt động trên đến độ cao nhất có thể được, trong các điều kiện tầm nhìn dưới mức tối ưu, cần có chỉ dẫn cho các xe khẩn nguy và cứu hỏa.

2 Điều kiện tối ưu về tầm nhìn và trạng thái mặt đường được xác định cho phương tiện cơ giới đi bình thường ban ngày, tầm nhìn tốt, mặt đường sạch không bị nước mưa, bẩn.v…

13.2.26. Để đáp ứng mục tiêu hoạt động trong điều kiện gần với tầm nhìn dưới tầm nhìn tối ưu, đặc biệt khi tầm nhìn kém thì cần có quy trình hướng dẫn và các phương tiện khẩn nguy cứu hỏa thích hợp.

CHÚ THÍCH: Xem Hướng dẫn bổ sung trong “Airport Services Manual (Doc 9137), Part 1” (Sổ tay Dịch vụ cảng hàng không” (Doc 9137), ICAO, Phần 1).

13.2.27. Mọi xe, ngoài xe xả các chất cháy quy định ở Bảng 16 phải đến điểm cứu hỏa không muộn hơn 4 min kể từ thời điểm xe đầu tiên đến, sao cho các chất chữa cháy được cung ứng liên tục.

13.2.28. Tốt nhất là mọi xe, ngoài xe xả các chất chữa cháy quy định ở trong Bảng 16 nên đến điểm cứu hỏa sớm hơn 3 min kể từ thời điểm xe đầu tiên đến, sao cho các chất chữa cháy được cung ứng liên tục.

13.2.29. Cần phải bảo dưỡng hệ thống các xe khẩn nguy, cứu hỏa để đảm bảo trang thiết bị làm việc hiệu quả và phù hợp với thời gian được quy định trong suốt thời gian hoạt động của xe.

Đường khẩn nguy

13.2.30. Khi điều kiện đất đai cho phép phải làm đường khẩn nguy để đảm bảo thời gian quy định. Cần đặc biệt chú ý điều kiện sử dụng đường, sân và các khu vực tiếp cận đến cách ngưỡng đường CHC 1000 m, hoặc ít nhất trong đường vành đai sân bay. Nếu có hàng rào thì cần có lối ra các khu vực bên ngoài sân bay.

CHÚ THÍCH: Các đường công vụ có thể dùng làm đường khẩn nguy nếu chúng được bố trí và xây dựng phù hợp.

13.2.31. Các đường khẩn nguy phải chịu được tải trọng của các xe nặng nhất đi qua và dùng được trong mọi thời tiết. Các đường trong phạm vi 90 m của đường CHC cần có lớp mặt để chống xói mòn bề mặt và không làm bẩn đường CHC. Phía trên các xe lớn nhất cần có đủ khoảng trống.

13.2.32. Khi bề mặt đường khẩn nguy khó phân biệt với các khu vực xung quanh hoặc do bùn đất, cây cỏ che khuất, thì phải đặt mốc cạnh đường cách nhau khoảng 10 m.

Các trạm cứu hỏa.

13.2.33. Các xe khẩn nguy và cứu hỏa được đặt ở trạm cứu hỏa. Cần có các trạm cứu hỏa trung gian hay còn gọi là trạm cứu hỏa vệ tinh nếu một trạm cứu hỏa không đảm bảo được thời gian phản ứng quy định.

13.2.34. Trạm cứu hỏa được bố trí sao cho xe khẩn nguy, cứu hỏa chạy ngay được đến khu vực đường CHC theo đường thẳng và ít phải đi vòng.

Hệ thống thông tin liên lạc và báo động.

13.2.35. Cần phải có hệ thống thông tin liên lạc riêng biệt giữa một trạm cứu hỏa với một đài kiểm soát tại sân bây, với các trạm cứu hỏa khác trên sân bay với các xe khẩn nguy, cứu hỏa.

13.2.36. Cần phải có hệ thống báo động cho bộ máy nhân viên khẩn nguy, cứu hỏa tại trạm cứu hỏa mà họ đang làm việc, tại mọi trạm cứu hỏa khác trên sân bay và tại đài kiểm soát tại sân bay.

Số lượng xe khẩn nguy, cứu hỏa

13.2.37. Số lượng xe khẩn nguy, cứu hỏa tối thiểu ở sân bay theo bảng sau:

Nhân viên khẩn nguy, cứu hỏa

13.2.38. Nhân viên khẩn nguy, cứu hỏa phải được huấn luyện đầy đủ để hoàn thành phận sự của họ hiệu quả nhất và phải tham gia các cuộc diễn tập khẩn nguy, cứu hỏa với tất cả các loại máy bay và các phương tiện khẩn nguy, cứu hỏa được sử dụng ở sân bay, bao gồm cả nhiên liệu cháy có áp suất.

CHÚ THÍCH:

1 Hướng dẫn hỗ trợ về đào tạo huấn luyện thích hợp nêu trong H.17 Phụ lục H.

2 Sự cháy liên quan với việc xả nhiên liệu dưới áp suất cao từ vị trí thủng của thùng nhiên liệu được hiểu là "cháy nhiên liệu có áp suất".

13.2.39. Chương trình huấn luyện nhân viên khẩn nguy, cứu hỏa phải bao gồm huấn luyện kỹ năng hành động của từng người và khả năng phối hợp trong đội.

13.2.40. Bộ máy nhân viên được huấn luyện chu đáo cần sẵn sàng điều khiển các xe khẩn nguy, cứu hỏa và khai thác trang thiết bị với công suất tối đa trong quá trình hoạt động bay. Các nhân viên được huấn luyện này cần hành động với thời gian phản ứng ngắn nhất và duy trì xả các chất chữa cháy liên tục theo quy định. Yêu cầu nhân viên sử dụng thành thạo dây, thang và các thiết bị khẩn nguy, cứu hỏa khác gắn liền với hoạt động khẩn nguy,cứu hỏa cho máy bay.

13.2.41. Số nhân viên cần cung ứng cho hoạt động khẩn nguy, cứu hỏa phụ thuộc vào loại máy bay được sử dụng ở sân bay.

13.2.42. Mọi nhân viên khẩn nguy, cứu hỏa được cung cấp quần áo bảo hộ và mặt nạ phòng độc để có điều kiện hoàn thành nhiệm vụ hiệu quả nhất.

13.3. Di chuyển máy bay hỏng

13.3.1. Phải có kế hoạch di chuyển máy bay hỏng (mất khả năng di chuyển) ở trên hoặc ở gần khu bay của sân bay và phải có một người chỉ huy để thực thi kế hoạch khi cần thiết.

13.3.2. Kế hoạch di chuyển máy bay hỏng được lập dựa trên các đặc tính của máy bay dự kiến sử dụng ở sân bay và có những nội dung sau đây:

a) danh sách thiết bị và nhân viên tại sân bay hoặc trong vùng lân cận sân bay có thể huy động cho mục đích đó;

b) kế hoạch tiếp nhận bị phục hồi máy bay nhanh có thể huy động từ các sân bay khác.

c)

13.4. Giảm rủi ro do động vật hoang dã.

13.4.1. Rủi ro va chạm với động vật hoang dã được đánh giá tại sân bay và vùng lân cận sân bay thông qua việc:

a) lập quy trình quốc gia ghi nhận và thông báo nguy cơ va chạm của động vật hoang dã với máy bay;

b) thu thập thông tin từ nhà khai thác máy bay, nhân viên cảng hàng không… về sự có mặt của động vật hoang dã tại sân bay và xung quanh sân bay và mối nguy hiểm va chạm với máy bay hoạt động.

13.4.2. Khi nhận thấy có nguy cơ động vật hoang dã va chạm với máy bay tại sân bay cơ quan có thẩm quyền thông báo cho ICAO để đưa vào dữ liệu thông báo nguy cơ va chạm với động vật hoang dã (Hệ thống IBIS).

CHÚ THÍCH: IBIS được thiết kế nhằm thu thập và nghiên cứu thông tin va chạm giữa động vật hoang dã với máy bay.

13.4.3. Để giảm rủi ro cho máy bay hoạt động cần áp dụng các biện pháp để giảm thiểu nguy cơ va chạm giữa máy bay và động vật hoang dã.

CHÚ THÍCH: Hướng dẫn các biện pháp hiệu quả cho việc thiết lập môi trường không thích hợp cho động vật hoang dã tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn đối với máy bay và các phương pháp để ngăn cản sự hiện diện của chúng được nêu trong "Airport Services Manual (Doc 9137), Part 3" ("Sổ tay Dịch vụ cảng hàng không" (Doc 9137), ICAO, Phần 3)

13.4.4. Khi khẳng định có nguy cơ chim va chạm với máy bay tại sân bay, cơ quan có thẩm quyền phải có hành động làm giảm số chim có nguy cơ tiềm ẩn đối với hoạt động của máy bay bằng cách dùng các biện pháp xua đuổi chúng khỏi sân bay hoặc khu vực xung quanh sân bay.

13.4.5. Cần loại bỏ các đống rác hay mọi nguồn thu hút chim đến sân bay và khu lân cận sân bay, trừ khi chúng không tạo điều kiện thu hút chim và không có nguy cơ máy bay va chạm với chim.

13.5. Dịch vụ điều hành sân đỗ máy bay.

13.5.1. Khi khối lượng vận chuyển và điều kiện khai thác cho phép, dịch vụ thích hợp trên sân đỗ do cơ sở cung cấp dịch vụ giao thông hàng không (Không lưu - ATS) tại sân bay, hoặc nhà khai thác sân bay, hoặc do một tổ chức hỗn hợp của các đơn vị trên thực hiện nhằm:

a) điều hành hoạt động ngăn ngừa va quệt giữa các máy bay với nhau và giữa máy bay với các CNV;

b) điều hành máy bay ở cửa ra vào từ đài kiểm soát sân bay;

c) đảm bảo an toàn và di chuyển nhanh chóng của xe và các hoạt động khác.

13.5.2. Khi đài kiểm soát tại sân bay không tham gia vào dịch vụ điều hành sân đỗ máy bay thì cần thiết lập các phương thức để máy bay di chuyển có trật tự và dễ dàng bàn giao được máy bay giữa đơn vị quản lý điều hành sân đỗ và đài kiểm soát tại sân bay.

CHÚ THÍCH: Chỉ dẫn dịch vụ điều hành sân đỗ có thể xem thêm trong "Airport Services Manual (Doc 9137). Part 8; (Sổ tay dịch vụ cảng hàng không (Doc 9137), Phần 8); và trong “the Manual of Surface Movement Guidance and Control Systems (SMGCS) (Doc 9476) (Sổ tay hướng dẫn di chuyển trên mặt đất và Hệ thống kiểm soát (SMGCS) (Doc 9476))

13.5.3. Cơ sở dịch vụ điều hành sân đỗ máy bay được trang bị các phương tiện thông tin vô tuyến.

13.5.4. Khi tầm nhìn kém thì phải hạn chế đến mức tối thiểu người và phương tiện cơ giới trên sân đỗ máy bay.

CHÚ THÍCH: Chỉ dẫn liên quan đến quy trình đặc biệt liên quan có thể xem thêm trong “the Manual of Surface Movement Guidance and Control Systems (SMGCS) (Doc 9476) (Sổ tay hướng dẫn di chuyển trên mặt đất và Hệ thống kiểm soát (SMGCS) (Doc 9476))

13.5.5. Xe khẩn nguy tương ứng với mức khẩn nguy phải đươc ưu tiên so với các phương tiện di chuyển trên mặt đất khác.

13.5.6. Phương tiện cơ giới hoạt động trên sân đỗ phải:

a) nhường đường cho các xe khẩn nguy, máy bay đang lăn, xe kéo đẩy máy bay chuẩn bị lăn, hoặc đang kéo, đẩy máy bay;

b) nhường đường cho các phương tiện cơ giới khác theo luật giao thông.

13.5.7. Vị trí đỗ máy bay phải đảm bảo quan sát được bằng mắt khoảng trống yêu cầu cho máy bay sử dụng vị trí đỗ.

13.6. Phục vụ mặt đất cho máy bay.

13.6.1. Phải chuẩn bị sẵn sàng thiết bị cứu hỏa để chữa cháy được ngay khi bắt đầu xảy ra cháy nhiên liệu và nhân viên được huấn luyện cứu hỏa có thể nhanh chóng phục vụ khẩn nguy, cứu hỏa trong tình huống cháy hoặc tràn nhiên liệu.

13.6.2. Nếu tra nạp nhiên liệu cho máy bay trong khi hành khách lên xuống máy bay thì phải bố trí thiết bị mặt đất để:

a) Sử dụng có hiệu quả số lối thoát nhanh hiện hữu;

b) Chuẩn bị đường đi cho từng lối thoát trong tình huống khẩn cấp.

13.7. Hoạt động của phương tiện cơ giới trong sân bay.

CHÚ THÍCH:

1 Hướng dẫn cho phương tiện cơ giới di chuyển sân bay được ghi trong H.18 Phụ lục H và quy tắc giao thông điều hành xe cộ có thể xem thêm trong “the Manual of Surface Movement Guidance and Control Systems (SMGCS) (Doc 9476) (Sổ tay hướng dẫn di chuyển trên mặt đất và Hệ thống kiểm soát (SMGCS) (Doc 9476))

2 Cần chú ý rằng đường trên khu vực di chuyển của nhân viên và người được phép sử dụng riêng được ngăn cách với đường đi vào các tòa nhà công cộng không cho người ngoài sử dụng đường này.

13.7.1. Phương tiện cơ giới có thể được phép hoạt động:

a) trên khu CHC theo chỉ dẫn của đài kiểm soát tại sân bay;

b) trên sân đỗ theo sự cho phép của Người có thẩm quyền.

13.7.2. Lái xe trên những phương tiện vận tải ở khu bay phải tuân thủ tất cả những chỉ dẫn bắt buộc, những dấu hiệu và biển báo hiệu trừ khi được phép của:

a) đài kiểm soát tại sân bay, khi ở trên khu cất hạ cánh;

b) Người có thẩm quyền, khi ở trên sân đỗ.

13.7.3. Lái xe trên những phương tiện vận tải trên khu cất hạ cánh phải tuân thủ tất cả những chỉ dẫn bắt buộc bằng đèn.

13.7.4. Lái xe trên những phương tiện giao thông trên khu cất hạ cánh được huấn luyện để thực hiện những công việc thích hợp và phải tuân thủ những chỉ dẫn của:

a) Đài kiểm soát tại sân bay, khi ở trên khu cất hạ cánh;

b) Người có thẩm quyền, khi ở trên sân đỗ.

13.7.5. Lái xe trên những phương tiện vận tải được trang bị bộ đàm là những phương tiện truyền thông hai chiều liên lạc với đài kiểm soát tại sân bay trước khi đi vào khu bay và với người có thẩm quyền trước khi vào sân đỗ. Lái xe phải thường xuyên nghe, quan sát và giữ tần số liên lạc trong khu cất hạ cánh.

13.8. Hệ thống chỉ dẫn và kiểm soát di chuyển trên mặt đất.

Yêu cầu áp dụng

13.8.1. Trên sân bay phải có hệ thống chỉ dẫn và kiểm soát di chuyển trên mặt đất

CHÚ THÍCH: Hướng dẫn di chuyển trên mặt đất và Hệ thống kiểm soát có thể xem thêm trong “the Manual of Surface Movement Guidance and Control Systems (SMGCS) (Doc 9476) (Sổ tay hướng dẫn di chuyển trên mặt đất và Hệ thống kiểm soát (SMGCS) (Doc 9476))

Đặc tính

13.8.2. Thiết kế hệ thống hướng dẫn di chuyển trên mặt đất và kiểm soát phải xét đến:

a) mật độ giao thông đường không;

b) điều kiện tầm nhìn cho phép hoạt động;

c) nhu cầu dẫn đường cho phi công;

d) độ phức tạp của sơ đồ qui hoạch các khu vực sân bay;

e) việc di chuyển của các phương tiện vận tải.

13.8.3. Các thiết bị hướng dẫn di chuyển trên mặt đất và hệ thống kiểm soát, tức là sơn tín hiệu, đèn tín hiệu và biển báo hiệu được thiết kế phù hợp với yêu cầu kĩ thuật tương ứng trong 9.2, 9.3 và 9.4.

13.8.4. Hệ thống chỉ dẫn và kiểm soát di chuyển trên mặt đất được thiết kế để giúp ngăn ngừa máy bay và những phương tiện vận tải không cho xâm nhập đường CHC đang hoạt động.

13.8.5. Hệ thống chỉ dẫn và kiểm soát di chuyển trên mặt đất được thiết kế để ngăn ngừa va chạm giữa máy bay với máy bay và với các phương tiện vận tải hoặc các vật thể khác trên khu bay.

13.8.6. Tại những nơi chỉ dẫn di chuyển và kiểm soát hoạt động trên mặt đất được thực hiện bằng cách lựa chọn đóng mở công tắc của đèn vạch dừng, đèn tim đường lăn, thì cần đảm bảo những yêu cầu dưới đây:

a) đèn tim đường lăn hướng dẫn lăn sáng đến tận vạch dừng;

b) đèn được bố trí sao cho khi máy bay phải dừng trước vạch dừng được chiếu sáng thì phần đèn tim phía ngoài vạch dừng không hoạt động;

c) đèn tim đường lăn ở đầu máy bay phải sáng khi vạch dừng bị che khuất.

CHÚ THÍCH: Đèn tim đường lăn và vạch dừng chỉ rõ tương ứng trong 9.3.16 và 9.3.19.

13.8.7. Cần trang bị ra đa hoạt động cho khu CHC trên bề mặt sân bay khi điều kiện tầm nhìn trên đường CHC nhỏ hơn 350 m.

13.8.8. Ngoài yêu cầu ở 13.8.7, cần trang bị ra đa quản lý cho khu CHC khi mật độ giao thông cao trên bề mặt sân bay khó hướng dẫn hoạt động bằng những thiết bị và qui tắc thông thường.

CHÚ THÍCH: Chỉ dẫn dịch vụ ra đa điều hành di chuyển trên sân đỗ có thể xem thêm trong “the Manual of Surface Movement Guidance and Control Systems (SMGCS) (Doc 9476) (Sổ tay hướng dẫn di chuyển trên mặt đất và Hệ thống kiểm soát (SMGCS) (Doc 9476))

13.9. Vị trí, xây dựng và lắp đặt trang thiết bị trên các khu vực khai thác.

CHÚ THÍCH:

1 Các yêu cầu đối với các OPS được trình bày ở 8.2.

2 Việc thiết kế cấu đèn và cột đèn, các đèn chỉ dẫn độ dốc tiếp cận bằng mắt, các biển báo hiệu và mốc được quy định ở 9.3.1, 9.3.5, 9.4.1 và 9.5.1

13.9.1. Trừ khi theo yêu cầu phục vụ dẫn đường máy bay, không thiết bị nào được có mặt trên:

a) dải CHC, bảo hiểm đầu đường CHC, dải lăn hoặc trong phạm vi quy định ở Bảng 2, cột 11 nếu gây nguy hiểm cho máy bay;

b) dải quang, nếu gây nguy hiểm cho máy bay trên không.

13.9.2. Mọi thiết bị phụ trợ dẫn đường phải dễ gãy và được bố trí càng thấp càng tốt ở:

a) trên phần của dải CHC trong phạm vi:

1) 75 m cách tim đường CHC có mã số 3 hoặc 4;

2) 45 m cách tim đường CHC có mã số 1 hoặc 2;

b) trên dải bảo hiểm đầu đường CHC, dải lăn hoặc trong khoảng cách theo Bảng 2;

c) trên dải quang nơi dễ gây nguy hiểm cho máy bay trên không;

13.9.3. Phương tiện không nhìn bằng mắt hiện hữu không đáp ứng yêu cầu của 13.9.2 cần được thay thế trong thời hạn do cơ quan có thẩm quyền quy định kể từ khi Tiêu chuẩn này có hiệu lực.

13.9.4. Mọi công trình hoặc thiết bị cần lắp đặt cho mục đích dẫn đường hàng không cao hơn mặt phẳng của dải CHC được coi là CNV, phải dễ gãy và càng thấp càng tốt.

13.9.5. Trừ khi yêu cầu phục vụ dẫn đường hàng không, không thiết bị nào được đặt bên trong 240 m tính từ cuối dải CHC tiếp cận chính xác CAT I, II hoặc III trong khoảng:

a) 60 m cách tim đường CHC kéo dài khi có mã số 3 hoặc 4;

b) 45 m cách tim đường CHC kéo dài khi có mã số 1 hoặc 2;

13.9.6. Mọi thiết bị cần thiết cho mục đích dẫn đường được bố trí trên hoặc gần dải CHC chính xác CAT I, II hoặc III phải dễ gãy và càng thấp càng tốt ở:

a) phần dải CHC trong phạm vi 77,5 m cách tim đường CHC khi có mã số 4 và mã chữ F; hoặc

b) trong phạm vi 240 m xét từ cuối dải CHC và trong khoảng:

1) 60 m cách tim đường CHC khi mã số là 3 hoặc 4;

2) 45 m cách tim đường CHC khi mã số là 1 hoặc 2;

c) trên bề mặt tiếp cận trong, bề mặt chuyển tiếp trong hoặc bề mặt tiếp cận hụt;

13.9.7. Phương tiện không nhìn bằng mắt hiện hữu không đáp ứng yêu cầu của 13.9.6. b) cần được thay thế trong thời hạn do cơ quan có thẩm quyền quy định kể từ khi Tiêu chuẩn này có hiệu lực.

CHÚ THÍCH: Xem 9.3.1.5 về thời hạn hiệu lực đèn tiếp cận trên cao.

13.9.8. Bất kỳ công trình hoặc thiết bị nào được dùng cho mục đích dẫn đường hàng không có thể là CNV bất lợi xét theo 8.2.4, 8.2.11, 8.2.20 hoặc 8.2.27 phải dễ gãy và càng thấp càng tốt.

13.10. Hàng rào.

Yêu cầu áp dụng

13.10.1. Sân bay phải có hàng rào hay các loại barie thích hợp chống súc vật và người lạ đột nhập vào khu bay gây nguy hiểm cho máy bay.

13.10.2. Sân bay phải có hàng rào hay các loại barie thích hợp ngăn cản người lạ đột nhập vào khu vực không được phép.

CHÚ THÍCH:

1 Điều này kể cả hàng rào của những đường ngầm, đường cống chống đột nhập.

2 Cần có những biện pháp đặc biệt ngăn người đột nhập trái phép vào đường CHC hay đường lăn cắt qua các đường công cộng.

13.10.3. Cần phải có những phương tiện bảo vệ thích hợp chống sự đột nhập của người lạ vào các khu trang bị mặt đất và các thiết bị khác có liên quan đến an toàn của máy bay dân dụng nằm bên ngoài sân bay.

Vị trí

13.10.4. Hàng rào hay barie phải bố trí hợp lý để khu CHC và các phương tiện hay khu vực khác liên quan đến hoạt động của máy bay được ngăn với đường công cộng đi ngang qua/

13.10.5. Nếu có yêu cầu đảm bảo an ninh cao hơn, cần làm dải an toàn ở cả hai phía của hàng rào hay barie để các đội tuần tra làm việc và chống đột nhập. Có thể làm một đường vành đai dọc theo hàng rào trong sân bay cho cả nhân viên duy tu bảo quản sân bay và các đội tuần tra sử dụng.

13.11. Đèn bảo vệ.

Theo yêu cầu an ninh, cơ quan có thẩm quyền có thể quyết định làm hàng rào hay barie và chiếu sáng thích hợp để bảo vệ máy bay hàng không dân dụng quốc tế và các thiết bị. Cần chiếu sáng cả hai bên hàng rào, nhất là ở các nơi ra vào. Có thể làm đèn chiếu sáng cục bộ mặt đất cả hai phía hàng rào hoặc làm barie đặc biệt ở nơi ra vào.

14. Bảo dưỡng sân bay

14.1. Khái quát

14.1.1. Cần phải có chương trình bảo dưỡng bao gồm bảo dưỡng phòng ngừa công trình tại sân bay để duy trì các công trình trong trạng thái an toàn, ổn định và hiệu quả cho dẫn đường hàng không.

CHÚ THÍCH:

1 Bảo dưỡng phòng ngừa là kế hoạch bảo dưỡng nhằm mục đích chống sự xuống cấp hoặc hư hỏng của các công trình.

2 "Công trình" được hiểu gồm: mặt đường, phương tiện dẫn đường bằng mắt, hàng rào, các hệ thống thoát nước và nhà cửa.

14.1.2. Việc thiết kế và áp dụng chương trình bảo dưỡng cần tuân theo nguyên tắc nhân tố con người.

14.2. Mặt đường

14.2.1. Bề mặt của mặt đường (đường CHC, đường lăn sẫn đỗ máy bay, v.v.) phải được giữ sạch không có những viên đá nhỏ hoặc những vật thể khác có thể làm hại cấu trúc máy bay, động cơ máy bay, hoặc cản trở khai thác các hệ thống của máy bay.

CHÚ THÍCH:

1. Xem thêm 6.9.3 Kiểm tra khu hoạt động

2. Chỉ dẫn đánh giá khu hoạt động hàng ngày có thể xem thêm trong "Airport Services Manual (Doc 9137), Part 8; (Sổ tay dịch vụ cảng hàng không (Doc 9137), Phần 8); the Manual of Surface Movement Guidance and Control Systems (SMGCS) (Doc 9476) (Sổ tay hướng dẫn di chuyển trên mặt đất và Hệ thống kiểm soát (SMGCS) (Doc 9476)); the Advanced Surface Movement Guidance and Control Systems (A-SMGCS) Manual (Doc 9830)"; (Sổ tay hướng dẫn di chuyển tự động trên bề mặt và hệ thống kiểm tra (A-SMGCS) (Doc 9830)).

3. Xem thêm chỉ dẫn đối với làm sạch bề mặt và bề mặt ướt trong "Airport Services Manual (Doc 9137), Part 9 " (Sổ tay dịch vụ cảng hàng không (Doc 9137), Phần 9)

4. Yêu cầu thiết kế lề trình bày trong H.8 Phụ lục H, và xem thêm trong "The Aerodrome Design Manual (Doc 9157), Part 2" (Sổ tay thiết kế sân bay (Doc 9157), Phần 2)

14.2.2. Bề mặt đường phải bằng phẳng, không có biến dạng lớn.

CHÚ THÍCH: Xem H.5 Phụ lục H.

14.2.3. Phải định kỳ đo các đặc tính ma sát của bề mặt đường CHC bằng thiết bị đo ma sát liên tục tự ghi.

CHÚ THÍCH: Chỉ dẫn đánh giá độ ma sát trình bày trong H.7 Phụ lục H.

14.2.4. Phải bảo dưỡng khi các đặc tính ma sát của toàn bộ hay một phần đường CHC nhỏ hơn giá trị tiêu chuẩn ma sát tối thiểu quy định.

CHÚ THÍCH: Phải bảo dưỡng hoặc lập báo cáo cho từng đoạn đường CHC dài khoảng 100 m.

14.2.5. Cần lập kế hoạch bảo dưỡng định kỳ các đặc tính ma sát của toàn bộ hay một đoạn đường CHC không cho giảm xuống dưới mức quy định.

14.2.6. Nếu các đặc tính thoát nước của đường CHC hoặc một đoạn đường CHC kém do độ dốc và lún, thì cần đánh giá các đặc tính ma sát của đường CHC trong điều kiện tự nhiên hoặc mô phòng đặc tính mưa tại khu vực và tiến hành bảo dưỡng.

14.2.7. Khi đường lăn được dùng cho máy bay có động cơ tuốc bin thì bề mặt đường lăn phải được duy trì sạch không có đá nhỏ hay các vật thể có thể lọt vào động cơ máy bay.

14.2.8. Bề mặt đường CHC được duy trì để có trạng thái ma sát tốt và chống trượt ngang. Phải kịp thời dọn sạch không để ứ đọng bùn đất, cát, dầu, vệt cao su máy bay, nước đọng hoặc các chất bẩn khác.

CHÚ THÍCH: Chỉ dẫn xác định và báo cáo các đặc tính ma sát trong các điều kiện được nêu trong H.6 Phụ lục H.

14.2.9. Cần phải giữ cho đường lăn không có bùn, nước trơn, đất đá, v.v. trong phạm vi rộng cần thiết đủ để máy bay có thể lăn vào đường CHC đang hoạt động và từ đường CHC lăn ra.

14.2.10. Cần phải giữ sạch sân đỗ máy bay không có bùn, nước trơn, đất đá, v.v. trong phạm vi rộng cần thiết đủ để máy bay có thể hoạt động an toàn hoặc có thể kéo và đẩy máy bay khi cần thiết.

14.2.11. Khi không thể đồng thời dọn sạch bùn đất, đá, v.v. trên nhiều bộ phận của khu bay, thì theo thứ tự ưu tiên như sau:

Đường CHC đang sử dụng;

Đường lăn phục vụ cho đường CHC đang sử dụng;

Sân đỗ máy bay;

Sân chờ lăn;

Các khu vực khác.

14.2.12. Có thể dùng các loại hóa chất để tẩy sạch hoặc ngăn ngừa việc hình thành chất bẩn trên mặt đường sân bay khi cần, tuy nhiên, phải cẩn thận để không làm cho mặt đường bị trơn trượt.

14.2.13. Không được dùng hóa chất có hại cho máy bay hoặc mặt đường, hoặc những hóa chất gây độc hại cho môi trường sân bay.

14.3. Các lớp bảo vệ mặt đường CHC.

CHÚ THÍCH: Những quy định sau đây dùng cho các dự án tăng cường lớp phủ bề mặt đường CHC khi đường CHC cần khôi phục trạng thái hoạt động giống như lớp tăng cường trên toàn bộ đường CHC, do đó thường có một đoạn chuyển tiếp dốc nối giữa các bề mặt cũ và mới của đường CHC.

14.3.1. Độ dốc dọc của đoạn nối chuyển tiếp so với bề mặt của bề mặt hiện tại hoặc lớp phủ cũ phải là:

a) 0,5 - 1,0 % cho lớp tăng cường dày dưới 5 cm;

b) không lớn hơn 0,5 % cho độ dày lớn hơn 5 cm.

14.3.2. Lớp phủ tăng cường mặt đường được làm từ đầu mút này đến đầu mút kia của đường CHC sao cho máy bay sử dụng phần lớn đường CHC với độ dốc nhỏ.

14.3.3. Cần phải tăng cường hết toàn bộ chiều rộng của đường CHC trong từng đợt thi công.

14.3.4. Trước khi làm lớp phủ cho đường CHC trở lại trạng thái hoạt động tạm thời, phải đánh dấu tim đường CHC phù hợp với yêu cầu kỹ thuật trong 9.2.3. Thêm vào đó, tại vị trí bất kỳ của ngưỡng tạm thời phải làm dải ngang rộng 3,6 m.

14.4. Các phương tiện nhìn bằng mắt.

CHÚ THÍCH: Những yêu cầu kỹ thuật sau đây được dùng để xác định rõ mức độ yêu cầu cần bảo dưỡng, chúng không bao gồm việc xác định hệ thống đèn có còn làm việc hay không.

14.4.1. Đèn được coi là không hiệu quả khi cường độ trung bình của chùm tia chính nhỏ hơn 50 % giá trị trên hình tương ứng trong Phụ lục B. Đối với những đèn có cường độ trung bình của chùm tia thiết kế chính vượt quá 50 % giá trị nêu trong Phụ lục B thì được coi là giá trị thiết kế.

14.4.2. Phải bảo dưỡng phòng ngừa các phương tiện phụ trợ nhìn bằng mắt để duy trì độ tin cậy của hệ thống đèn và sơn tín hiệu.

14.4.3. Hệ thống bảo dưỡng phòng ngừa cho đường CHC tiếp cận chính ác CAT II hoặc III phải bao gồm tối thiểu những việc kiểm tra sau:

a) kiểm tra bằng mắt và đo cường độ tại hiện trường, kích thước chùm tia và hướng của các đèn bao gồm hệ thống đèn tiếp cận và hệ thống đèn đường CHC;

b) kiểm tra và đánh giá các đặc tính về điện của từng sơ đồ điện bao gồm hệ thống đèn tiếp cận và hệ thống đèn đường CHC;

c) kiểm tra sự phù hợp của cường độ đèn dùng cho kiểm soát không lưu.

14.4.4. Việc đánh giá cường độ tại hiện trường, kích thước chùm tia và hướng của các đèn bao gồm hệ thống đèn tiếp cận và hệ thống đèn đường CHC, đối với đường CHC tiếp cận chính xác CAT II hoặc III thì cần xem xét các đèn càng nhiều càng tốt theo yêu cầu kỹ thuật tương ứng của Phụ lục B.

14.4.5. Việc đánh giá cường độ chiếu sáng, kích thước, chùm tia và hướng của các đèn bao gồm hệ thống đèn tiếp cận và hệ thống đèn đường CHC tiếp cận chính xác CAT II hoặc III cần được thực hiện bằng hệ thống đo lường di động có độ chính xác cao để phân tích những đặc tính của từng loại đèn.

14.4.6. Tần suất đánh giá các đèn chiếu sáng đường CHC tiếp cận chính xác CAT II hoặc III dựa trên cơ sở mật độ giao thông, mức độ ô nhiễm khu vực, thực tế thiết bị lắp đặt đèn và kết quả đánh giá đo liên tục tại hiện trường, nhưng trong bất kỳ tình huống nào cũng không được dưới 2 lần/năm đối với đèn mặt đường và không dưới 1 lần/năm với các loại đèn khác.

14.4.7. Hệ thống bảo dưỡng dự phòng sử dụng cho đường CHC tiếp cận chính xác CAT II hoặc III phải đạt được mục tiêu là trong quá trình hoạt động tất cả các đèn đường CHC và đèn tiếp cận CAT II hoặc III đều dùng được và trong mọi trường hợp tối thiểu:

a) 95 % đèn phải sử dụng được từng bộ phận riêng biệt quan trọng sau đây:

1) hệ thống đèn tiếp cận chính xác CAT II và III, trong khoảng 450 m;

2) đèn tim đường CHC;

3) đèn ngưỡng đường CHC;

4) đèn lề đường CHC;

b) 90 % đèn phải sử dụng được ở khu vực chạm bánh của máy bay;

c) 85 % đèn trong hệ thống đèn tiếp cận ngoài 450 m đầu tiên phải sử dụng được;

d) 75 % đèn trong số đèn ở cuối đường CHC phải sử dụng được.

Để hướng dẫn máy bay được liên tục, tỷ lệ cho phép đèn hỏng không được ảnh hưởng đến sơ đồ cơ bản của hệ thống đèn. Ngoài ra, không được có một đèn hỏng nằm cạnh một đèn hỏng khác trừ vị trí đèn barret hay dải đèn đường ngang có thể cho phép hai đèn hỏng cạnh nhau.

CHÚ THÍCH: Lưu ý với dãy đèn barret, dãy đèn ngang, đèn lề đường CHC, các đèn được coi là cạnh nhau nếu chúng được đặt liên tiếp nhau và:

- theo chiều ngang trong cùng dãy đèn barret hay dãy đèn ngang;

- theo chiều dọc trong cùng một dãy của đèn lề hay các dãy đèn barret.

14.4.8. Hệ thống bảo dưỡng phòng ngừa cho một dãy đèn dừng ở vị trí chờ đường CHC dùng để nối với đường CHC khai thác khi tầm nhìn trên đường CHC nhỏ hơn 350 m phải đạt những mục tiêu sau đây:

d) số đèn hỏng không quá 2;

e) hai đèn kề nhau không được phép hỏng, trừ khi khoảng cách giữa hai đèn rất nhỏ so với khoảng cách quy định.

14.4.9. Hệ thống bảo dưỡng dự phòng cho đường lăn khi tầm nhì nhỏ hơn 350 m phải đạt mục tiêu không có hai đèn tim đường lăn hỏng cạnh nhau.

14.4.10. Hệ thống bảo dưỡng dự phòng cho đường CHC tiếp cận chính xác CAT I phải đạt mục tiêu là trong quá trình hoạt động tiếp cận CAT I tất cả các đèn tiếp cận và đèn đường CHC lúc nào cùng phải sử dụng được và trong mọi trường hợp ít nhất 85 % số đèn phải sử dụng được từng khu vực:

a) hệ thống đèn tiếp cận chính xác cấp 1;

b) đèn ngưỡng đường CHC;

c) đèn lề đường CHC;

d) đèn cuối đường CHC.

Để đảm bảo dẫn đường máy bay liên tục không được có một đèn hỏng nằm cạnh một đèn hỏng khác, trừ khi khoảng cách giữa hai đèn rất nhỏ so với khoảng cách quy định.

CHÚ THÍCH: Ở những dãy đèn barret và dãy đèn ngang hai đèn hỏng cạnh nhau vẫn có thể dẫn đường được cho máy bay.

14.4.11. Hệ thống bảo dượng dự phòng cho đường CHC khi cất cánh ở tầm nhìn nhỏ hơn 550 m phải đạt mục tiêu là trong các hoạt động tiếp cận tất cả đèn đường CHC lúc nào cũng hoạt động và trong bất kỳ trường hợp nào:

a) ít nhất 95 % đèn tim đường CHC (nơi có lắp đặt) và đèn lề đường CHC phải hoạt động;

b) ít nhất 75 % số đèn cuối đường CHC phải hoạt động.

Để đảm bảo dẫn đường máy bay liên tục, không được có một đèn hỏng nằm cạnh một đèn hỏng khác.

14.4.12. Cơ quan có thẩm quyền quyết định việc bảo dưỡng dự phòng cho đường CHC cất cánh ở tầm nhìn trên đường CHC là 550 m hoặc lớn hơn sao cho khi tiếp cận tất cả các đèn đường CHC đều hoạt động, ít nhất 85 % đèn cuối đường và đèn lề đường CHC cũng phải hoạt động. Để đảm bảo dẫn đường máy bay liên tục, không được có hai đèn hỏng nằm cạnh nhau.

14.4.13. Trong thời gian giảm tầm nhìn, phải tránh xây dựng hoặc bảo dưỡng gần hệ thống điện sân bay.

PHỤ LỤC A

(Quy định)

MÀU SẮC CHO ĐÈN HÀNG KHÔNG MẶT ĐẤT, SƠN TÍN HIỆU, BIỂN BÁO HIỆU VÀ BẢNG HIỆU

A.1. Khái quát

Các quy định sau đây xác định những giới hạn về màu sắc cho các đèn hàng không mặt đất, sơn tín hiệu, biển báo hiệu và bảng hiệu. Các quy định phù hợp với các quy định năm 1983 của Ủy ban chiếu sáng Quốc tế (CIE).

Không thể quy định đến mức loại trừ triệt để khả năng nhầm lẫn màu sắc. Thực tế, điều quan trọng là độ sáng bằng mắt phải cao hơn hẳn ngưỡng nhận biết, màu sắc không bị biến đổi lớn bởi những tác động làm mờ của khí quyển và người quan sát phải có đủ thị lực phân biệt màu sắc. Cũng có thể có nguy cơ nhầm lẫn màu sắc khi độ sáng quá lớn ví dụ như nguồn sáng cường độ cao ở phạm vi quá gần.

Các màu sắc được biểu thị qua người quan sát mẫu và hệ tọa độ tiêu chuẩn được công nhận bởi CIE tại khóa thứ 8 ở Cambridge - Anh năm 1931.

A.2. Màu sắc cho đèn hàng không mặt đất.

A.1. Các màu sắc.

A.2.1.1. Các màu sắc của các đèn hàng không mặt đất nằm trong các giới hạn dưới đây:

Các phương trình của CIE (Xem Hình A-1).

a. Đỏ:

- Giới hạn đỏ tía                        y = 0,980 - x

- Giới hạn vàng                         y = 0,335

b. Vàng:

- Giới hạn đỏ                             y = 0,382

- Giới hạn trắng                        y = 0,790 - 0,667x

- Giới hạn xanh lục                    y = x - 0,120

c. Xanh lục:

- Giới hạn vàng                         x = 0,360 - 0,080y

- Giới hạn trắng                        x = 0,650y

- Giới hạn xanh dương              y = 0,390 - 0,171x

d. Xanh dương:

- Giới hạn xanh lục                    y = 0,805x + 0,065

- Giới hạn trắng                        y = 0,400 - x

- Giới hạn đỏ tía                        x = 0,600y + 0,133

e. Trắng:

- Giới hạn vàng                         x = 0,500

- Giới hạn xanh dương              x = 0,285

- Giới hạn xanh lục                    y = 0,440

và y = 0,150 + 0,640x

y = 0,050 + 0,750x

- Giới hạn đỏ tía                        y = 0,050 + 0,750x

và y = 0,382

f. Trắng biến đổi:

- Giới hạn vàng                         x = 0,225 + 0,750 y

và x = 1,185 - 1,500y

- Giới hạn xanh dương              x = 0,285

- Giới hạn xanh lục                    y = 0,440

và y = 0,150 + 0,640x

- Giới hạn đỏ tía                            y = 0,050 + 0,750x

và y = 0,382

A.2.1.2. Khi bị mờ hay khi những người quan sát có thị lực màu sắc kém muốn xác định được màu của đèn, thì các tín hiệu xanh lục ở trong những giới hạn sau đây:

Giới hạn vàng:                          y = 0,726 - 0,726x

Giới hạn trắng:                          x = 0,650y

Giới hạn xanh dương:               y = 0,390 - 0,171x

A.2.1.3. Khi độ cần độ tin cậy cao về nhận biết hơn là cự ly tầm nhìn tối đa, các tín hiệu xanh lục cần nằm trong những giới hạn sau:

Giới hạn vàng:                          y = 0,726 - 0,726x

Giới hạn trắng:                          x = 0,265y - 0,041

Giới hạn xanh dương                y = 0,390 - 0,171x

A.2.2. Phân biệt giữa các đèn.

A.2.2.1. Nếu có yêu cầu phân biệt màu vàng và trắng thì các màu này cần hiển thị gần nhau về thời gian và không gian, chẳng hạn được phát đi nhấp nháy liên tục từ một đèn mốc.

A.2.2.2. Nếu có yêu cầu phân biệt màu vàng với màu xanh lục và (hoặc) màu trắng chẳng hạn như các đèn trong đường tim đường lăn thoát thì tọa độ y của đèn vàng không quá 0,40.

CHÚ THÍCH: - Các giới hạn của đèn trắng dựa trên giả định là chúng được sử dụng trong những điều kiện mà trong đó các đặc tính (nhiệt độ màu sắc) của đèn rất ổn định.

A.2.2.3. Màu trắng biến đổi được dùng riêng cho những đèn cần biến đổi về cường độ, chẳng hạn như để tránh chói mắt. Nếu như cần phân biệt với màu vàng thì các đèn được thiết kế và điều chỉnh sao cho:

a) Tọa độ "x" của đèn vàng ít nhất lớn hơn tọa độ "x" của đèn trắng là 0,05; và

b) Bố trí đèn sao cho các đèn vàng được sáng đồng thời và thật gần các đèn trắng.

A.2.2.4. Màu của đèn hàng không mặt đất phải nằm trong phạm vi miền bao như trên Hình A-1 với 5 điểm trong giới hạn đường cong đẳng sáng (theo biểu đồ đường cong đẳng sáng ở Phụ lục B) khi hoạt động tại cường độ và hiệu điện thế định mức. Trong trường hợp đường đẳng sáng cong elip hoặc tròn, màu đo ở giữa và đường giới hạn nằm ngang hoặc thẳng đứng. Trong trường hợp đường thẳng sáng hình chữ nhật đo màu trong điểm giữa và giới hạn bởi các đường chéo (góc). Hơn nữa, màu của đèn còn được kiểm tra ở điểm xa nhất của đường cong đẳng sáng để khẳng định rằng không có tia màu nào có thể làm phi công nhầm lẫn.

CHÚ THÍCH:

1 Ở điểm xa nhất của đường cong đẳng sáng số liệu đo tọa độ màu được cơ quan có thẩm quyền xem xét và phê duyệt.

2 Có thể sử dụng đèn sao cho phi công có thể nhìn thấy điểm xa nhất của đường cong đẳng sáng (đèn vạch dừng ở vị trí chờ đường CHC mở rộng). Số liệu đo tọa độ màu được cơ quan có thẩm quyền xem xét và phê duyệt. Trong các trường hợp như vậy, khi cần cơ quan có thẩm quyền sẽ kiểm tra tia màu trên miền góc xa nhất của đường cong.

A.2.2.5. Trong trường hợp chỉ dẫn độ dốc tiếp cận bằng mắt và các bộ đèn khác có miền chuyển tiếp màu thì màu cần được đo tại các điểm tương ứng với A.2.2.4 trừ phần màu riêng biệt và không có điểm ở trong phạm vi 0,5 độ của miền chuyển tiếp.

A.3. Màu sắc cho sơn tín hiệu, biển báo hiệu và bảng hiệu.

CHÚ THÍCH:

1 Những quy định về màu sắc bề mặt dưới đây chỉ áp dụng cho những bề mặt mới sơn màu. Màu sắc dùng cho những sơn tín hiệu, biển báo hiệu và bảng hiệu thường thay đổi theo thời gian do đó cần được khôi phục.

2 Chỉ dẫn màu sắc bề mặt được nêu trong tài liệu của CIE phần Khuyến nghị về các màu sắc bề mặt của tín hiệu nhìn bằng mắt - Ấn phẩm N^o39-2 (TC-106) 1983.

3 Các quy định nêu ở A.3.4 dưới đây cho những bảng truyền sáng về bản chất chỉ là tạm thời và dựa trên các quy định của CIE về các tín hiệu truyền sáng. Các quy định này được kiểm tra lại và cập nhật khi CIE ban hành các quy định về bảng truyền sáng.

A.3.1. Các màu sắc và hệ chiếu sáng của các màu thông thường, các màu sắc của các vật liệu phản quang và màu sắc của các tín hiệu và các bảng truyền sáng (chiếu sáng bên trong) được xác định theo những điều kiện tiêu chuẩn như sau:

a) Góc chiếu sáng: 45^o.

b) Hướng nhìn: vuông góc với bề mặt; và

c) Độ chiếu sáng: độ chiếu sáng CIE tiêu chuẩn D₆₅.

A.3.2. Màu sắc và các hệ số chiếu sáng của các màu thông thường dùng cho sơn tín hiệu bề mặt cần nằm trong phạm vi các giới hạn sau đây khi được xác định trong những điều kiện tiêu chuẩn:

Các phương trình của CIE (xem Hình A-2).

a. Màu đỏ:

- Giới hạn đỏ tía:                       y = 0,345 - 0,051x

- Giới hạn trắng:                        y = 0,910 - x

- Giới hạn da cam:                    y = 0,314 + 0,047x

- Hệ số chiếu sáng:                   = 0,07 (mnm)

b. Màu da cam:

- Giới hạn đỏ:                            y = 0,285 + 0,100x

- Giới hạn trắng:                       y = 0,940 - x

- Giới hạn vàng:                        y = 0,250 + 0,220x

- Hệ số chiếu sáng                    = 0,20 (mnm)

c. Màu vàng:

- Giới hạn da cam:                    y = 0,108 + 0,707x

- Giới hạn trắng:                       y = 0,910 - x

- Giới hạn xanh lục:                   y = 1,35x – 0,093

- Hệ số chiếu sáng:                   = 0,45 (mnm)

d. Màu trắng:

- Giới hạn đỏ tía:                       y = 0,010 + x

- Giới hạn xanh dương              y = 0,610 - x

- Giới hạn xanh lục:                   y = 0,030 + x

- Giới hạn vàng:                        y = 0,710 - x

- Hệ số chiếu sáng                    = 0,75 (mnm)

e. Màu đen:

- Giới hạn đỏ tía:                       y = x - 0,030

- Giới hạn xanh dương:             y = 0,570 - x

- Giới hạn xanh lục:                   y = 0,050 + x

- Giới hạn vàng:                        y = 0,740 - x

- Hệ số chiếu sáng:                   = 0,03 (max)

f. Màu xanh lục pha vàng nhạt:

- Giới hạn xanh lục:                   y = 1,317x + 0,4

- Giới hạn trắng:                       y = 0,910 - x

- Giới hạn vàng:                        y = 0,867x + 0,4

g. Màu xanh lục:

- Giới hạn vàng:                        y = 0,313

- Giới hạn trắng:                       y = 0,243 + 0,670x

- Giới hạn xanh dương              y = 0,493 - 0,524x

- Hệ số chiếu sáng:                   = 0,10 (mnm)

CHÚ THÍCH: Do sự khác biệt quá nhỏ giữa bề mặt đỏ và bề mặt vàng da cam nên rất khó phân biệt các màu này.

A.3.3. Màu sắc và các hệ số chiếu sáng màu của các vật liệu phản quang dùng cho dấu hiệu bề mặt nằm trong phạm vi các đường biên sau đây khi được xác định trong các điều kiện tiêu chuẩn:

Các phương trình CIE (Xem A-3).

a. Màu đỏ:

- Giới hạn đỏ tía:                       y = 0,345 - 0,051x

- Giới hạn trắng:                        y = 0,910 - x

- Giới hạn da cam:                    y = 0,314 + 0,047x

- Hệ số chiếu sáng:                   = 0,03 (mnm)

b. Màu da cam:

- Giới hạn đỏ:                            y = 0,265 + 0,205x

- Giới hạn trắng:                       y = 0,910 - x

- Giới hạn vàng:                        y = 0,207 + 0,390x

- Hệ số chiếu sáng                    = 0,14 (mnm)

c. Màu vàng:

- Giới hạn da cam:                    y = 0,160 + 0,540x

- Giới hạn trắng:                       y = 0,910 - x

- Giới hạn xanh lục:                   y = 1,35 - 0,093x

- Hệ số chiếu sáng:                   = 0,16 (mnm)

d. Màu trắng:

- Giới hạn đỏ tía:                       y = x

- Giới hạn xanh dương              y = 0,610 - x

- Giới hạn xanh lục:                   y = 0,040 + x

- Giới hạn vàng:                        y = 0,710 - x

- Hệ số chiếu sáng                    = 0,27 (mnm)

e. Màu xanh dương:

- Giới hạn xanh lục:                   y = 0,118 + 0,675x

- Giới hạn trắng:                       y = 0,370 - x

- Giới hạn đỏ tía:                       y = 1,65x - 0,187

- Hệ số chiếu sáng:                   = 0,01 (mnm)

f. Màu xanh lục:

- Giới hạn vàng:                        y = 0,711 - 1,22x

- Giới hạn trắng:                       y = 0,243 + 0,670x

- Giới hạn xanh dương              y = 0,405 - 0,243x

- Hệ số chiếu sáng:                   = 0,03 (mnm)

A.3.4. Màu sắc và các hệ số chiếu sáng của các màu dùng cho các dấu hiệu và bảng truyền sáng (chiếu sáng bên trong) nằm trong phạm vi các đường biên khi được xác định trong các điều kiện tiêu chuẩn dưới đây.

Các phương trình CIE (Xem A-4)

a. Màu đỏ:

- Giới hạn đỏ tía:                       y = 0,345 - 0,051x

- Giới hạn trắng:                       y = 0,910 - x

- Giới hạn da cam:                    y = 0,314 + 0,047x

Hệ số chiếu sáng (ban ngày):    = 0,07 (mnm)

Độ sáng so với màu trắng (ban đêm): 5 % (mnm)

20 % (max)

b. Màu vàng:

- Giới hạn da cam:                    y = 0,108 + 0,707x

- Giới hạn trắng:                       y = 0,910 - x

- Giới hạn xanh lục:                   y = 1,35x - 0,093

Hệ số chiếu sáng (ban ngày):    = 0,45 (mnm)

Độ sáng so với màu trắng (ban đêm): 30% (mnm)

80% (max)

c. Màu trắng:

- Giới hạn đỏ tía:                       y = 0,010 + x

- Giới hạn xanh dương:             y = 0,610 - x

- Giới hạn xanh lục:                   y = 0,030 + x

- Giới hạn vàng:                        y = 0,710 - x

Hệ số chiếu sáng (ban ngày):    = 0,75 (mnm)

Độ sáng so với màu trắng (ban đêm): 100 %

d. Màu đen:

- Giới hạn đỏ tía:                       y = x - 0,030